Buitenland.

Engeland, Jan Maclaren's pleidooi voor het rationalisme.

Wij hebben nooit gedweept met den bond van Presbyteriaansche kerken, welke eenige weken geleden te Liverpool het Pan Presbyterian Council organiseerde. Wij meenden dat keiken een bond met elkander moeten sluiten op grond van overeenstemming in de belijdenis, en niet op grond van overeenkomst in de regeeringsmanier der kerk. Wat wij vernamen omtrent de openingsrede dier Council is niet geschikt om ons veel voor dien Bond te laten gevoelen. Die rede werd gehouden door Dr. John Watson, in Nederland bekend als Jan Maclaren, schrijver van „Harten van Goud", „Uit lang vervlogen dagen" enz. Deze redenaar, zoo gevierd in Engeland, liet zich bij die gelegenheid aldus hooren:

„Het Christendom moet van alle religiën de laatste zijn om beroep te doen op lichtgeloovigheid en bijgeloof te leeren; het moet zich' steeds beroepen op 's menschen oordeel en zijn hoop om het in waarheid voor te stellen. De arbeid van de rede is het wezenlijke van het onwezenlijke te schiften, om het kwarts weg te wasschen en de deeltjes fijn goud te vergaderen, en het kostbaar metaal aan te bieden om door het geloof te worden aangenomen. Wanneer de rede den Bijbel doorzoekt en de geschiedenis der kerk doorkruist, dan werkt zij het kaf weg en houdt het koren over; dan houdt zij Abraham's levend geloof vast, maar verwerpt zij zijn voorgenomen offeren van Isaac; zij houdt Gods ontferming over Ninivé vast en werpt het fanatisme van Jona weg; dan houdt zij de geestelijkheid de Psalmen vast en verwerpt hun wreede vervloekingen; dan houdt zij Paulus' liefde voor Christus en verwerpt zij Rabbijnsche bewijsgronden.

Als wij ons niet geheel vergissen, komt Dr. Watson's leer hierop neer: er is in den Bijbel koren en kaf. De rede moet uitmaken, de menschelijke rede, wat als kaf dient verworpen en wat als koren moet bewaard worden. Terwijl Abraham's krachtig geloof gerekend moet worden onder het koren, is zijn intentie om Isaac te offeren, te rekenen onder het kaf.

Men ziet waartoe men komt. De menschelijke rede zegt: het is dwaasheid dat men God het offer brengen zou van hetgeen ons het dierbaarst op aarde is. Dan is het óók kaf dat de Heere gezworen heeft: „daarom, dat Gij deze zaak gedaan hebt en uwen zoon, uwen eenige, niet onthouden hebt, voorzeker zal Ikugrootelijks zegenen en uw zaad zeer vermenigvuldigen." Dan is het ook kaf gelijk het in de Hebreen beschreven wordt, dat Abraham door het geloof Isaac offerde, overleggend dat GOD machtig was hem ook uit de dooden te verwekken, waaruit hij hem ook bij gelijkenis weder gekregen heeft. Dan is het ook kaf wanneer Jacobus leert: „dat Abraham gerechtvaardigd is door de werken toen hij Isaac op het altaar offerde, waaruit immers bleek dat het geloof medewrocht met zijne werken en het geloof volmaakt is geweest uit de werken”.

Men ziet, aan welk station Dr. Watson gekomen is. Het ergst is, dat hij nog steeds de gevierde, gewilde man is-en blijft. Het wordt nog altijd als^ee; i evenement vermeld, wanneer hij ergens jKedikt', .terwijl in hem het reeds door de ke»k' jdeer dan een eeuw geleden overwonnen'fatiónalisme weder herleeft. Dit is een' v& g teeken voor de Presbyteriaansche kerk i^ke hij dient, en een bewijs, dat ook een vrije'kerk, al komt zij niet tot zulke excessen als in menige staatskerk, van het fundament der apostelen en propheten afwijken kan. Voorwaar, het Engelsche protenstantisme levert een droevig schouwspel. De Staatskerk wordt ondermijnd door het Ritualisme; de vrije kerken door de modern thought; — het modernisme. Hoe is het goud verdonkerd!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen