1943 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 43

39 leg, de dood van iemand, die, hoewel hij kan kiezen om te leven, toch verkiest om te sterven, zonder verplichte ethische, of andere, noodzaak. Dikwijls IS de angstige stemming de eenige vooibeschiktheid tot den zelfmoord, maar ook die angst is dan in wezen levensangst, omdat het leven steeds onder de vreeze des doods staat, en juist deze vreeze, uit intensieve begeerte te leven, doet vooruit loopen op de imaginaire bevrijding van dien angst in de daadwerkelijke verkeenng van het leven m dood Zonder psychologische en psycho-analytische scholing is het uitkomen, uit deze ambivalente en hetero-telotische, bewuste, schikkingen vrijwel niet mogelijk Ik wil Freuds gedachte hier even overnemen, zonder deze nu aan kritiek te onderwerpen Freud gaat ervan uit, dat alle denken en doen der menschen door deze twee machtige stuwingen bepaald wordt: door het smachtend verlangen bemind en geliefd te worden, en door den angst, te moeten sterven. Naast de tegenstelling tus^chen sexueele driften en ik-driften stelt Freud de tegenstelling tusschen eros en doodsdrift. Met de doodsdrift verbindt Freud de destructie-drift en de aggressie-drift. De doodsdrift beschouwt Freud als een bestendige duistere macht, m lichaam en ziel aanwezig, niet alleen bij den mensch, maar bij alles wat leeft. Als eersten uitgangstoestand van alles neemt Freud dien der doode materie aan De doodsdrift zou tot dezen uitgangstoestand terugvoeren Het IS op zichzelf zeker een diepe opvatting, ook elders wel, dus buiten Freud, te vinden, dat het leven beheerscht wordt door twee angsten, deux angoisses (,,angoisse" de diepste angst, veel intensiever dan ,,crainte", ,,peur") la mort et l'amour. Aimer c est faire un pacte avec la douleur, mounr c'est faire un pacte avec la vie (Jean Rostand, Deux angoisses, la mort, l'amour. Paris, 1924) i) Media morte in vita sumus. Het is het refrein, dat ook uit deze studies opklinkt.

^) Zie ook Paul Federn Die Wirklichlceit des Todestriebes (Zu Freuds „Unbehagen m der Kultur ), Almanach der Psycho-analyse, 1931, bldz 58—97, en Th Reik Der Tod und die Liebe (In memoriam Arthur Schnitzler), Almanach der Psycho-analyse, 1934, bladz 78—84 ,,Der Tod ist die Puppe aus der letzten Schachtel • en m de poppenkast is de dood de tegenspeler van Hansworst De dood treedt echter ook op als de schoone jongeling broeder van den slaap De dood is tenslotte het finale demasqué, ook de laatste maskers vallen af en al wordt van menige doode een masker bewaard, het is „afgenomen'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen