De invloed van het christendom op het Romeinsche recht - pagina 35

wisten deze sferen gescheiden te houden; het heeft in later tijd geleid tot menige veroordeeling van het Romeinsche recht, waarbij vergeten werd dat een Romeinsch burger niet uitsluitend door het recht gebonden was, maar door zeden en traditie op velerlei wijze in bepaalde banen werd geleid, binnen perken werd gehouden. Von Iheriing heeft schoone bladzijden 48) geschreven tegen de gedachte dat het feit dat het recht de uitoefening van een bepaalde bevoegdheid niet aan regels bond nu ook voor misbruik de deur wijd openliet. Wanneer men alleen op de bindingen door het recht let, verkrijgt men van het Romeinsche leven een scheef beeld. De waardeering van verscheidene der hervormingen, die in naam der caritas zijn tot stand gekomen, zal mede afhangen van de denkbeelden die men aanhangt met betrekking tot de rechtsontwikkeling van heden. De koopvernietiging wegens laesio enormis is door den Code Napoleon overgenomen, door ons Burgerlijk Wetboek niet. De bewonderaars van dat instituut, die Justinianus voor de invoering lof toezwaaien, zullen niet kunnen volhouden dat het in Frankrijk een belangrijke beteekenis heeft. Zoo heeft ook het doordringen in het recht van ethische normen heden ten dage zijn bewonderaars en zijn bestrijders ^9). Maar ik kom hier buiten het kader dat ik mij voor heden heb gesteld, en aan een onderwerp waarover zich niet in het voorbijgaan laat spreken. Het gezegde moge dan alleen doen zien, dat wanneer de vraag, die ik heden heb gesteld, maar die ik niet beweer tot oplossing te hebben gebracht, de vraag naar de mate van den invloed van het christendom op het Romeinsche recht, zal zijn beantwoord, — dat dan voor de rechtswetenschap het laatste woord niet is gesproken. Zij mag niet tevreden zijn met te constateeren hoe het rechtsbewustzijn van een volk in een gegeven periode werkt of gewerkt heeft, met het uiteenzetten van de rechtsnormen en het opsporen van de factoren die hun ontstaan bepaalden. Zij moet ook, zal zij wetenschap zijn, het verband van die normen met beginselen van recht, en met

33

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen