Het gereformeerde beginsel en de kerkgeschiedenis - pagina 51

50 niet weg, dat de wet der ontwikkeling, waardoor deze school de historie verklaart, niet organisch, maar mechanisch is. Organisch is een beeld ontleend aan de natuur, en, voorzoover de evolutionisten dit begrip op natuurlijk gebied niet vervalscht hebben, geldt als regel voor het organische leven in tegenstelling met het mechanische, de »Zweckmässigkeit" der ontwikkeling. Waar nu deze school principiëel alle »Zweckmässigkeit" loochent, omdat ze in die ontwikkeling geen doel ziet werken, maar alleen de wet der oorzakelijkheid, daar kan ze het organisch karakter der geschiedenis niet tot zijn recht doen komen. 54.) De beteekenis van den heros in de geschiedenis is vooral uiteen· gezet door K. STEFFENSEN, Zur Philosophie der Geschichte, p. 3-20. Ook J. G. DROYSEN heeft in zijn Grundriss der Historik beslist tegen de evolutie-theorie partij gekozen, door als axioma voorop te stellen: ~Das Geheimniss aller Bewegung ist ihr Zweck" (p. 24); het einddoel tlgt ook volgens hem in God (p . 36, 37). 55) F. HELMOLT, I. c. I, p. 13. 56) O. LORENZ, 1. c. lI, p. 77, 78, 79, 134. 57) Dr. W. G. C. BVVANCK in »De Gids", 46 serie, 17 e jaargang, Maart, April, Mei, Juni, Juli 1899, waar een interessante studie over R. Fruin gevonden wordt. Zie in de aflevering van Juli, p~ VI en XIX. 58) Vooral Guizot heeft op dezen eisch nadruk gelegd, zie R. FLINT, I. c. Il, p. 221. 59) O. LORENZ, I. c. lI, p. 365. 60) L. v. Ranke erkende reeds, dat dit probleem voor de empirische school bijna onoplosbaar was. De poging, die hij zelf aan het eind van zijn leven waagde om een Weltgeschichte te leveren, wordt door de empirische school als mislukt beschouwd, omdat hij daarbij geheel' terug viel in de idealistische school; zie E. BERNHEIM, I. c. p. 351: »Ranke's \ eltgesch ichte ist noch ganz erfüllt von ihrem Geiste", n1. van de _II.'IO'''&~' hL Geschichtsphilosophie". Zie over dit vraagstuk O. LORENZ, K. LAlIIPRECHf, Die kulturhistorische Methode, het eigenaardig getuigenis van R. Fruin over e bij het nederleggen van het hoogleeraa Leiden den l aten Juni 1894 uitgesproken, 61) F. HELMOLf, 62) C. FLAlIIlI'IARION, Astro n me p opulaire, Paris, 1890, p. 102, 103. 63) Prof. Dr. HIPLER, Die chrit; diche Geschichts-Auffassung, Köln, 1884, p. 31. 64) Dr. E. L. FISCHER, Der Trinmph der Christlichen Philosophie, gegenüber der antichristlichen Weltanschauung am Ende des XIX Jahrhunderts, Mainz, 1900, p. VIII. 65) O. LORENZ, I. c. lI, p. 345. 66) C. H. SCHARLING, 1. c. Th. I p. 14. 67) BOSSUET, Discours sur l'Histoire Universelle à monseigneur Ie Dauphin. (Oeuvres de Bossuet, Paris, 1860, t. 1. p. 125 en vv.).

t

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen