Buitenland.

Dultschland.

Machtsoverschrijding Over­ van de z ij de der Berl ij nsche heid.

Tot hiertoe was het gewoonte dat de stadsoverheid te Berlijn bij het benoemen van onderv/ijzers, naar de beginselen der voorgedragen personen een onderzoek instelde. Sedert eenigen lijd wil genoemd bestuur als collator der kerkelijke gemeente hetzelfde doen ten opzichte Van de hem voorgedragen herders en leeraars der Evangelische kerk. De kerkeraad der parochie St. Markus droeg den magistraat eenigen tijd geleden als eersten predikant den tweeden predikant Bögehold voor. De stadsoverheid liet genoemd predikant onder de hand vrageii of hij »het eens was met de tegenwoordig zeer verbreidde meening, dat de apostolische geloofsbelijdenis, of de XII artikelen van het algemeen Christelijk geloof, niet meer in overeenstemming zijn met den tegenwoordigen tijd en of het daarom niet betaamde om die belijdenis af te schaffen." Ook liet men de predikant vragen of hij niet van oordeel was, dat de arbeid van den gewezen hofprediker Slöcker en zijn aanhang verderfelijk is?

In plaats van de overheid te antwoorden dat zulke vragen van die zijde gericht niet voor beantwoording vatbaar waren, gaf de heer Bögehold te kennen, dat hij de beide gestelde vragen ontkennend moest beantwoorden. Hierop besloot de Berlijnsche magistraat het beroep van den heer Bögehold niet te approbeeren, , terwijl hij den liberalen predikant Fischer te Gleiwitz voorstelde. Hiertegen protesteerden eenige gemeenteleden bij het consistorium, doch dit kerkelijk lichaam legde het protest ter zijde, zonder dat de heer Fischer door een colloquium in de gelegenheid gesteld was om zich omtrent zijn belijdenis uit te spreken. Het schijnt echter dat de predikant Fischer op de twee door de overheid ook aan hem gestelde vragen een bevredigend antwoord gegeven heeft.

Hoe zal nu het betrokken kerkbestuur handelen ? De collator of patroon maakt de goedkeuring van een beroep afhankelijk van een voorwaarde, die in lijnrechten strijd is met de ambtseed van den te beroepen leeraar Zal het lijdelijk toezien ? En hoe zal de houding van het kerkbestuur zijn tegenover een leeraar, die bereid gevonden werd te verklaren dat hij de XII artikelen verouderd acht en daarom bereid is te ai beiden, om die belijdenis uit de Liturgie der Evangelische kerk te doen wegvallen.

De opperkerkeraad is nu in de gelegenheid, om te toonen, of het ook in ons blad vermelde schrijven van de generale superintendenten, hem ernst is geweest, of dat het slechts ingegeven werd door de zucht om een woord te spreken, ten einde vele door het optreden van Prof. Harnack tegen de XII artikelen ontruste gemoederen, wat tot kalmte te brengen.

De liberalistische pers maakt het zich natuurlijk zeer druk met »de zaak van Fischer." Nu het kerkelijk 'iberalisme in Berlijn nederlaag op nederlaag leed, is het voor de libeialisten eene verblijdende gedachte, dat er nog mannen te Berlijn aan het roer zitten, die een middel wisten uit te denken, om moderne predikanten aan de gemeente op te dringen,

Eniel.nd.

Een nieuw werkvan Dr, Fair b ai r n.

Dr. Fairbairn, predikant bij de Episcopaalsche kerk heeft een nieuw werk geschreven, getiteld: »De plaats van Christus in de moderne theologie, " waaruit is te zien hoe de •downgrade, ' beweging door Spurgeon met zooveel kracht bestreden, steeds verder op de^ weg der ontkenning, voortschrijdt.

Dr. Fairbairn noemt het de glorie dezer eeuw, dat zij Christus opnieuw heeft ontdekt, en dat dit geschied is, door dogmatische en doctrinaire vraagstukken ondergeschikt te ma-i ken aan de zorgvuldige en nauwkeurige studie der Evangeliën en door de poging om den persoon en de woorden van Jezus Ctitistus te «ien en te hooren, gelijk de discipelen die zagen en hoorden in den tempel bij het Galileesche meer en in de opperzaal.

Onze lezers bemerkten reeds uit deze woorden dat de Engelsche doctor denzelfden weg opgaat, als de Groningers ten onzent.

Na een overzicht gegeven te hebben van de ontwikkehng der Christelijke leer tot op dezen tijd, zegt de schrijver, dat deze eeuw meer dan eenige vorige, teruggekeerd is tot den historischen Christus. »Hij is het middel punt geworden van waaruit en door welke de Evangelisten en Apostelen worden bestudeerd, terwijl dien Christus niet langer door de oogen van Johannes en Paulus bezien wordt."

Daar komt het aan den dag wat de schrijver eigenlijk wil. Johannes en Paulus hebben zich een beeld van een Christus gevormd en dat te boek gesteld, maar de Christus blijkt niet aldus te zijn.

Arme kerk en arm volk, dat door zulke leidslieden van den Christus der Schrift wordt afgeleid.

Ameriba.

Statistiek der kerken in N.-A m e r i k a.

Bij de jongste volkstelling in 1890 werd voor het eerst in de Vereenigde Staten ook gevraagd naar de belijdenis der inwoners Tot hiertoe meende men dat er in N.-Araerika 60 verschillende kerken gevonden worden; het is gebleken dat er 143 kerken of secien zijn. Het is nog niet gelukt om nadere berichten omtrent 59 kleinere kerkelijke gemeenschappen in te winnen. Toch is nu reeds openbaar gemaakt, dat op eene bevolking van 62, 622, 250 zielen, 163, 787 kerkelijke gemeenten gevonden worden; dat deze kerkelijke gemeente 139, 832 gebouwen of zalen bezitten, waarin 45 miiliuen zitplaatsen gevonden worden.

De waarde der kerkelijke gebouwen bedraagt de enorme som van pi. m. 1700, 000, 000 guldens Geen penning is voor die gebouwen door de overheid gegeven of liever genomen uit de openbare kas. Alles is bijeengebracht door vrijwillige liefdegaven. Geen tiende deel van bovengenoemde som wordt elk jaar voor predikantstractementen, en bezoldiging aan onderwijzers, organisten, kosters enz, bijeengebracht.

Bij de 1700 millioen guldens zijn niet gerekend de waarde der schoolgebouwen, pastoriën, der kerkhoven (voor zoover deze het eigendom zijn van de kerkelijke gemeenten), der 200 theologisclie seminariën, der 3O0 colleges of gymnasiën, die meest gesticht zijn met groote kapitalen, der talrijke academica, der vele kloosters, der hospitalen, der weeshuizen, der blinden-en doofstommen-inrichtingen. Men rekent dat voor het onderhoud van al die inrichtingen, met den arbeid der in-en uitwendige zendinjr jaarlijks eene uitgave van 600 miilioen guldens noodig is. Ook al dat geld wordt vrijwillig saamgebracht.

Het aantal van hen die leden eener kerk zijn bedraagt 20 488, 797, waarvan 13 millioen tot de Protestanten kunnen gerekend, terwijl er 6, 228, 354 millioen Roomschen zijn. De overigen zijn Joden, Mormonen Socinianen enz. De kinderen die nog niet tot het H Avondmaal toegelaten zijn, zijn hierbij niet gerekend

Rusland.

it de Oostzeeprovinciën.

Uit de Oostzeeprovinciën komen nog altijd treurige berichten. Het juk wordt voor de Luthersche kerken steeds zwaarder gemaakt Tengevolge van de propaganda der Griekschorthodoxe kerk, gesteund door de regcering, neemt het aantal Lutherschen gestadig af, en het getal aanhangers der Gricksche kerk voortdurend toe. In Dorpat zijn reeds plannen gemaakt voor den bouw van een tweede kathedraal voor de Grieksche kerk. Te Ugahlen is een nieuw Grieksch kerkgebouw in gebruik genomen, het 24ste in Koeriand. Te Mitau werd de Grieksctie kerk tot een kathedraal verheven en door bisschop Arsseni plechtig ingewijd De opper-procurator der Heilige Synode, de leermeester en gunsteling van den Czar, Pobedonoszew, zond voor die plechtigheid kostbare misgewaden, kerkvanen en ge reedschap voor de eeredienst ten geschenke

De Russische vereeniging te Mitau heeft ook hare pogingen, om de kerk in het slot te Mitau, dat in de vorige eeuw op het aandringen van Peter den Groote voor de aldaar gehuwde Czarewna Anna Joannowna gebouwd werd, weder te herstellen, met een gunstigen uitslag bekroond gezien. Den 3den Januari werd du > historisch heiligdom" door den bisschop van Riga ingewijd.

Nu moet men niet meenen dat deze gebouwen verrijzen of gerestaureerd of vergroot worden, omdat de scharen zich verdringen om den Grieksch-orthodoxe eeredienst bij te wonen. Neen, veel meer wil men, terwijl door dwang sommigen in de Grieksche kerk gedreven worden, ook nog verblinden door het maken van uitwendig vertoon.

Alles wordt in het werk gesteld om den bloei der Luthersche kerk tegen te gaan. Zoo werd onlangs de aanbieding van een jaargang preeken van den overleden generaal-superintendent Dr. Ch.ris''!ani, die in Lejpzig gedrukt was. verboden. Een predikant had voor den druk zorgvuldig uit den tekst weggeschrapt, wal maar eenigszins aan de regeering aanleiding zou kunnen geven om den verkoop te verbieden. Toch werd de censuur er op toegepast. Een onderwijzer had Luther's catechismus in de taal der Letten overgezet. Het consistoriura had deze vertaling goedgekeurd. Doch de censuur schrapte het geheele deel dat over de afwijkende leeringen handelt, ofschoon daarin wel over die der Roomsche doch niet over die der Grieksche kerk gehandeld wordt.

Zes weken voor i Juli 1892 werd aan 2 k 300 beambten van de spoorweg van Lijfland, gezegd, dat zij hun post zouden verliezen wanneer zij niet den isten Juli tot de Griekschen kerk waren overgegaan. Deze bedreiging is in vervulling gegaan. Een telegrafist aan een der stations van den Lijflandschen spoorweg kwam een Luihersch predikant mededeelen, dat hij met zijn gezin broodeloos geworden was, omdat hij tot de Luthersche kerk wilde blijven behooren.

Het bestuur van twee Luthersche kerkelijke scholen, waar 300 der armste kinderen onderwezen worden, heeft besloten zijne inlichtingen tot onderwiis te sluiten, omdat de regeering besloten heeft dat ook op deze scholen in de Russische taal moet onderwezen worden, terwijl de Luthersche kerktaal de Duitsche is. Een schoolbestuur dat voor het gratis onderwijs van 60 meisjes zorgt, besloot ook zijn school te sluiten, omdat de overheid ook deze school wilde Russificeeren. Het is echter voor ons nog de vraag of men van Luthersche zijde goed handelt, door deze scholen maar eenvoudig te sluiten. Zou htt niet beter zijn, in dien men in de Russische taal de kinderen i bleef onderwijzen zoolang men nog vrij bleef om op grondslag der Luthersche belijdenis de kinderen te leeren?

Over het algemeen kan met blijdschap gezegd, dat de lijdelijke wederstand tegen de pogingen om de Lutherschen te dwingen, tot de Grieksche kerk over te gaan, niet verlamd is. Waaraan het dan toe te schrijven is, dat de Grieksche kerk toch in die vroeger bijna uitsluitend Luthersche streken veld wint ? Dit ligt hieraan, dat bij gemengde huwelijken de kinderen in de Grieksche kerk moeten gedoopt en opgevoed worden. Maar ook hebben er overgangen plaats. Te Riga gingen in de laatste 10 jaren elk jaar gemiddeld 100 personen tot de Grieksche kerk over.

Het getal gemengde huwelijken is daarbij zeer groot. In de jaren 1886—-90 werden te Riga 1207 huwelijken gesloten; daarvan waren 611 gemengde huwelijken, dus meer dan de helft! Het getal gemengde huwelijken is wel in de laatste jaren eenigszins verminderd, maar het blijft toch nog altijd onrustbarend gioot voor hen, die toch zoo gaarne zagen dat de Luthersche kerk zich in de Oostzeeprovinciën zou kunnen blijven handhaven.

Mochten wij Gereformeerden in Nederland dankbaar leeren zijn voor de conscientievrijheid die in ons land genoten wordt, ziende op de verdrukking die de Luthersche broeders in Rusland ondergaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen