Mag dit?

De actie van de voorstanders der Theologische school neemt in onze kerken een niet onbedenkelijk karakter aan, dat tot publiek protest noopt.

Dat de voorstanders eener kerkelijke opleiding op verschillende plaatsen vereenigingen oprichten, om de school te steunen, spreekbeurten voor de school laten vervullen en op alle mogelijke wijze propaganda drijven voor hun beginsel, is hun goed recht. Al is het oprichten van zulke particuliere vereenigingen, gelijk Incognitus niet ten onrechte in de Groninger Kerkbode opmerkte, lijnrecht in strijd met de idee der kerkelijke opleiding, omdat het zwaartepunt aldus van den kerkeraad naar een particuliere vereeniging verlegd wordt, — op ons standpunt kan deze evolutie der kerkelijke toestanden slechts als winst worden geboekt. Indien deze beweging doorwerkt, zal het eindresultaat zijn, dat de school te Kampen gedragen wordt door een reeks particuliere vereenigingen, die alleen hierin onderscheiden zijn van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs, dat zij in geen het minste contractueel verband met de Gereformeerde kerken staan en dat niemand weet welke de grondslag dezer vereenigingen is.

Daarover gaat onze klacht dus niet.

Maar wel over tweeërlei feit.

Vooreerst hierover, dat in verschillende dassen de vraag aan de orde is gesteld, of het niet beter was de tweede collecte, die de Arnhemsche Synode voor de Vrije Universiteit uitgeschreven had, niet te houden.

Gelukkig is niet een classis op dit voorstel ingegaan, en is deze poging om de besluiten der Synode opzij te zetten en naar eigen willekeur te gaan leven, daardoor verijdeld. Maar desniettemin blijft het droeve feit, dat een der hoogleeraren van de Theologische school bij ingezonden schrijven in de Kamper Kerkbode openlijk de gemeente aanried geen cent in de «allecte voor de Vrije Universiteit te geven. Aan een onnoozelen dorpskerkeraad vergeeft men zulk een revolutionnair streven, maar een hoogleeraar in den dienst der kerken, die openlijk aanraadt de besluiten der synode niet na te komen — niet omdat deze besluiten tegen Gods Woord of de Belijdenis strijden, maar omdat ze niet naar zijn zin zijn — neemt een positie in, die in niet één opzicht te verdedigen is.

Intusschen is deze eerste aanval op ons kerkverband afgestuit op den vroeden zin onzer classes en schuilt dus hierin niet een rechtstreeksch gevaar voor de eenheid onzer kerken.

Maar wel ligt dit gevaar in het feit, dat de vereenigingen, die voor de Theologische school zijn opgericht, zich gemetamorphoseerd hebben in kerkelijke kiescolleges en met candidatenlijsten en aanbevelingsbrieven de gemeenten bewerken, om alleen voorstanders der Theologische school in den t Kerkeraad te kiezen. De kerkeraad van l de Gereformeerde kerk te Rotterdam A r heeft hiertegen protest aangeteekend in het w volgende schrijven: s

De Kerkeraad ziet zich genoopt, om door middel van onze „Kerkbode" een broederlijk, maar nochtans ernstig woord tot de gemeente te richten. Het geldt n. m. de manier, waarop door sommige broeders in dit jaar weder bij de verkiezing voor ambtsdragers gehandeld is. Door deze broeders is een schrijven aan enkele leden der gemeente gezonden met het verzoek om de door hen genoemde candidaten te stemmen. Deze handelingen moeten wij noemen ongeoorloofd, schadelijk voor de gemeente en gevaarlijk voor de toekomst. v t

Ongeoorloofd, want de leiding van het geheele verkiezingswerk behoort, volgens het recht, dat in Christus' kerk geldt, bij den kerkeraad en bij hem alleen. De broeders in de gemeente hebben volkomen recht om over voorgestelde candidaten te oordeelen; zij mogen, indien noodig, elkander inlichtingen verschaffen over de gaven van de voorgestelde candidaten; maar een comité, dat de leiding der verkiezing op zich neemt, gaat eene macht vormen tegenover de wettige, van God gestelde macht, n. m., den kerkeraad. Aangemoedigd dooreen tijdelijk sue ces kan zulk een comité ten laatste zich steeds meer macht aanmatigen, en zoo zouden in Christus' kerk de inzettingen en verordeningen Gods omgekeerd worden. Daarvoor moet de de kerkeraad waken en hij is daartoe verplicht, vandaar dat hij openlijk de gemeente waarschuwt. Schadelijk is de bedoelde handelwijze voor de gemeente. De broeders hebben n. m. door het opschrift boven hun circulaire „comité tot hand having van de Theol. School" den schijn op zich geladen, dat de kwestie in de opleiding den doorslag heeft gegeven om sommige aftredende broeders niet ter verkiezing aan te bevelen en andere broeders voor dezen in de plaats te stellen. Dat nu is schadelijk voor de gemeente. Men mag den kerkeraad niet verdeden in twee partijen, waarvan de eene helft vóór de Theol. School en tegen de Vrije Universiteit zou zijn en de andere tegen de eerste e.i vóór de laatste. De kerkeraad is zich volkomen bewust, dat het zijne roeping is, om de school der kerken te steunen. In een Gereformeerd ke.kverband brengt men de besluiten eener Generale Synode ten uitvoer, tenzij de conscientie daartegen getuige.

Op dit standpunt staat de Kerkeraad en zal hij blijven staan. Dat de een meer voor een school der kerken is, terwijl de ander meer gevoelt voor eene Universita»-e opleiding mag geen oorzaak worden, dat men den kerkeraad in twee partijen verdeelt. Verschillend gevoelen over de opleiding mag geen aanleiding zijn, om broeders, die met eere in het ambt dienen, tegen te werken. Zoo ondermijnt men het gezag van den wettigen kerkeraad en dat is eene zonde, welke de Heere niet gedoogt, maar te Zijner tijl bezoekt. De kerkeraad heeft, getuige de laatste candidatenlijst, in 't geheel niet gedacht aan broeders die vóór of tegen eene opleiding door de kerken of eene universitaire opleiding zouden zijn, en hij gelooft, dat hij he£ recht heeft, om van de gemeente te eischen, dat zij geen element in de verkiezing brenge, dat hij er niet ingelegd heeft en dat volgens Gods Woord er ook niet ingelegd mag worden.

Gevaarlijk is deze handelwijze voor de toekomst. Het hart des menschen is arglistig en als broeders, die het met het Comité niet eens zijn, ook verkeerde propaganda gaan drijven voor de huns inziens geschikte candidaten, wat dan ? Wordt dan het lichaam des Heeren niet verscheurd ? Heeft men zich daarvan rekenschap gegeven? Zou dat het „onder biddend opzien tot God verkiezen van ambtsdragers" zijn ? AI verkiezen wij niet meer door het lot, gelijk in de eerste gemeente geschiedde, de bede der discipelen moat toch de onze blijven: „Heere, Gij Kenner der harten, wijs Gij ons de mannen aan, die Gij uilverkoren hebt." En of men nu vergaderingen houdt of niet; of men strooibiljetten verspreidt of niet; of men broeders bezoekt of niet, het optreden van een comité van actie bij verkiezingen voor ambtsdragers is ongeoorloofd, schadelijk en gevaarlijk.

In den naam des Heeren, aan Wien wij eens rekenschap zullen moeten afleggen, hoe wij de gemeente bestuurd hebben, waarschuwen wij tegen deze manier van handelen en wij doen dat londer voorbehoud.

Namens den Kerkeraad,

E. DOUMA, Praeses.

G. V. BLEEK, Scribe

Indien dit feit alleen te Rotterdam was voorgekomen, zouden wij deze zaak aan de prudentie van den Kerkeraad hebben overgelaten.

Maar dit is niet zoo.

Uit het Noorden en het Zuiden evengoed als uit het midden van ons land komen dezelfde klachten tot ons. In saamgesmolten kerken, waar de grootste voorzichtigheid eisch is om geen verbittering te wekken, heeft men ditmaal alle kerkeraadsleden, die van de vroegere B kerk waren, er uit gestemd en vervangen door vroegere A leden. Op een plaats, waar men nog niet tot saamsmelting kwam, wipte men een ouderling, die 20 jaren lang de kerk met eere gediend had, alleen omdat hij een bijdrage gaf voor de Vrije Universiteit.

Of het gelijktijdig optreden van dit verschijnsel in zoo verschillende deelen van ons land te wijten is aan een geheimzinnig comité, dat zonder eenige publieke verantwoordelijkheid de lakens uitdeelt, gelijk vóór de Arnhemsche synode, dan wel geheel spontaan is, laten wij in het midden.

Maar in elk geval wordt het tijd, dat deze feiten openbaar worden gemaakt, opdat de publieke opinie in onze kerken over dit zondig drijven haar oordeel uitspreke.

Rotterdam's kerkeraad heeft volkomen gelijk, dat zulke verkiezingspractijken ongeoorloofd, schadelijk voor de gemeente en gevaarlijk voor de toekomst zijn.

En niets zal ons liever zijn, dan wanneer de hoogleeraren der Theologische school openlijk bij dit protest zich aansluiten, opdat elke schijn vermeden worde, alsof met hun goedkeuring of gedoogen zulke handelingen zouden plaats vinden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen