De hoogste vrijheid - pagina 18

i6

DE HOOGSTE VRIJHEID.

'Mwwm

om, evenals de individueele persoon, op geestelijk gebied zekere doeleinden na te streven, komt er noodzakelijk toe op evengenoemd gebied al datgene te dooden ofte weren wat met die doeleinden niet strookt. Men zou zich vergissen zoo men meende, dat alle voorstanders van die leer, hierin met Hobbes i), den verdediger van het absolutisme, homogeen, openlijk leeren, dat wij, mits wij maar in ons binnenste ons geloofvasthouden, de overheid, als zij ons beveelt te zeggen dat wij niet gelooven, gerustelijk mogen en zelfs moeten gehoorzamen. Zóó iets klinkt te kras, te onbeschaamd. Maar feitelijke bevoordeeling van al wie, z o n d e r u i t d r u k k e 1 ij k b e v e l , hetzelfde doet, of althans zijn geloof verzwijgt, leidt tot hetzelfde doel. Scherp maar juist zegt Alexandre Vinet 2): „Si l'incrédulité qui parle est plus candide que celle qui se tait, elle est peut-être moins habile. Si Ie diable faisait ses affaires luimême, je doute qu'il dogmatisat bcaucoup.... il se contenterait d'insinuer dans les coeurs des pensees et des désirs avec lesquels Ie christianisme ne peut subsister, qui prédisposent a Fincrédulité, et qui rendent l'homme incrédule par Ie coeur avant qu'il Ie soit par l'esprit. Tout paraissant intact, aucune doctrine n'ayant été entamée, il en résulterait, dans l'esprit des hommes superficiels, qui font la majorité même parmi les bien intentionnés, une sccurité dont Ie diable aurait sujet de rire." Vinet schreef in 1829. Of misschien thans de booze geest, waarvan hij spreekt, reeds zelf zijn werk ter hand genomen heeft, heb ik hier niet te onderzoeken. Ik heb alleen willen doen gevoelen, dat het niet verdedigen van godsdienstvervolging op ouden trant geenszins als bewijs van het bestaan van rechtsgelijkheid op het gebied des geestes kan worden 1) The English Works of Thomas liobljes. Lond. 1839. vol. III, pag. 493. 2) Essai sur Ia manifestation des convictions religieuses, p. 150. Is het ongeloof dat zich uitspreekt oprechter dan dat 't welk zwijgt, het is wellicht minder slim. Als de duivel zijne zaken zelf in handen nam, betwijfel ik of hij veel zou dogmatiseeren . . . Hij zou er zich toe bepalen gedachten en begeerten in het hart te doen post vatten, waarmee liet Christendom onvereenigbaar is, die geschiktheid voor het ongeloof doen ontstaan, en die het gemoed des nienschen ongeloovig maken voordat zijn verstand het is. Daar alles zou schijnen hetzelfde te zijn gebleven, vermits immers geene enkele leer was aangerand, zoude er in den geest der oppervlakkige nienschen, die zelfs onder de goedgezinden de meerderheid uitmaken, eene gerustheid .ontslaan, die den duivel stof zou geven tot lachen. . • "

f

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen