Leestafel.

DR. V. HEPP, V. D. M. bij de Gefeformeerde Kerk te Watergraafsmeer.

IN HEILIG SIERAAD. Zeven Predikaüën. J, H. Kok — 191S — Kampen.

DR. HEPP, die om goed kanielvrerk te leveren, de althans voor jongere predikanten, onmisbare methode volgt van zijn preeken te schrijven en dan te meaioriseeren, biedt in èk bnndeltje, nit zijn wëlvoorzien preefcen-kastje, > nietc, zooals hij zelf schreef, »he£ kooptoansacMge half dozija, maar het symbolische zevental< aan het preeken-lezend publiek.

Het zijn 3 uit het O. T. en wel: K HEILEG SIERAAD (PS. 110 : 3); EEKZIJDIGHETO (Hosea 7 : Sb); OTHSIËL (Richteren 1 : 12—13 en 3 : ^—H) en 4 uit het N.T. DE EERSTE LIEFDE VER­ LATEN (Openb. 2 : 4); DE EENZAAJIHEUJ QIIAIkus 6 : 46e), HEILIG GEWELD (Matth. 11 : 12) en DE DEIE CHRISTELIJKE DEL-GDEN (I Cor. 13 : 13).

Al stel ik aan de uitgesproken preek zekere eischen, ^ toch verkeer ik onder het luisteren anders dan onder het ter critische beoordeelicg nauwkeurig lezen van een gedrukte preek.

Wijlen mijn vriead Ds. VEDER vertelde me, dat zijn schoonvader PROF. V. OOSTEEZEE, toen deze eens qnvoldaan uit de kerk kwam waar hij naar een zeergeleerde preek van een Zeergeleerde had zitten luisteren, tot hem zei: > 'n Oefenaar had mij kunnen stichten

Kan het me begrijpen.

Wie in de kerk naar een preek luistert, zoekt, behoort althans te zoeken, istichtingcj dat is opbouwing in zijn geloof. Én als de verklaring van het Godswoord waaruit de preek moet worden, nu maar niet al te mis is en de toepassing dan maar voegt bij mijn, in leven ai sterven, den-eenigen-troost behoevende ziel, dan hèb ik, — want dezen tweeëriei eisch sluit van zelf dien der rechtzinnigheid in — wat ik _zoek. Niet zóó staat het echter waar ik, gelijk nu, met die zeven gedrukte preeken van HEPP heb te doen wat > des recensents is.

Daar verkeer ik anders onder.

Dan toch komt bij den eisch tot stichting, dat zoo'n preek ook voeldoet aan zekere eischen van vorm en techniek.

Aldus verkeerend ónder de lezing van den bmdel: br HEUG SIERAAD, 'n titel ontnomen aan de eerste van het zevental, — kan ik in aUe oprechtheid verklaren, dat ik, door middel van dit kanselwerk > gesticht« ben.

Er IS bij mij door bereikt wat DR. HSPP naar hij m zijn kort »Woord vooraf» schrijft het doel dezer predikaties noemt: »te stemmen tot dankbare bewondering van het heilig sieraad waarmee Christus Zijn Kerk-bruid en Zielebruid heeft omhangen.

En dat niettegenstaande ik ze > critisch» en, met een rood poüood in de hand las, hier en daar bij min gelukkige aitdrnkkingen een rood streepje zettend.

Zoo op p. 19 bij: > Zij, de bruid uit het Hooglied, lispelde: Ik ben zwart, doch... liefe-^'k.' en op p. 8 bij: Hij lispelde u toe: zie, gij ajt schoon, mijn vriendin!». Hier toch is blijkbaar door den schrijver vergeten dat ilispeelenc het spraakgebrek van »met dikke tong spreken is.

Zoo ook op p. 14 bij : »Dat egoïstische ikt, waar de Schrijver het zeker wel niet zoo bedoelt, maar toch gevaar loopt te doèn-denken, dat, bij de tweeheid van den > ouden en nieuwen mensch», in den wedergeborene ook fe'« likken» zijn.

Verder op p. 52 bij jde waarheid a f daalt t, waar ik Hever zou schrijven > doorzinktt, bij > samenhang blootgelegd, op p. 19, bij op tfeestelijken schotel», p. 89 en bij aanzeggen op p 95 waar > aarLzien" moet staan. Ook zette ik een potlood-streepje op p. 102 bij : > Daamevens bezingt hij (Paulus) zoo geestdrifb'g den lof der christehjke hefde», want daardoor wordt overtollig wat de auteur, om uit zijn Inleiding tot zijn tek»t te komen, op p. 103 schrijft: > En om niet meer te noemen.... is hij niet de dichter van het Nieuw-Testamenösche Hooglied, I Corinthe 13. En eindelijk zette ik ook een rood streepje op p. 114, bij: het geloof is een dochter van de liefde, wijl hier instee van »dochter* moeder moet staan. Ik zette in den bimdcl nog veel meer streepjes, maar dat was dan niet bij wat mij stuitte, waartegen ik bezwaar had, maar bij het vele dat mij door zijn waarheid of zijn schoonheid trof.

De wijsgeer en natutaonderzocker BACO wees op het merkwaardig verschijnsel, dat de zon het was doet smelten en het leem hard maakt. En hij verduidelijkte daaraan, dat de oorzaak der verandering, die bij de werking van een ding op een ander ding wordt uitgemaakt, tweeërlei is. Die oorzaak toch ligt èu in het werkend dmg èn in de dispositie of gesteldheid van het ding dat, als z.g. Hjdend voorwerp, deze werking ondergaat-Niet anders is het met een preek waarin het Woord ontvouwd en toegepast wordt naar de behoefte van de arme zondaarsziel, en met den hoorder van zoo'n preek.

Menschen, die beweren, dat ze onder zoo'n preek iniets hebben gehad", waarmee ze dan bedoelen, dat zij niets bg hen heeft uitgewerkt, vergissen zich dan ook. Want zeker, ze zijn er niet onder verlicht, verwarmd en gesterkt, doch wel is, in de relatie tot God, er onder verdonkerd hun denken, verkild hun gemoed, er onder verslapt hun willen. Maar dat lag dan niet aan de preek, doch aan hun eigen dispositie of gesteldheid.

Nu zijn er bijkans altijd in de kerk van die moeilijk te bevredigen preek-hoorders geweest, en ook' thans ontbreken zij niet in onze kerken Vogels niet alleen van diverse pluimage, maar t bok van verschillenden leeftijd. Hoorders niet alleen van meer voorwerpelijke of meer onderwerpeiijke «ligging", maar ook onderen en jongeren.

Wanneer ik hun, als ravengekras klinkende, stem der ontevredenheid met de gereformeerde prediking verneem, zoo van de ouderen als de jongeren onder hen, vaak ook van jongeren, die den baard nog in de keel hebben, dan ben ik wel eens beducht, dat de verhouding waarin hun zielsgesteldheid tot de gereformeerde prediking staat, meer overeenkomst heeft met die van het leem., dan met die van het was tot de zon.

t Zulk een gesteldheid kan echter constant en daarom perpetueel, - maar ook veranderUjk en daarom momenteel zijn. Den kritikasters, ' die in het laatste geval verkeeren, zoo ouderen ais jongeren, mag ik bijzonder de lezing van DR. HFPP'S IK HEILIG SIERAAD aanbevelen.

Het kan ze goed doen.

De lezing van de preek EEKZITDIGHEID, uit Hosea 7 : 3 Efraim is een koek., die met is omgekeerd , kan o. m. de eenzijdigheid der voorwerpehjkheid ea die der ondsrwerpelijkheid ook die der rechtvaardigmaking zonder heüiging en der heiliging zonder rechtvaardigmaking verhelpen.

De lezing van de preek: K HEILIG SIERAAD, vut Ps. 110 : 3 : Uw volk sal zeer gewillig zijn op den dag uwer heirkracht, in heilig sieraad; uit de baarmoeder des dageraads zal u de dauw uwer jeugd zijn., — wijsr de rechte verhouding tusschen Christus-predifcing en Christen-prediking.

Die over HEILIG GEWELD, uit Mt. 11 : 12 : En van de dagen van Johannes den Dooper tot nu toe., wordt het Koninkrijk der hemelen geweld aangedaan, — weike laatste woorden DB. HEPP, ook mijns inziens, terecht neemt in den zin van «breekt met geweld door" — en de geweldigen nemen het met geweld^ maant zoo dringend hen, »die uit den grooten Geweldiger leven" (p. 97) tot het aanwenden van een heilig geweld ter bestrijding van de zonde in eigen ziel en inde wereld; en richt zich, gelijk ook de zes andere, zoowel tot «Christus' Kerk-bruid, als tot Zijn Ziele-bruid".-

Ea zoo in deze drie, als in de vier andere, paart zich aan bezonnen uitlegging een, met de rerschdlende zielsbehoeften der hoorders rekening houdende, toepassing. Mits de lezer er maar niet onder verkeert als het leem onder de zon, kuimen zij opbouwen in geloof en daardoor in hoop en liefde, in op het geloof gegronde zalige eeuwigheidsverwachting en uit het geloof opkomende practijk van godzaligheid.

Maar niet alleen om dit alles, wat echter het essenöeele en dus voornaamste van 'n gereformeerde prediking is, mag ik aan die kritikasters de lezing van dezen predikbundel aanbevelen, doch ook aan die jongeren onder hen, welke voelen voor literair knnstschoon en streven naar kermisverhelderiag op het stuk van de vele en velerlei probiemen die zich vcormet hun-tijd-meelevenden opdoen. Want ook al is dit als slechts accidenteel' en das bijkomstig voor de gereformeerde prediking, ook daaraan komt dit zevental tegemoet.

Van den vorm toch - gaat, ' een enkele min gelukkige tdtdrukking — immers ieder goed stüist vergaloppeert zich wel eens —nu daargelaten, weiverzorgd als hij is, op daarvoor ontvankelijke gemoederen een groote bekoring tut.

Daarvoor kan ik, om slechts iets te noemen, verwijzen naar het begin van de ook door haar inhoud zoo «stichtelijke" preek: E ÏESSTÏ LIEFDE VIELATEK, m"t Openb. 2 : 4, waar HEPP met al de charme van de nieuwere woordkunst het brengen van den door JOHAKNES geschreven jEzus-brief aajj ^gjj £!3gj] ^gj. gemeente van EFIZÏ beeldt.

En ook aan het benaderen van, in onzen tijd, aan de orde gestelde problemen komt, mits men niet van den kansel eischt wat de katheder heeft te geven, dit kanselwerk van Dr. HEPP te gemoet. Zoo, om maar weer iets te noemen, op p. 17, waar het gaat over het probleem der verhouding van «zedelijkheid en kunst", worden behartigenswaardige dingen gezegd omtrent SCHOONHEID en HEERLIJKHEID. c d

• « Om deze zeven preeken zelf, die het zoo waard zijn, maar ook om de malcontenten, zoo t)udere als jongere, op het stuk van de gerefonneerde prediking, heb ik bij deze preeken wat lang stilgestaan. Het ravengekras der ontevredenheid toch staat schuldig drgving. aan over-W d a v m v

Op grond van eigen en anderer ervaring weet ik, dat het essentieele dezer preeken van Dr. HEPP ook in de gereformeerde prediking niet ontbreekt en dat hetgeen in zijn bundel het accidenteele is, in öfe gereformeerde prediking lang niet zóo zeldzaam is, als de jongeren onder - onze malcontenten beweren.

Dan, niet slechts bij onze malcontenten, maar ook bij hen, die voor de gereformeerde prediking dankbaar zijn, bedoel ik met dit artikeltje op , het gaan lezen van IN HEILIG SIERAAD aan te dringen.

HEPP schrijft in zijn preek over de DRIE CHRiSTEL.ijKE DEUGDEN op pag. 107 naar aanleiding van wat niét blijven zal: «Hij die^ 's Heeren Woord heeft liefgekregen, die wanneer het in het gebedshuis werd ontvouwd, zijn hemelgeuren met voUe teugen heeft ingeademd.... hij kan er zich niet altijd over verheugen, dat eens het geschreven Woord zijn roeping zal hebben vervuld en ook zijn bijbel in den oordeelsbrand zal achterblijven.”

Welnu, ook in deze jieven preeken is metterdaad het Woord des Hteren zóo oiitvouwd, dat het niet aan haar ligt wanneer zij, di ze óf in huis lezen of in een Leeskerk hooren lezen, er met voUe teugen geen hemelgeuren van zouden inademen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen