Innerlijk beleven en kennen in de structuur der opvoeding - pagina 35

31

altijd tot de reëele objectieve wereld buiten mij terug. De stoot tot de kennis gaat dus uit van de zinnelijke wereld. Deze werkt in op den menschelijken geest en dringt hem tot actie. ^^^) Maar natuurlijk, wanneer deze geest werken gaat, werkt hij naar zijn eigen aard. N u beleeft de mensch als eenheid stellig ook de emoties, die het gekende object hem geeft. Het is niet mogelijk om enkel logisch te functioneeren zóó dat wij op een gegeven oogenblik onszelf losmaken van datgene, wat innerlijke beleving is. ~^^) Maar in ons bewustzijn onderscheiden wij dan toch wel steeds de kennende en de emotioneele akte. ^^') De mensch als levend wezen temidden van de vele objecten en temiden van de schier tallooze momenten en relatiën in den kosmos, is steeds bezig als onverbreekbare eenheid in zijn drie ambten als profeet, priester en koning. "^~') Maar dit beteekent niet, dat de kennnende profeet afhankelijk zou zijn van den zich wijdenden priester. Zoo hebben wij reeds gelijktijdig ons eigen standpunt inzake de onderhavige kwestie in principe uiteengezet. Men leide hieruit evenwel niet af, dat wij met het gesprokene zouden willen zeggen, dat wij terugkeer naar de didactiek, die het kind als een soort leermachine beschouwt, wenschelijk achten. Verre vandaar. De gemechaniseerde begrippen-voorpraterij is, naar wij meenen, lang genoeg het groote gevaar geweest voor de Christelijke opvoeding. Trouwens, het Calvinisme is altijd vijand geweest van intellectualisme. Naar het woord van een onzer collega's hebben de historieschrijvers wel uit de buste van Calvijn de mystieke ader uitgezaagd, maar in den jongsten tijd werd dit bedrijf van meer dan een zijde als falsificatie en mystificatie aan de kaak gesteld. „Waar het Calvinisme ook wortel schoot, sproot onmiddellijk de hem kenmerkende mystiek met verrassing omhoog". ^^^) Calvijn is altijd vijandig geweest aan logicisme, evenzeer als aan psychologisme. En geen wonder. Want het Calvinisme zoekt de waarheid en wil die kennen in de leerschool Gods. En tusschen werkelijkheid en waarheid bestaat een zoo innig verband, dat hij slechts de waarheid kent, die ook de werkelijkheid in haar echt werkelijk zijn doorschouwt. Alleen hij kent juist, die in zijn kenrelaties de zijnsrelaties juist geprojecteerd heeft. Wij erkennen daarbij ook wel degelijk een eenheid van innerlijk beleven en kennen. Maar dan een eenheid, die noch aan de kenakte, noch aan de innerlijke beleving geweld doet. ^^*) Gods orde voor het leven na te speuren, inzonderheid Gods orde voor het zich ontwikkelende kinderleven te verstaan, is de taak der Calvinistische paedologie en paedagogiek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen