Het Calvinistisch karakter van den Heidelbergschen Catechismus,

DOOR Dr. A. ZAHN

De 124ste vraag brengt een voor de Gereformeerde leer zeer gewichtige zaak ter sprake. »Is het goed, dat" men omtrent den zondeval veel naptuize, hoe die heeft kunnen plaatsgrijpen? '" »Neen, want het brengt de ziel in verwarring. Men moet tevreden zijn met hetgeen Gods Woord daarvan openbaart en zich meer daarover bekommeren, hoe men uit den put der menscheiijke ellende verlost zal worden, dan hoe men daarin gevallen is." De vraag, of ook de val van Adam — al is hij tegen den wille Gods geschied — ook buiten dien plaatsgehad heeft, heeft Calvijn op deze wijze beantwoord: at ook deze onder Goddelijke ordening stond. Dit heeft ook de Confessio Augustini (1530) in Art. 19 uitgesproken, zeggende, dat de val des duivels en aller goddeloozen ten slotte hierop neerkomtj dat God zijne hand van hen afge­ trokken had. Hetzelfde heeft Zwingli geleerd (de Providentia bl. 108). Met recht evenwel hebben de regels van Dordrecht en de meeste Gereformeerde dogmatici zich aan deze vraag onttrokken en laten het geheim van Adams val buiten hunne beschouwing. Ondertusschen heeft ook Calvijn deze leer met de grootste voorzichtigheid onder voortdurende aanbidding van God behandeld, zichzelven en anderen steeds voor oogen houdende, dat het in dezen niet te doen moet zijn om de vervulling van de behoeften des verstands, maar om de eere Gods. Wanneer men Calvijn v/erke!ijk bestudeerde, zou men ophouden hem om zijne leer te smaden. In het aangezicht van den dood heeft hij nog betuigd, dat hij nooit aan zijn lust had toegegeven, om zijne scherpzinnigheid te bevredigen. Geheel volgens de Gereformeerde leer wordt, bij de behandeling der voorzeggingen gezegd, dat de geloovigen des Ouden Verbonds denzelfden weg ter zaligheid gehad hebben, als wij onder het Nieuwe "Verbond. Zij hebben één üod, één Heiland, één Evangelie, één geloof met ons gehad. In dezen zin wordt in het 15de artikel juist gesproken. De iS9.ste vraag behandelt de voor de geheele Evangelische belijdenis beslissende leer: Kan iemand door zijn eigen verstand en kracht (woorden van Luther^ in Christus gelooven, of tot Hem komen? '' Antw.: Neen, want het geloof is eene gave Gods." De 160ste vraag gaat dan vooit: \Vat is nn de oorzaak, dat de een de gave des geloofs heeft, de ander niet? " Antw.: Gods vrije genade en zijn welbehagen.'" En hiervoor dankt de Heiland zijn hemelschen Vader (Matth. n : 25, 26). Luther, Calvijn en Zwingli hebben, zooals bekend is, zich op dezelfde wijze over deze waarheid uitgesproken. Zij is dan ook door alle symbolische geschriften der geheele EvangeHsche kerk herhaald. ­

Conf. Augustini 1530. De Heilige Geest werkt door het Evangellum en de Sacramenten het geloof, waar en wanneer Hij wil, in degenen, die het Evangelie hooren. Toen de Wittenbergers en Zwitsers in 1529 te Marburg hun gemeenschappelijk geloof nederschreven, beleden zij ten zesde, dat zulk geloof een gave Gods is, hetwelk wij door geen voorafgaande werken of verdiensten verkrijgen noch door eigen kracht maken kunnen, maar de Heilige Geest geeft en schept het, waar H/J tuil, in onze harten, wanneer wij het Evangelie of het woord van Christus hooren. Dit herhaalt het Schwaabsche artikel (7): God geeft door zijn Evangelie, als door een instrument, het geloof uit zijnen Heiligen Geest, zocals en waar Hij wil Lu; her zegt in den groeten Catechismus: e Heilige Geest openbaart en brengt het Woord Gods, veilicht de harten en ontsteekt ze, dat zij het begrijpen, aannemen, daaraan hangen en daarbij blijven. Want waar Hij het niet laat prediken en in het het hart vtrivtrkt, dat men lui begrijpt.^ daar is het verlo en. Waaraan heeft het in het pausdom ontbroken ? Daaraan, dat de Heilige Getst daar niet geweest is, die dit heeft geopenbaard en laten prediken. De Formula Concordiae belijdt: e eeuwige verkiezing Gods verzekert en weet niet alleen tevoren de zaligheid der verkorenen, maaris ook door Gods wil en welbehagen in Jezus Christus eene oorzaak, waardoor onze zaligheid en wat daartoe behoort, wordt bewerkt en bevorderd. Hierop is ook onze zaligheid zoo gegrondvest, dat de poorten der helle daar niets tegen kunnen doen, zooals geschreven staat, Matth. 16 : 18, Joh. 10 : 28, Hand 13 : 48. En daar geloofden zoovelen als verordineerd waren tot het eeuwige leven. Het geloof heeft dus zijne oorzaak in het welgevallen en de verkiezing Gods. Ditzelfde leeren alle Gereformeerde belijdenisschriften zonder uitzondering. De nog tegenwoor-, dig in Bohemen en Moravië hooggeschatte Conf. Helvetica IL van Bullinger zegt in art. 16; »Het gel of is een zuiver geschenk Gods, dat God alleen uit zijn genade zijn uitverkorenen geeft, wanneer en zooveel Hijzelf wil, en wel düor z'ün Geest door midd ; 1 van de prediking des Evangelies en htt trouwe gebed." Hieraan gelijk is de Confessio Sgismundi van Brandenburg, als zij zegt: ZooalsGodde zijnen van eeuwigheid bemind heeft, zoo schenkt Hij hun ook uit louter gonad-, ; het rechte geloof en de volharding tot den einde ; en dit alleen uit louter genade en barmhartigheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen