De verhouding tusschen het recht, den staat en de overheid - pagina 33

SS genooten beperkt was, en hij die daartoe niet behoorde vrede - d. i. rechteloos was, zoo kon toch juist om het beginsel, dat de persoonlijkheid in zich zelve beperkt is en met haar rechten ook hare verplichtingen medebrengt, geen dienstverhouding een dergelijk karakter van onder­ worpenheid dragen dat de onderworpene evenals bij de Romeinen een volkomen rechteloos voorwerp werd. Bij de Romeinen was de mensch, althans in beginsel, op privaat­ rechtelijk gebied óf onbeperkt rechtssubject óf object; bij de Germanen bleef hij op elk rechtsgebied, hoe verheven ook, steeds gebonden, hoe onderworpen ook, steeds mensch. In het Romeinsche recht was de persoonlijkheid onver­ vreemdbaar ; juist het omgekeerde was bij de Germanen het geval. Dit kwam ook hierin uit dat bij dezen de wil van een ieder zich als het ware versplinteren, of, beter nog, zich deelen kon en tegelijkertijd zich verbinden met de willen van anderen, zoodat daardoor een ten opzichte der individuen zelfstandige gemeenschapswil met eigen rechtssfeer ontstond; terwijl de Romeinen in den Staat slechts eene los van, en boven de individuen staande transcen­ dente eenheid zagen, die wel rechten uitoefende tegenover zijne onderdanen, maar geene verplichtingen erkende tegen­ over dezen. De Staat als transcendente eenheid was trou­ wens voor de Germanen ondenkbaar, daar bij hen de Staat zich allengs ontwikkelde en, op het oogenblik dat zij met hun volksorganisatie uit het duister in de wereldgeschie­ denis te voorschijn traden, wel de kiemen voor den Staat onder hen aanwezig waren, maar zij nog niet gekomen waren op het standpunt waarop de Romeinen stonden, toen zij als een volledig ontwikkelde staat op het wereldtooneel verschenen. Voor den Germaan waren de oorspronkelijke vormen van gemeenschap de familie en het geslacht, maar dc gemeenschap was zoo weinig transcendent, dat die ver­ banden ook hun verplichtingen hadden tegenover hunne

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen