De verflauwing der grenzen - pagina 35

33 in dichterlijken zin van een Hij, van een Geest, of zelfs van een Oorzaak te reppen. lts mystery overshadows me, but it remains a mystery" 134); dan roert zelfs die agnostieke eerbied mij dieper dan het opdreunen van den Kantiaanschen deun van God, Deugd en Onsterfelijkheid. Maar vergeet niet, het gaat hier om de helderheid van ons menschelijk bewustzijn; de klaarheid van ons denken wordt beneveld. Reeds nu noemt men science, in Engeland, alleen het aflezen van wat men mat of woog of telde. Bene docet qui bene dtsttnguit is de regel van tucht, waaraan ons denken, om bondig te zijn, zich niet mag onttrekken, en hier wordt het een „Bene docet qui ^omnia bene permiscet" 135). Voor dat amalgameerende denken moest dan ook, gelijk ik straks reeds opmerkte, door Hegel een nieuwe Logica worden uitgevonden 136). En natuurlijk bij die onhelderheid van denken wijkt vanzelf ook de besHstheid van overtuiging. In het kleed der bescheidenheid hult zich wat in den grond niets dan aarzeling en onzekerheid is, tot eindelijk de dorst naar weten in een „Hebaugen" met het met-wo-t^n overslaat, en eerst Du Bois Reymond zijn Ignorabimus 137), en straks Spencer zijn agnostisch axioma uitroept 138). En zoo nu gaat niet enkel de Philosophie kwijnen, en krimpt de horizont van de wetenschap almeer in, maar maakt ook practisch in het leven het scepticisme zich weer meester van ons menschelijk hart, trekt er gestadig een al dichter nevel over de helderheid van ons inzicht, en wordt ten slotte die vonk van heilige geestdrift gebluscht, die alleen bij hooge luchten, onder het blauw azuur, in ons kan gloren. Sport is uitnemend, M. H., en ook mij heeft het gestreeld, toen onlangs onze batters en bowlers, met roem overladen» uit Engeland wederkeerden, maar toch boven dat dwepen met sport zou het mij gaan, als ik in onze opkomende jongelingschap gloed voor de eere onzer historie^ bezieling voor het vaderland, geestdrift voor een heilige overtuiging ontwaarde, voor wat lieflijk, rein is en schoon. Maar, helaas, ook hier weer treedt de verflauwing der grenzen u hinderend in den weg, niet het minst in de sfeer van het zedelijk leven. Zonde wierd reeds een te sterk w o o r d ; heilig is door „braaf", 3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen