Het allervolmaaktste gebed.

De Catechismusprediking, die aan het einde van het jaar de schoone uitlegging behandelt, welke onze Heidelberger van het Onze Vader geeft, deed in meer dan een Kerk de vraag oprijzen, of de predikers goed deden met te spreken van het »allervolmaaktste gebed", dat Christus ons schonk. In meer dan een schrijven werd ons dan ook gevraagd, of deze uitdrukking wel juist is.. Wat volmaakt is, merkte men op, heeft reeds den hoogsten trap bereikt; hooger dan volmaakt is ondenkbaar; vandaar dat de uitdrukkingen «volmaaktst" en sailervolmaaktst", met hoe goede bedoeling ook gebruikt, feitelijk zinledig zijn, in strijd met ons Hollandsch taaigevoel en meer op effect berekend dan juist. En waar men vooral op zoo heilig gebied zich van alle onjuiste terminologie heeft te onthouden, achtte men het beter het Onze Vader eenvoudig het»volmaakte* gebed te noemen.

Nu is het zeker waar, dat men ook in de keuze zijner uitdrukkingen voorzichtig heeft te zijn, vooral wanneer men over heilige e zaken handelt, en dat in soberheid hier v meer kracht schuilt dan in allerlei opgeschroefde termen. In het sobere Heilige Vader, waarmede Christus in het Hoogepriesterlijke gebed zijn Vader aanspreekt, ligt veel meer kracht dan in den overdreven titel »allerheiligste vader", dien de Roomsche Kerk aan den Paus heeft geschonken. We zijn dan ook niet ondankbaar, dat de gewoonte, die een tijd lang ook in onze kringen insloop, om in het gebed tot God bij voorkeur zulke gezwollen uitdrukkingen te gebruiken als »allergenadigst, allerbarmhartigst, allerrechtvaardigst en allerheiligst«, plaats maakte voor meer eenvoud en soberheid. De Schrift zelf gebruikt zulke uitdrukkingen nooit of althans uiterst zelden, en het is goed zich ook in dit opzicht naar het voorbeeld, dat Gods Woord ons geeft, te richten. Om deze reden zouden we dan ook liever spreken van het volmaakte gebed, dat Christus ons tot een exempel gaf; de uitdrukking »allervolmaaktst" moge goed bedoeld wezen om de uitnemendheid en voortreffelijkheid van dit gebed nog sterker te doen uitkomen, maar wanneer die uitdrukking telkens gebruikt wordt, verliest ze toch haar intensieve beteekenis voor de hoorders, wordt ze min of meer een epitheton ornans, en zegt ze zelfs minder, dan wanneer men met zekeren nadruk dit gebed het volmaakte gebed noemt. De uitdrukking in het gebed der Jerusalemsche emeente: »uw heilig kind Jezus« zegt ienmaal meer dan wanneer men altoos eer spreekt vati den sallerheiligsten» Jezus.

Toch wil dit (..faa.rum niet zeggen, dat, w e uitdrukking allervolmaaktst ongeoor­ a oofd zou wezen, omdat volmaakt reeds S p zichzelf een absoluut begrip uitdrukt öv n daarom geen overtreffenden trap toelaat. nze Nederlandsche taal en trouwens alle talen laten wel degelijk toe van volmaakter n volmaaktst te spreken, gelijk elk woordenboek aangeeft. Iets kan zeer goed in zichzelf volmaakt wezen en toch kan deze volmaaktheid van een lager orde zijn dan de volmaaktheid, die een ander wezen bezit. Zoo noemden onze Theologen God het allervolmaaktste wezen, omdat de volmaaktheid, 'die God bezit, van hooger orde is dan de volmaaktheid, die de engelen bezitten en die Adam bezat vóór zijn val. Zelfs kan in hetzelfde subject van een verschil in volmaaktheid gesproken worden; Adam is volmaakt geschapen, omdat noch aan zijn wezen noch aan zijn natuur iets ontbrak, en toch zou Adam tot een hoogeren trap van volmaaktheid zijn opgeklommen, wanneer hij staande was gebleven en in de heerlijkheid ingegaan. Ook bij Gods kind is de »volmaaktheid« ons reeds geschonken op aarde, maar deze volmaaktheid bestaat, gelijk onze Theolbgen het uitdrukten thans wel in de »deelen«, maar niet in de »trappen« en volkomen zal ze eerst worden, wanneer wé zonder rimpel of vlek door Christus aan God worden voorgesteld. En zoo is het ook met het gebed. Ook de gebeden, die de Heilige Geest aan de profeten en heiligen geïnspireerd heeft en die in Gods Woord ons ten voorbeeld staan opgeteckend, zijn »volmaakte gebeden« geweest, zooals ook de gebeden en lofzeggingen, die de heiligen in den hemel tot God opzenden, »volmaakt« zijn, want al het onvolmaakte en gebrekkige, dat onze gebeden aankleeft, valt in den hemel weg. Wanneer ik nu uitdrukken wil, dat onder deze ^volmaakte" gebeden, het gebed, dat Christus in het Onze Vader ons gaf, het meest voortreffelijke en voor ons het meest gepaste is, dan kan ik zeggen, dat dit gebed het «allervolmaaktste" is. In dien zin genomen, bestaat er tegen deze uitdrukking geen bezwaar, en zou het zelfs niet geheel zijn vrij te pleiten van zekere vitzucht, wanneer men om het gebruik van zulk een uitdrukking een predikant critiseerde of hem lastig'viel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen