Volkenrecht - pagina 57

47 Provinzen oder Festungen mehr oder weniger besitze, das werde nichts über Europa entschieden; noch standen die grössern Machte doch alle; verschiedene hatten ja selbst Zuwachs erhalten, mehrFlachenraum, und Volkszahl, und Einkünfte, und Handels-Communicationeu, und wie alle die statistischen Narrheiten heiszen, gewonnen; uuter den Lüneviller und Regensburger Friedensschlüssen lasse sich eben so gut als unter dem Westphalischen ruhen; die Französische Herrschaft habe überdies ihre naturhche Granze erreicht; der neue Regent sey zu weise, um über diese hinaufschvveifen zu wollen; vor der Hand sey nun nichts weiter zu fürchten und die Zeit werde das iibrige thua". — Dieser einschlafernden verratherischen Lehre gab das Publicum, gaben die Höfe sich Preis. Unter den Ursachen unsers heutigen Verderberis ist ihrEinflusz der wirksamste gewesen; denn aus diesem — es kann hier nicht dargethan werden, aber die Unterrichteten verstehen es genugsam — ging der gröszte Theil der unzusammenhangenden Entvvürfe, der unzulanglichen Maszregeln, der politischen und militarischen Fehler hervor, denen wir das Unglück des letzten Feldzuges verdanken." iss) Treffend is ook de schildering, die Thorbecke van de oorzaken van machteloosheid geeft i^^). Als eerste bron van zwakheid noemt hij heiiiielijke ingenomenheid met de beginselen van 1789. „Meest alle voorname Staats- en krijgslieden van Pruissen, onder dezen inzonderheid de Hertog van Brunswijk, waren afkeerig van het Oostenrijksche bondgenootschap, en van den oorlog tegen Frankrijk. Der leer waarvan de revolutie eene toepassing of proefneming was, niet ongenegen, hielden zij het voor ongeraden en onuitvoerbaar, de zaak des Franschen Konings of der Monarchie te willen herstellen. De denkbeelden en beginsels, welke in de Fransche revolutie zegepraalden, waren die van de nieuwste, algemeen verbreide beschaving. De veelgelezene en bewonderde letterkunde, welke er als de geleidster van mogt worden beschouwd, was de leermeesteres wel inzonderheid der hoogere standen. Het schrikkelijke der gevolgen stelde men niet op rekening der toegejuichte wijsbegeerte; maar weet zulks aan den te verwinnen wederstand, aan hartstogt en overdrijving, die zich zelve zouden moeten verteren. Hetgeen de natuurlijke vrucht was van het systeem der omwenteling, werd eener factie, als hare bijzondere schuld, toegeschreven."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen