EXODUS-COMPLEX-BEWEGING

Amice,

Jaren geleden, toen prof. Waterink nog zijn toorn uitgoot over gereformeerde dominees, die de Intree van een hervormden dominee gingen bijwonen, toen prof. Hepp nog opponeerde tegen de Kuyperophobie der mannen, die later „doorbraaJc-lelders" zouden worden, toen in Kampen nog & lle hoogleeraren bezwaren inbrachten tegen het in dr Geelkerken's kringen opkomende oecumenische drijven, toen Hepp en Schilder nog In één redactie zaten, jaren geleden vond prof. Hepp den naam van zijde-worm uit. Of liever: hij gebruikte hem: misschien was de uitvinder een ander.

, , Zijde-worm". Dat zat zóó.

In die dagen werden de Gereformeerde Kerken onophoudelijk lastig gevallen in de Invloedrijke Nieuwe Rotterdammer Courant. Niet, dat de Redactie zelf die kerken aanviel in eigen redaetioneele kolommen. Geen sprake van Alleen maar: voortdurend werden aan de redactie artikelen aangeboden door iemand, die haar allerhande beschouwingen praesenteerde over het gereformeerde leven. Ben „Insider", — maar die meer , , out" dan „in" was. Een bepaalde naam werd genoemd, en later kwamen andere namen in het gesprek. Ook werd wel dr H. W. v. d. Vaart Smit als schrijver genoemd; een man, die ook later over de zaken van het gereformeerde leven artikelen gepubliceerd heeft — toen dan via een eigen persbureau •— artikelen, die zich dienstbaar stelden aan een of andere beweging. Het krioelde in die jaren van bewegingen. Oxford Beweging, Buchman Beweging. Reinleven Beweging. Vredes Beweging. Nationaal Socialistische Beweging. En zoo nog heel wat meer. En je kon maar nauwelijks vatten, waar het nu eigenlijk over liep, of wat de grondslag was. Maar het was allemaal mis. En Kerk-ontbindend. Want het ging tegen die kerk, die wat wist, die geloofde, en die beleed. En die belijdenisschriften had, waar ze de hand aan hield.

Nu, hoe het wezen mocht, wat dien auteur (of die auteurs betreft), artikelen als de bedoelde werden aan de N.R.C, aangeboden en door haar geplaatst, meermalen ingeleid met de woorden: „Men schrijft ons van gereformeerde zijde". En zoo kreeg in de wandeling de onbekende auteur den naam: de gereformeerde zijde. Zijde. Een grappenmaker, maar die toch heusch zijn vertoornden geest ontladen wilde, maakte ervan: zijde-wórm.

Misschien heb jij meer verstand van wezen en werking, van doel en nut, van gedaante en bouw van het schepsel, genaamd , , zijde-worm". Van zijn beteekenls binnen de ongerepte natuur en zijn beteekenls voor de lang niet ongerepte cultuur. Ik weet er maar weinig van. Ik weet alleen maar, dat de benaming , , worm" bedoeld was als misprijzend oordeel over een anonymus, die als zoodanig kwaad van anderen sprak en ondermijnde zonder te willen laten weten, hoe hij heette, dat de samenstelling „zijde-worm" bedoelde associaties te wekken aan uitdrukkingen als „zijde-spinnen", „zijde ergens bij spinnen", of: onder vertoon van zijde-achtige zachtheid en vredelievendheid in werkelijkheid ondermijnen en uiteen jagen.

In elk geval, het zal je niet verbazen, dat ik verleden week even aan dien zijdeworm gedacht heb. De N.R.C, gaf een artikeltje over de Kamper Synode. Schrijver niet bekend. Daarin werd geschreven over het moderamen, dat den schrijver een beetje verbaasd had — wij waren zoover nog niet; en werd ook opgemerkt, dat die Kamper Synode wel eens een tweede exodus ten gevolge kon hebben. Letterlijk schreef hij:

„De verwachting, welke destijds na het verzenden van dit schrijven (van de Haagsche sjmode) In de kringen der „synodale" kerken gekoesterd werd, dat de Kerken art. 31 K.O. in een bizondere synode bijeen zouden komen ter behandeling van dit schrijven, is niet in vervulling gegaan" (en toch heeft de Kamper kerkeraad precies gedaan wat in dat briefje gevraagd werd!). „Van de beslissingen kan een tweede uittocht uit de Kerken art. 31 het gevolg zijn".

