Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 55
Rede gehouden bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit
49 invloed
van talrijke prikkels, waarvan sommige duurzaam,
andere tijdelijk krachtig werken. Hoe genotzucht en eerzucht het leven eene bepaalde richting kunnen geven, leert de ondervinding van lederen dag. Eene algemeene aandrift kan zich weder op zeer verschillende wijze openbaren. Bij hen, die door aanleg en levensleiding hunne roeping vinden op het gebied van wetenschap en kunst, kan er bijv. zijn de zucht naar het heldere en klare voor het verstand, de zucht naar het aanschouwelijke en plastische, de zucht naar het diepe, mystieke, ethische, religieuze, de zucht naar het schoone, in velerlei richting zich uitende. Deze domineerende invloeden kunnen zich weer op verschillende wijzen combineeren en hunne werking doen, 't zij de persoon, in wien zij werken, zich er van bewust is of niet. De hermeneut nu heeft niet slechts in algemeen en zin, uit het oogpunt der individueele interpretatie, met het karakter van den schrijver rekening te houden, maar in het bijzonder ook na te gaan de psychologische werking daarvan op den wil en op de vorming, de associatie en de reproductie van voorstellingen en begrippen. Langs dezen weg kan somtijds veel verklaard worden wat anders duister is of aan andere motieven ten onrechte wordt toegeschreven. Een paar voorbeelden van recenten datum zullen mijne meening duidelijk maken. Dat Plato's philosophisch systeem, voor wie er in doordringt, groote moeilijkheden bevat, en dat vooral daardoor de geschriften van dezen wijsgeer, die toch als schrijver door niemand wordt overtroffen, op vele plaatsen voor ons duister en onverstaanbaar zijn, is een feit, waarover geen verschil bestaat. De vraag is echter: vanwaar komt die moeilijkheid ? Weet Plato 4
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1908
Rectorale redes | 84 Pagina's

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 20 oktober 1908
Rectorale redes | 84 Pagina's