Bladeren
Christelijke wereldbeschouwing - pagina 64
Rede bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
64 de
vraag,
of
er
hij
niemven grondslag Eerst
scheen
eeuw de overal
te
aan de moraal een
Maar
toen
de negentiende
in
zin ontwaakte en de evolutie-gedachte
wetenschap
de
om
is,
schenken, die voor kritiek bestand was.
wel zoo.
dit
historische
in
geslaagd
in
toepassing vond,
begonnen velen
eraan te twijfelen, of de menschelijke natuur met haar plichtbesef wel een objectief en onveranderlijk gegeven was, waar-
van men
veilig bij het
uitgaan.
Zoo duahstisch konden toch
gescheiden
en
gold
causaliteit
daar
dat
zijn,
onderzoek naar het zedelijk leven kon
zonder
verband een einde nam,
hij
was
historisch
toch
physisch uit de lucht komen vallen
als
geworden
zich langzamerhand in
om aan
De mensch was
geloof eene plaats te verschaffen.
evenmin psychisch
de wet der
wetenschap aan het woord was, en
de
hier in eens het oorzakelijke
het
physis en ethos niet
uitzondering
plichtbesef en zedewet
;
hem gevormd, gehjk het
;
hadden
groote verschil,
dat te dezen aanzien tusschenmenschen en volken in verschil-
lende tijden en in denzelfden
mensch was ook
plichtbesef
en
oorsprong
zelf
en de zedewet
wezen
God
omgekeerd, de moraal niet op de
alleen
om
uit
het
zedehjk
den mensch
autonoom en
tot
zijn
tot verklaring
hadden
En
het
buiten
leven,
te verklaren.
;
de
milieu.
van hun
had de orde
hij
maar de
religie,
de theologie op de moraal gebouwd. geweest,
;
van meening geweest, dat
noodig
niet
afdoende bewijst
wezen product van het
als zedelijk
Trouwens, Kant was immers het
tijd bestaat,
was
religie
met
zijn streven
God om,
enkel en
Kant had den mensch
eigen wetgever gemaakt
;
evenals hij
door de aangeboren aanschouwingsvormen en verstands-kategorieën
de phenomenale
wereld
door de eigenaardige inrichting
schept, zoo brengt
van
de zedelijke orde tot stand. Welnu,
zijn „praktische dit beginsel
liij
ook
Vernunft"
der autonomie
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Printen
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's