Bij dat woord nu daclit ik aan den voormallgen zijdeworm.

Nu kan men, meen ik, de Redactie van de N.R.Ct. niets kwalijk nemen tot nu toe. We mogen haar geen kwade bedoelingen toedichten. Toen een poos geleden een zelfde (zoo niet: dezelfde) auteur in dat blad een artikeltje geschreven had over de „samenspreking" (en daarin de gebruikelijke' onzakelijkheden en camouflage-beweringen ventileerde, als waaraan onze kerken in dezen permanent worden blootgesteld), schreef, naar Ik me herinner, onze hoofdredacteur een kort contra-artikeltje, bedoeld als ingezonden, en door de Redactie na eenige dagen grif en op de goede plaats opgenomen. En niet weersproken. Zoolang de Redactie aldus optreedt, mag men haar geen booze bedoelingen aangaande onze kerken toedichten.

Maar wel mag men haar erop wijzen, dat er soms menschen zijn, die graag een Invloedrijk orgaan gebruiken voor suggestieve artikeltjes, waarvan de „Insiders" (maar dan de échte!) weten: Ze spreken-niet objectief. Vaak blijkt, dat dit blad prijs stelt op berichtgeving, die verantwoord is. En dat het geen prijs stelt op medevtrerkers, die de N.R.C, gebruiken (misbruiken) voor het ventlleeren van suggesties, die een bepaalde groep willen disqualiflceeren onder den schijn van objectieve be­ richtgeving, en die met gebaseerd zijn op controleerbare nieuwsbronnen.

Een tweede exodus, zoo suggereert de Inzender. Hoe weet hij dat?

De lezers der N.R.C, zouden vreemd opkijken, als zij, die in haar kolommen iemand van een , , tweede exodus" zien spreken, zich eens lieten voorlichten over de „eerste". Als zij zouden weten, hoevelen geëmigreerd zijn, dan zou die eerste , , exodus" (nóar het dlensthuis van een preekstoel a la Noordeloos) haar toeschijnen, kwalijk dezen naam te verdienen. Ik acht de Redactie van de N.R.C, nuchter genoeg, om, bij kennis van de werkelijke feiten, te erkennen: dat wès geen exodus.

Maar er is nog iets. En dat zal de Redactie van de N.R.C, (aan wie ik dit artikel hoop toe te zenden) misschien aanleiding zijn om aan de copie v£ui dezen medewerker bizondere aandacht te besteden. Hoe weet die , , gereformeerde-zijde-man" dat de synode van Harapen wel eens aanleiding kon zijn van een nieuwe exodus? Er wordt wel gefluisterd, dat er zijn, die voornemens zouden zijn, bij voorbaat een synodaal besluit van bepaalde kleur te wraken, eer men weet, hoe het genomen is en wat het zakelijk beteekent. Er zijn er wel, die zeggen: als , , ze" dit en dat niet doen, dan ga ik weer onder een preekstoel zitten, die net zoo benepen en seetarisch en gebonden is als die van Noordeloos, waar nog steeds geldt: geen candldaten, die niet beloven en zoo voort (wat de eventueele wegloopers óók niet willen beloven). Maar dat kan de gereformeerde-zijde-man alleen maar weten uit onderonsjes. Niet uit hetgeen door een Redactie als die van de N.R.C, .als goede, betrouwbare nieuwsbron erkend wordt.

De schrijver in de N.R.C, wil dan ook alleen maar een suggestie kwijt. In de hoop, dat het nog wat helpen mag?

Maar met suggesties bouwt men geen kerk. En breekt men ze evenmin.

Overigens is het stukje leerzaam. Men praat over samenspreking. Maar soms werkt men met samenzwering. De , .insiders" zijn soms meer „out", dan , , in".

Inmiddels met hartelijken groet,

t.t.

ADOLPHUS VENATOR.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen