GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Buitenland.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Buitenland.

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

DuitjSChlaud, De aanstaande Synode der Pruisische lahdskerk. Een k e i z e r lij k stuk tegen het »Z u h alt er t h u m".

Weldra zal de Algemeene Pruisische Synode, der Evangelische landskerk, die om de vijf jaren vergadert, samenkomen en dit wel voor de derde maal. Dertig leden dezer Synode werden door den koning van Pruisen als opperste bisschop benoemd; de keizer wees ditmaal voor de helft aanhangers der «positive Union" voor één vierde conlessioneelen en voor een e vierde mannen der middenpartij hiertoe aan. Van de 200 leden behooren er 80 tot de «positive Union", 60 tot de confessioneele en 60 tot de middenpartij.

De voorstellen, die op deze algemeene Synode moeten behandeld worden, zijn nog niet officieel bekend. Zeker is het, dat de kwestie van de agenda en van de verhouding van Kerk en Staat niet op het program van werkzaamheden zullen komen. Over het algemeen schijnt men zich uitsluitend met uitwendige zaken te zullen bezig houden, als pensioneering van predikanten en de verzorging hunner weduwen en weezen. Als praeses wordt Vorst Stolberg genoemd; men meent dat de Keizer hem tot lid der Synode benoemd heeft, opdat hij als voorzitter der Synode zou kunnen optreden. Hetgeen men van de te behandelen zaken verneemt, bevestigt bij ons het denkbeeld, dat men in de Pruisische landskerk al het mogelijke aanwendt om haar een schijn van leven te geven. De staatslieden, die in Duitschland den toon aangeven, zeggen nog altijd, trots alle droeve ervaringen omtrent den verachterden, zedelijken toestand des volks: »Wij hebben genoeg aan ééne zelfstandige kerk: de Roomsche; wij willen er ons geen tweede op den hals halen."

Geen wonder, dat de »Allgem. Luth. Evang. Kirchenz" er zich over beklaagt dat de Synode zich niet zal bezig houden met de dringende vragen van het kerkelijk leven als daar zijn: Hoe zal de in-en uitv/endige zending in het kerkelijk organisme worden opgenomen; hoe . zal men een dam opwerpen tegen de strooming, die omverwerping van het Christendom beoogt, gelijk die vooral op vele leerstoelen en universiteiten openbaar wordt; hoe zal de invloed der kerk zich weder op het gebied der weezenverpleging laten gelden; hoe zal men zich verdedigen tegen juridische machtsoverschrijding tegen de bediening van het ambt? enz.

Hoe weinig sympathie v/ij voor den tegenwoordigen Duitschen keizer gevoelen als wij zijne kerkelijke politiek in aanmerking nemen, toch moeten wij erkennen, dat hij een open oog heeft voor de sociale en zedelijke nooden van zijn volk. Bekend is het, hoe deze machtige gebieder zich geworpen heeft op de sociale quaeslie; geen heil verwachtende van eene uitzonderingswet, waarbij de sociaal-democraten in hunne vrijheid als staatsburgers zeer beperkt werden, en de ijzeren hand der politie op hen deed drukken, is deze ook onder zijne regeering afgeschaft, en is het keizers streven om p door goede wetten het lot van den vierden stand te verbeteren. Het gevolg van deze g politiek is geweest, dat sommige socialistische l leiders zich deden kennen als voorstanders van a eene geleidelijke sociale ^ hervorming, terwijl anderen vasthielden, dat alleen een gewelddadige ommekeer verbetering voor den arbeidersstand kan aanbrengen — dus verdeeldheid in het kamp der socialisten en versterking van de positie der regeering.

Den 22sten October heeft de keizer opnieuw getoond, dat hij den nood van zijn tijd kent. In een staatsstuk heeft hij zich gewend tot de kringen van zijn volk, die nog op zedelijkheid prijs stellen, om de aandacht te vestigen op het z.g. »Zuhalterthum", of het houden van bijzitten.

De liberale pers in Duitschland kent als geneesmiddel tegen de ontucht niets anders dan de »kazerneering der prostitutie", wij zouden in Nederland dit de »regleraenteering der l ontucht" noemen. Het houden van bijzitten zou worden tegengegaan, wanneer er onder toezicht van de overheid publieke huizen van ontucht waren. Doch het feit dat er naast tallooze bordeelen in Parijs nog 55, 000 z.g. maintinées gevonden worden, bewijst zonneklaar dar de reglementeering der ontucht geen dam opwerpt tegen de overtreding van het zevende gebod, maar die veeleer in de hand werkt. Esn Joodsch blad ijverende voor de reglementeering der prostitutie haalt ais bewijs aan, dat ook de pausen in de middeneeuwen pubheke huizen van ontucht lieten stichten. De liberalistische pers gaat uit van de beschouwing, die ook in de heidenwereld gold, dat hoererij iets onvermijdelijks is, als eten en drinken,

In het Keizerlijke stuk wordt uitgesproken, dat de Keizer in de richting door.& sm aangeduid, zoo spoedig mogelijk bepaaldp voerstellen verwacht, ter bestrijding van het houden van bijzitten. De betrokken ministers zullen dezen wenk wel verstaan. Uit het stuk zelve kunnen wij reeds opmaken waarvan de keizer verbetering verwacht. Hij wijst welke de houding der advocaten behoort te zijn, . in processen die tengevolge van het plegen van ontucht gehouden worden, en noodigt de rechtbanken uit hunne waardigheid te bewaren. Deze vermaningen zijn zeker niet ongegrond als men weet hoe het in een bekend proces onlangs toeging. Ook wil de keizer dat z-g. schandaal processen met gesloten deuren zullen gevoerd worden. Ook wil de keizer dat er verscherpte wetten gemaakt zullen worden tegen de onzedelijkheid en dat daarbij zal gebroken worden met de valsche »humaniteit.''

Natuurlijk kon het keizerlijke stuk niet alles vermelden wat er te doen is, om de ontucht te bestrijden Dat de geringe loonen die aan jonge meisjes te Berlijn en elders uitbetaald worden, haar den verleiders in de armen voeren, dat het satóenwonen van menschen van verschillende kunne en ouderdom in ééne kamer, de zedelijkheid ondermijnt; dat het feit dat vele Heden gedwongen zijn om de ruimte van één vertrek nog met anderen te deelen, die niet tot hun gezin behooren, omdat zij anders de huur niet kunnen betalen, de onzedelijkheid in de. hand werkt, is van algemeene bekendheid. Verblijdend is het dat de keizer den stoot gegeven heeft tot een actie die van groot nut worden kan voor geheel Duitschland, in 't bijzonder voor Berlijn. Reeds begonnen Fransche schrijvers er op te wijzen dat Duitschland weldra Frankrijk in zedeloosheid zou over treffen.

Imfrifea k e r k e n. Toestand der Ned. Geref. (Vervolg).

Later aankomende Chr. Gereformeerden gevoelden zich echter in de Nederiandsc'he Gereformeerde kerk van Ainerika niet thuis. Het Engelsch element had er te zeer den boventoon in en men achtte zich onder de synode der Amerikaansche Gereformeerde kerk niet vrij genoeg. Een hevige strijd ontbrandde over de vraag of men vrijmetselaars al dan niet tot leden der kerk zou aannemen. Het einde daarvan was dat in 1856 eene afscheiding plaats had, waardoor de Holl. Christelijk Gereformeerde kerk werd gesticht; die vroeger den naam droeg van »de Ware Hollandsche Gereformeerde kerk". Niet alle Christelijk Gereformeerden die uit Nederland naar Amerika waren overgekomen, vonden deze scheiding door het Woord Gods gewettigd, en bleven bij »de Gereformeerde kerk van Amerika". Dat hierdoor broeders van hetzelfde huis tegen elkander verdeeld werden, is licht te begrijpen.

Toch bleek de Hollandsche Christelijk Gereformeerde kerk levenskracht te 'bezitten. In 1881 telde zij nog slechts 40 gemeenten met ruim 20 leeraars; in 1889 had zij 76 kerken met 44 leeraars en ruim 28, 000 zielen. De Reformed Church in Amerika is minstens twaalfmaal sterker in leden en leeraars, dan de van haar gescheidene Dutch Chr. Hef. Church. De Chr. Gereformeerden, al is hun ledental niet groot, hebben toch te Grand-Rapids eene theologische school voor hunne aankomende predikanten.

Men heeft behalve deze Hollandsche Chr. Geref. kerk nog eene »Ware Ned. Gereformeerde kerk" in 1822 gesticht", die in 1889 slechts 481 lidmaten, 2000-zielen, 7 leeraars en 13 kerken telde; deze is hoofdzakelijk eene Zendingskerk.

In 1882 hebben zich bovendien een 6 a 7 gemeenten van de Hollandsche Christelijk Gereformeerde kerk afgescheiden. Maar deze twee kleine groepen kerken leggen bij de beschouwing van de Gereformeerde kerk in Amerika gewicht in de schaal.

Er is echter nog eene derde Gereformeerde kerk in de Vereenigde Staten, bekend onder den naam van »Z%£ Reformed Church in de United States", voornamelijk gevormd door Gereformeerden, die uit West-Duitschland en .uit Zwitserland naar Amerika togen. Deze kerk erkent officieel den Heidelberger Cacechismus als formulier van eenigheid Waarom ook niet de Nederlandsche geloofsbelijdenis en de Dordsche leerregels? Wij denken, wijl die belijdenisschriften den emigranten uit Duitschland en Zwitserland te belijnd zijn toegeschenen, terwijl Comrie omtrent den Heidelberger leert, dat deze aldus is opgesteld om met handhaving der waarheid de Lutherschen zoo min mogelijk te ergeren, vermits er hoop was, dat men de onderlinge verschillen door een verdrao-zou kunnen afdoen en men ook zooveel mogelijk zou kunnen deelen in den Religie-vrede, waarin alleen die welke de Augsbiirgsche confessie beleden, begrepen waren.

Opmerkelijk is het dat »de Duifsche Gereformeerde bond" ook enkel den Heidelberger Catechismus tot grondslag van vereeniging heeft aangenomen, met het kennelijk doel om onderscheidene 'richtingen in de Gereformeerde kerk, die nog op den Gereformeerden eernaam prijs stellen, in den bond te kunnen opnemen. Had men bijv. de Dordsche leerregels ook als grondslag der vereeniging aangenomen, wij gelooven niet, dat Prof. Ebrard zich bij haar had aangesloten. •

Wat daarvan zij, de Duitsche Gereformeerde kerk, gelijk men haar gewoonlijk noemt, is als Gereformeerde kerk haast niet meer herkenbaar. Er deden zich methodistische invloeden gelden, er kwamen verschillende groepen en richtingen, die elkander het terrein betwistten, en zoo heeft men haar kunnen vergelijken met het Ned. Hervormd kerkgenootschap in ons vaderland.

WINCKEL .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 22 november 1891

De Heraut | 4 Pagina's

Buitenland.

Bekijk de hele uitgave van zondag 22 november 1891

De Heraut | 4 Pagina's