REFORMATORISCHE WENSCHEN.

Om de waarheid Gods.

II.

Eenerzijitó diemit ide reformjatieidrajag', die in onze kerken opienbaaa" woirdit, nog, ia sterkte' te wianen. Het Jstemt tot vreugde, dat hij' zoo goed als algemeen is. Maar hi| as overal nog niet uitgeslagen tot vlam. Dasixom is tiet zaak, "dat het r-eformatorische vaur voortdurend word© aangeblazen, opdat het flikkerende pitje als herscHaiven wo-rdo tot helder gloeiliclht.

Het inoiet vocwal ons roepen zijln, dat dé Geest des Heeren' daarin blaast.

Anderz: ijds behoort die reformatiédrang in nieuwe, maar juisite banen .te wonde^i geleid. In onze reformatie zal zich lijn moeten aiteekenen. Dat mag maar niet aan ide omstandigheden worden overgelaten. Dooh moet, z: al het goed zijn, yan te voren met bewustheid worden uitgewieA't.

Een leerste eisoh is dan, dat er schifting .worfe aangebracht onider de verschilleWdie teformatorischie wenschen.

Daaronder zijb. er, die in het cientrum', die in den straal tusschen het centrum' jen den omtrek' en die geheel in den otmlrek liggen van ons Gereformeerde leven.

En mu voelt m^en dadelijk, (dat het niet aangaat aan Ide verwerkelijking. van alle gelijke kracht te besteden. Het onafwendbaar gfevoJg daarvan zou zijn, dat onze reformatorische beweging dooidloopt.

Aan flien oimitrek van ©en cirkel zijln nu eenmaal meer punten gelegen dan in en nabij het .centruni.

Spande men zich over alle punten van het reformatorisch program even energiek in, dan zou de actie voor het aan den omtrek gelegene buiten alle evenredigheid worden Oipgevoerd boven die, welke meer het centrum; raakt.

En daarvoor hebben wij' ons 'te wachten.

Ook hierbij gddt het, dat uit hiet hart de uitgangen des levens zijn.

Wanneer ^i| Hu van de talrijk© reformaloriscbe. wenschen, w^e thans wiotrden ^uit, kennis neemt en ook van .ijle wijze, waarop, zij woMen geuit, dan kunt gij' niet 'geheel len al de vrees , onde!rdrukken^ dat door sommigen Ide verhouding van middelpunt tot omtrek al te zeer uit het oog wordt verloren.

Daartegen intijds de stam te verheffeli is roepi'ng.

Want hoe jammer .zou het zijlnj hoe onverantwoordelijk Voor .Go4, inidien onze schoone reformatorisch© beweging al meer en meer naar den wijden omtrek vervloeide', zonider het Centrum van ons leven noemenswaarid te hebben geraakt!

Of ik daarmee beweer, dat dit nu reeds een stempel zet op onz© j^efofmatorisohe actie? Dat allerminst.

Maar er zijn teekénen.

En daarop moeten wij' letten.

Het is hoogst noodziaücelijk, dat 'wij streven naar verbetering, van oiozie keüfkelijkè organisatie, dat wij den liturgiisohen rgÜgdom; , welke «nze vaderen ons nalieten, : göbruakeln en vermieerderen, dat wij' in onze gemeantelijkb samenkomsten en in .heel onze levensuilinig de voirmschooriheid niet minachten, dat wij' de gouiden «n züverett vaten niet in d© handen der Egyptöiaren laten ©n van den geweldigen technischen vooruitgang, 'van d© wetenschappelijk© ontdekkingien, van de kunstperfedtioneering ook voor otoe christelijke, onze Gereformeende leTCUsopenbaimg, profijt trekken.

Om all© misverstand t© voorkomen, onderstreep' ik' nog eens: dat alles is voor ©en gezonde ontwikkeling van ons Gereformeerdie leven onmisbaar.

Maar ik meen hier len daar ©en stem te beluis-•teren, die daarin het eigenlijk© doel onzer reformatie zioekt.

En daartegenover is leen woord van terechtwijzing op zijn plaats.

Immers, al het daareven genoemde ligt meer in de richting van den omtrek'. In heit centrum staat: (de waarheid Gods.

Die .waarheid m©er t© naderen, haar dieper int© denken, haar intenser te beleven, haar vuriger t© propageeren, haar gees t driftiger te, verdedigen, haar zuiverder t© verklanken, dat moet in onz© r©f ormatoris cht> actie de hoofldzaak zijn en blijven.

Daarmede bewegen wij' ons ook' .in de lijn van alle vTO©gere reformatie.

De Hervorming der zestiende eeuw zag zich op bovenbedoelde terreinen geplaatst voor toestanden zóó imtreurig, dat dé onzei daarbij' vergeleken, sprch ken, zoo niet van .een gouden, dan toch van een zilveren eeuw. De eeredienst •was^ misvormd, de liturgie waslieen releOcwie gewiorden, waairvan zelfs dö ontwikkeld© djen zin niet voldoende verstond, het „Ieeken"etement was zoo goed .als doodgedrukt, de lamst was zóó jngeregen, dat zij' zich niet ontwdckelen kon.

Desnietteigenstaande was de inzet van d© Hervorming niet de liturgie, niet de' cultuur, niet de kunst of wat anders ook, maar: de waarheid Gods.

Waarin Luther, Zwingii 'ön Calvijja onderling ook van ©Kander verschilden, ziji .vondeU elkander in het woord van den eerste: das' Wort sollen Sie stehen lassen.

Er werden vóór hen .len door heü ook reformatorische omtrek-wienschen uitgesprokein. Maar zij conoentreerdem hun krachten vooral op de waarheid Gods.

Hun reformatie droeg .leén scherp gemarkeerd religieus karakter.

Geen gelegenheid liebetn zi| voorbijgaan om' , het d© volksconsoientie in te hameïien: het gaat om het Woord van den levenden God.

En de uitkomlst rechtvaardigde hun optrede|n. Toen onder de ieidiinig dfö Geestes het Wooird weer begon te schitteren in nieuw© pracht, straalde het vanzelf nap"'den omtpek van het leven uit en deed ook! daar zijkx kracht gevoelen'. De Reformatoren stonden tégenover die omtrekv/enschen .niet onverschillig.

Maar zij' maakten üi© toch ondergeschikt aan den éénem grcoten cientraleii wensch: de waarheid Golds in het W.oord zuiverder dap. tevoreil te schouwen.

Evenzco verging het met d© reformatorische bewegingen vajn ^34 .en '86. Ook die waren géien liturgische of artistiefce, , , maar waarheidsbewieigingen.

Onz© leiders lieten zich 'wel degelijk' ook jnet die onitrelk-kwieslieis in.

Zoo vinden wij! Jn de nalatenschap van onzen Kuypef zijn Icostelijk boek over den Eeredienst. En al moge 'mén ook' gii©t alles daarin onderschrij!ven, onzie Voorlnaamiste reformatorische: wenschen op dit gebied ^ijlh daarin uitgedrukt.

Maar zi|n standaaiixiwerk, is „Onz© Eeredienst" niet.

Zijn genie folhkfelt ©etst récht in zijn breeder© geschriften, waarin hij! d© Aloude Gereformeerdej beginselen toit mieuwe ontwückeling leidt. Waarin hijl ons' roept achter de banier van d© waarlheid Gods.

Alleen wie zou béw©ren, dat 'wij het in de Ontwikkeling van 'de waarheid Gods al ver genoeg hebben gebracht, dat Qentraal al genoeg is gedaan, zou daaraan het recht k'uolnen ontleenen om Jneer hoofdzakelijk' in den omtrek te - wierketi.

Doch wie durft zulk© bewering aan?

Dat oiiid©rsGh©id tusschen reformatorische centrum-en omtrek-wenschen, komt ook uit in den opzet van ons blad.

Wie ons program naslaat, vindt daatop als nummer één: uitbouw onzer belijdenis.

Gij verstaat, dat dit niet bij geval is.

Dit is maar niét een , punt oinder ander© punten.

Maar dat is het punt.

Het is het middelpunt, waarotaheén alle ahdere zich groepeeren.

En dat heeft niet alleen betpeikking .pp ©en eventueel© aanvulling /an onz© belijldenisschriften.

Maar eerst ©n bovenal op het belijldeln zelf.

Wij moeten de .'waarheid Gods nader kennen, ' nauwer omhelzien, natiwgezétter beleven.

Zij zal, als de goning der Kerk' Zijh zegen' aan ons pogien verbindt, heerlijker dan ooit voor ons gaan stralen.

Daaruit volgt, - dat dit ijveren voor dé waarheid Gods niet inteilectualistisch mag .worden opgevat.

Integendeel verblijden wij er ons in, dat thans ©en intenser behoefte aa'n mystiek is , ontstaan.

Dat is juist de brug, waarop zoowel „O'Uderen'' als „jongeran" in hun oritiek' elkander ontmoeten.

Zoo het ro'épen om jd© waafheid Gods slechts ingegeven werd door verstandelijllf' overleg, zOu 'de tegenwoordige reformatorische actie binnen niet al te langen tijd verzanden.

Wij hopen en bidden en gélooven echter, jdat hierin ook war© hartstocht werkt.

En daai-om zijn wij gerust, al zouden we gaarne de har'tstochtelijkheid naar het Woord én d© Waarheid Gods wajrmer, feUer, gloieidvoUer zien.

Wil dit nu izeggen, dat m^en van dé vervulling van alle reformatorische omlrekwensoheln moet afzien, totdat dé oentrum-wensoh meer dan totnogtoe is verkregen?

Dat men niet op liturgisch© en andere verbeteringen niag aansturen, vóór w© in onze actie voor dé waarheid Gods, in het Iklaarder én zuiverder belijden leen feindweegis verder zijn?

Men zal begrijpen, dat dit niet in onze' bedoeling ligt.

Menige misstand in ons kerkelijk leVen kan met betre'kkelijk geringe moeite wonden opgeheven, ter-•wijl, om ©ens iets it© noemen, één artikel aan onze belijdenisischriften toe te voegen langdurigen arbeid vordeirt.

Dan zou het todh ongiöhoorld zijln dié misstand te laten voiortbestaan en éérst op. het andere , te wachten.

Men heeft hier hiet éen© fe doieii' ©n het andlerei niet na te laten.

In de praktijk .kan dikwijls' de vervulling yan zulk een omitrek-wensoh vooropgaan.

Mits men het zich en anderen maar niet voorstelle, dat daarin nu eigenlijk dé refosrmatie gelegen is.

Mits men daaraan niet all© kracht wijdt in plaats van het leeuwiendeel zijlner Kracht te bewaren pn t© geven voor (de actie, di© rechtstreeks da waarheid Gods betreft.

Mits men niet meené: als we dat bereikt hebben, dan zijn we er.

Want om h©t leens heel Kras uit l© driikken: aiü zouden wij! ©erlang lp hét bezit Komen van een

liturgie, waarin aan alle billij'löe wienschen is voldaan, al zouden al oüze teerkgangers lot betere gedragingen in het gebedshuis zijh opgevoed, al zouden we in heel , oinze Gerefonmeerde levensopenbaring 'lot hooger trap van aesthetische ontwikkehng zijn geklomniiein en we zouden de waarheid Gods niet nader zijh gekomen, zoo ziou al onze moeite vergeefsch zijh geweest.

Onze refoirmailorische actie zou fiasco hebben gemaakt.

Verbetering. In het vorige artikel loze men „ verpus si'ng" in plaats vair „verprossing".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen