Tests over het Antinomianisme in de 17e eeuw.

XXVII,

Wat Ds. Stroobant moet onderteeheneit.

Laten we nog een blik verder slaan in het concept van orthodoxie door Ds. Stroobant te onderteekenen. We lezen:

In de registers van de oude ketters staan ook bij Epiphamus (c. Heret Sib I c. 3) en Augustinus te boek de Antinorai, leerende, »dat het bedrijf der zonde en de volharding daarin niet konde hinderen de zaligheid dergenen, die haar geloof aannamen", misduidende daartoe Joh. 17 : 3 (dit is het eeuwige leven enz.). In de reformatie heeft dezelfde leer haar hoofd uit Jden afgrond weder opgestoken, niet alleen in Frankrijk door Quintinus, Cachius Secundus, Curid en een Franciscaan, die den groeten Calvyn (Tract, Theol., pag. 501 en 502) daarover tot een Antagonist gehad hebben.

Maar bijzonder in Duitschland door den Prof. Johannes Agricola, drijvende met zijn aanhang: »dat men maar de beloften des Evangelies zich hadde toe te passen, al was iemand - schoon een hoer, boef, overspeler, hij echter op den weg der zaligheid was, - als hij maar Christus vasthield." Tegen welken ' Lutherus zijne disputen »contra Antinomos gemaakt en hem zoo verre gebracht heeft, dat hij, door een publieke racartatio in de Academie van Battenberg, deze leer heeft wederroepen.

Deze eeuw nog heeft de Gereformeerde kerk in Engeland wegens die ketterij gezien als een theater van verwarring, waarop de schrijver van de geleerde Engelsche annotatiën in Genesis, komende tot die woorden Cap. 10:25 »des eenen naam was Peleg, want in zijne dagen was de aarde verdeeld" zijn lezer verlof verzocht om zijn bezwaard hart te ontlasten in deze klachten: 0 hoe toepasselijk is die naam Peleg op deze ongelukkige tijden. O wat oorzake hebben wij, om de kinderen, die ons geboren worden, met den naam Peleg te noemen en onze Doopregisters te vervullen. Wij zijn verdeeld niet alleen in tongen als Babel, maar (ook) in hoofden, harten en handen. En o waren wij maar verdeeld en gedivideerd (verdeeld) maar wij zijn ook gesubdivideerd ("onderverdeeld) in zooveel factiën enz." Gelijk dit in de historie bevestigd wordt, dat de Engelsche kerk in meer dan 40 secten der Antinomianen gescheurd en daardoor in het uiterste gevaar geweest is, om onder het juk van den Antichrist wedergebracht te worden. En het ware te wenschen, dat onze Zeeuwsche kerken, die altijd in de zuivere leer en gezonde praktijk van de godzaligheid voor dezen boven anderen hebben uitgemunt, den bitteren smaad hiervan niet beproefd hadden. Want wat bntstichting en beroerte de de Antinomiaansche leer van Pontiaan van Hattem en Jacob Verschoor in de gemeenten van Bergen, Tholen, Zierikzee, Vlissingen en Middelburg verwekt heeft en nog dagelijks verwekt, ondervinden wij met een gevoelige smart, welke kanker dan te dieper ineet, wanneer de leeraars zelven, die als wachters door de bazuin van boetvaardigheid de conscientiën der menschen behoorden in alarm te houden, zulke zachte dingen en bedriegerijen des harten prediken, en daardoor in een doodslaap van zorgeloosheid wiegen. Op goede gronden heeft daarom de E. Classis het haren plicht geoordeeld, verstaande, dat een harer leden, Ds. Phil. Stroobant, van die leere berucht was, en dezelfde geruchten door eenige ergerlijke discours gesterkt wierden, door gedeputeerden daarna tê laten onderzoeken. Op welkers gedane rapport UE. in verscheidene conferentiën over zijn gevoelens met hem zijt getreden, in welke Ds. Stroobant zich zoodanig gedragen heeft, dat UE. eens en andermaal daarin geen contentement genomen heeft en geoordeeld, dat ZE. tot erkentenisse van zijne fouten en onvoorzichtigheden moest komen, waartoe hij echter niet gekomen is. na zoovele lankmoedigheid, die UE. gebracht heeft omtrent zijne zoo langdurige tergeversatiën, exceptiën en onvolle verklaringen, met welke dikwijls geheele sessiën zijn doorgebracht en UE. acteboek zoo vervuld is, dat daarin de zaak van Ds. Stroobant bijna voor de helft utramque facet pagenom. Eindelijk heeft het U.Ed. goed gedacht (niettegenstaande het uitdrukkelijk verzoek van Ds. Stroobant dat de Classes zijn persoon in het allerminste niet wilde sparen, maar met hein naar goddelijke en synodale wetten te handelen, bijaldien in zijne stellingen eenige ketterij gevanden wierd) zijn E. niet met den uitersten rigueur, maar op deze toegevende wijze te ontmoeten, dat door uwe gedeputeerden uit de overige handelingen en schriften van Ds. Stroobant zoude worden opgesteld een concept, in de welke de gezonde leer der waarheid aan de eene zijde gesteld en bevestigd wierde, en daardoor de ongezonde stellingen en expressiën van Ds. Stroobant aan de andere zijde wederlegd en omgekeerd mochten worden, opdat door de onderteekening daarvan aan de Classes zoude blijken de oprechte meeninge en rechtzinnigheid van Ds. Stroobant. Wij hebben dan om dit godsvruchtig oogmerk der Classes te bereiken, met alle naarstigheid, zoo de acten, rakende de historiam facti (geschiedenis der secten) als de antwoorden en deductiën van Ds. Stroobant doorgeloopen en bevonden daaruit, dat de zaken, die de leere betreffen, alle bekwamelijk tot 7 hoofdstuk-ken kunnen gebracht worden: *. van de Boetvaardigheid; 2". van het eerst komen tot Christum; 3O. van de Rechtvaardigmaking en vergevinge der zonde en het bidden om dezelfde 4". van de verzekerdheid des geloofs en de twijfelingen 5". van de noodzakelijkheid des gebeds, ook om lichamelijke dingen; 6". van de schuldige nederigheid in het gebed 7". van den nauwen weg ten leven en de weinigen, die denzelfden bewandelen.

DE GAAY FORTMAN,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen