Buitenland.

Frankrijk. Naar aanleiding van den dood van Léon Pilatte.

Het Protestantsche Frankrijk heeft een zwaar verlies geleden door het overlijden van den hoofdredacteur van de Eglise Libre, Léon Pilatte. Onder de journalisten die het Protestantisme in Frankrijk dienden was Pilatte facile princeps, d. i. zonder tegenspraak, de voornaamste. Zijn stijl was helder en levendig, zijn betoog was steeds gemakkelijk te volgen, in één woord hij betoonde zich in zijne artikelen een echt Franschman te zijn, die over alles een bon-mot had, die men in een woord een belle plume noemen kon. Edoch, diepte vond men in zijn artikelen haast niet. Ook is het niet met een enkel woord te zeggen welke Theologische richting Pilatte volgde. Zeker was hij niet Gereformeerd, al kon hij het Uiden der Gereformeerde vaderen, de Hugenoten met veel sympathie beschrijven. Ook v/as hij niet te rekenen tot de Ritschlianen, die steeds meer door het volgen der z g. hoogere critiek, de modernen naderen. Meer dan eenmaal heeft hij zich verklaard tegen de pogingen die men in het werk stelde om Orthodoxen of Evan gelischen gelijk men in Frankrijk de mannen van behoudende richting noemt, met de liberalen of modernen te verzoenen en aldus weder te geraken tot officieele, door de Fransche regeering erkende Synoden. Hij behoorde tot de vermittelungsmannen, wij zeggen niet theologen, omdat Pilatte niet tot de eigenlijke beoefenaars der theologische wetenschappen gerekend worden kan, al sprak hij ook over alles mede en al werd zijn blad, de Eglise Libre, dat hij in 1869 oprichtte, door vriend en vijand met zekere graagte gelezen.

Reeds in 1848 trad Pilatte te Sens tegen Rome op door het houden van conférences in het kerkgebouw dat hem ten dienste stond, als predikant bij de Vrije kerk. De beschikbare ruimte was te klem om de menigte te bevatten die naar den jeugdigen prediker wilde hooren Ook door het verspreiden van blaadjes arbeidde hij om Sens te bewegen Rome den rug te keeren. Een dier blaadjes bevat o. a. het volgende, dat het optreden van Pilatte karakteriseert: »Gaat uit van Babyion! Lang genoeg, ja te lang heeft het volk van Sens het hoofd gebogen onder het geestelijk juk van Rome. Reeds te lang zijn uwe zielen gevangen geweest onder de driedubbele ketens van bijgeloof, gewoonte en vrees. Te lang, o! schaapachtig ras, altijd gezeggelijk, en altijd verdwaald, hebt gij u zonder nadenken, zonder onderzoek, onderworpen aan het aangematigd gezag der priesters, die over uwe conscientiën heerschten. ' Er moet daaraan een einde komen.

.... Tot u, die in grooten getale mijn conférences gevolgd hebt en die met het hart of met de lippen de pogingen toegejuicht hebt, die in deze stad aangewend werden om de dwaling te ontmaskeren en de zuivere Christelijke leer te verkondigen, tot u allen, roep ik de woorden der Schrift opnieuw toe: Gaat uit, gaat uit van Babyion! Babyion wil zeggen verwarring, en wanneer ooit de waarheid binnen uwe muren triumpheert, dat moet zij dit woord griffen in den gevel van den verlaten kathedraal. Want inderdaad heeft Rome alles dooreen geward. De waarheid met de dwaling, het Woord van God en de inzettingen van menschen, de geestelijke met de wereldlijke macht, alles is in die anti-Evangelische kerk vermengd, waarin in plaats van de Christelijke harmonie de vreeselijkste chaos heerscht."

Ook wordt in üit blaadje gezegd, dat men niet onder puinhoopen wonen kan en dat de ziel niet bij negatiën vermag te leven. Het is niet alleen genoeg om de dwalingen te kennen, men behoort ook de waarheid te zoeken.

In 1853 was het niet meer mogelijk eene dergelijke actie tegen Rome ongehinderd voort te zetten. Het werk van de evangelisatie van het Roomsche Frankrijk kwijnde. Het Keizerrijk had de scholen der Evangelisatie doen sluiten. De kerk van Sens was wel geopend gebleven, maar slechts weinigen kwamen meer naar de predicatie luisteren. De heer Pilatte was naar Parijs getogen, waar de macht der overheid hem in zijn missionairen arbeid had gestuit, en wilde zich naar de Midi begeven. Te Sens arbeidde toen de predikant Trivier. Om deze te groeten en zijn vorig arbeidsveld nog eens te bezoeken, verbleef Pilatte een week te Sens. Gedurende die week preekte hij eiken avond, en weder kwam, trots de verflauwing der belangstelling bij velen, zulk eene groote menigte onder zijn gehoor, dat het kerkgebouw te klein was. Een oorgetuige herinnert zich de volgende woorden toen door Pilatte gesproken: !> Ik zeg u niet om Rome te verlaten om ongeloovigen te worden ; dit zou zijn van de kachel in het vuur springen... Mijn vast voornemen is het Evangelie te verkondigen totdat men mij in de gevangenis zet, en dan zal men nog zorgen moeten dat ik alleen zit, anders zal ik er zekerlijk van spreken tot hen die er zich met mij zouden beviiiden."

Zijn arbeid te Parijs had hij moeten staken omdat de zaal du Vieux-Chène, op bevel van den prefe»t van politie gesloten werd. Hij ging • den prefect Corlier genaamd daarover spre-I ken. Het antwoord op zijn protest waren slechts ' bedreigingen. Toen Pilatte er van sprak om zich op de rechters te beroepen, antwoordde Corlier onbeschaamd : «Rechters ? Ik zal u zes maanden in de gevangenis laten zetten, zonder dat gij rechteri te zien krijgt en daarna zal., k H g D b b ik u loslaten, om u zoo noodig opnieuw weer gevangen te zetten."

Hieruit is het te verklaren waarom hij het regime van Napoleon III haatte met een volkomen haat. Oppervlakkigheid deed hem na den val van het tweede keizerrijk dweepen met een staatsman als Gambetta. De republiek had aan de mannen die in Frankrijk wilden evangeliseeren, weder volkomen vrijheid van actie geschonken, en daarover sprong zijn hart op van vreugde. Dat mannen als Gambetta en al zijne medestanders niet anders dan op revolutionairen grondslag stonden en daarom in lijnrechten strijd met Gods Woord regeerden, bleef voor zijne oogen verborgen. Ook zelfs toen onder Gambetta de z. g. leekenschool werd doorgedreven, waardoor de Roomsche scholen wel werden bemoeilijkt, maar die toch juist hetzelfde tengevolge had, wat te voren onder het keizerrijk geschied was, het sluiten van vele Protestantsche scholen. Zeker zou datgene wat ten kwade bedacht was, ten goede zijn geleid, indien de leiders van het Fransche Protestantisme (gelijk die der Roomsche kerk, zich waren gaan beijveren om vrije scholen te stichten. Doch daartoe kwam men niet. En dit niet alleen uit gebrek aan middelen. Men wilde zich als goede republikeinen gedragen, door van het neutrale onderwijs gebruik te maken. Door godsdienstonderwijs te geven ging men trachten de leemte van het openbare z. g. leekenonderwijs aan te .vullen.

Toen Pilatte ondervond dat hij in Parijs niet meer vrijelijk kon arbeiden, begaf hij zich voor de Société Evangehque naar de Vereenigde Staten van N. Amerika; hoeveel het hem ook kostte zijne werklieden van de faubourg Saint-Marceau te verlaten. Ofschoon hij geen woord Engelsch verstond, kon hij na een veiblijf van twee maanden in Amerika zich verstaanbaar in genoemde taal uitdrukken, zelfs op openbare vergaderingen.

WINCKEL.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen