De idee van den vooruitgang - pagina 35

31 '3) G. Si mm el. Die Probleme der Geschichtsphilosophie^ (Leipzig 1905) S 145 ff. "" '") Nadere, veelszins interessante bijzonderheden over dezen band van Liberalisme en geloof aan den vooruitgang in O. Ladendorf, Historisches Schlagwörterbuch (Strassburg-Berlin 1906) in voce Fortschritt. 'S) J. Delvaille, Essai sur Vhistoire de l'idée de Progrès jusqu' ü la fin du 18e siècle (Paris 1910). Beter is echter het overeenkomstige Engelsche boek van J. B. Bury, The idea of Progress (London 1920). In het algemeen is de litteratuur over mijn onderwerp natuurlijk zóó groot, dat ik er niet aan denken kan er een lijst van te geven. '^) Turgot, Discours sur les progrès successifs de l'esprit humain, in Oeuvres de Turgot, édités par Daire, Vol II (1844) p 597 sv. Het citaat is op p 598 te vinden. ") Imm. Kant, Kleine Schriften(Ntuviied 1793):BeantwortungderFrage Was ist Aufkldrung, S 34. '^) Herzogs Realenzyklopadie^ in voce /Irz/Ar/arang'(E.Troelfsch); Hugo Preller, Rationalismus und Historismus, in Historische Zeitschrift, Bnd 126 S 206 ff. '^) M. Ritter, Die Entwicklung der Geschichtswissenschaft (MünchenBerlin 1919) S 309, 2°) E. S e e b e r g, Über Bewegungsgesetze der Welt- und Kirchengeschichte (Berlin 1924) S 128 f; en uitvoeriger in E. Seeberg, Gottfried Arnold,die Wissenschaft und die Mystik seiner Zeit (Meerane i. Sa. 1923) S 259 ff. 2') E. Seeberg, Über Bewegungsgesetze u. s. w., S 129; cf. J u l e s Delvaille, 1. c.; p 305. 22) Zie W. Hegemeister, Friedrich Nietzsche's Geschichtsauffassung (Leipzig 1912) S 10. 2^) Cf. de interessante artikelen van H. Boehmer over Der Zusammenbruch der modernen Apokalyptik, in Allgemeine Evangelisch Lutherische Kirchenzeitung Jhrg. 56 (1923), No. 26—29. Karakteristiek voor dien burgerlijk-liberalen tak zijn bijv. H. Thom. B u c k l e ' s History of Civilization in England (1860) en W. E. H. L e c k y ' s History of the rise and influence of the spirit of rationalism in Europe (1865). Boeken als J. R. Seeley, The expansion of England en de geschriften van den bekenden Dean Inge verwerpen de idee van den vooruitgang weer. Evenals, onder de Marxistische groep, een man als Landauer, in zijn Aufruf zum Sozialismus: „dieser sogenannte Fortschritt ist ein Symptom unserer abnormen Zustande, unserer Unkultur" (aangehaald bij Fritz Gerlich, DerKommunismusalsLehrevom tausendjdhrigen Reich (München 1920) S 66. 2") H. Boehmer, a. a. O., No' 28, 29. =5) F. Ratzel, Völkerkunde^ Bnd. I (1894) S 15. 2^) Zie A. F l e i s c h m a n n und P, Q r ü t z m a c h e r , Der Entwicklungsgedanke in der gegenwartigen Natur- und Geisteswissenschaft (Erlangen, Leipzig 1922), 2'') Zie zijn Die deutsche Geschichtsschreibung von den Befreiungskriegen bis zu unseren Tagen (Leipzig 1916) S 47, 119.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen