Belgische reis.

IV.

Om twee uur ving de zitting weer aan. Ds Eykman was zoo vriendelijk ons op, te zoeken laan , het station te Charleroi. Wij' tramden daarop te , zamen naar Jumet en vonden de vergadering bezig met de behandeling van ïiet raipport van den S y-nodalen Raad. Dit lichaam bestaat uit zestien leden op zijn minst, buiten den Algemeenen Secretaris en den Penningmeester. De helft der leden mag worden gekozen uit de predikanten, maai' ook niet meer dan de helft; er mogen wel meer • dan de helft van zijn leden worden gekozfen uit de gewone leden der gemeenten. De leden worden voor den tijd van vier jaar gekozen, de helft moet om de twee jaar af treden, maar is herkiesbaar. Wij : waren tegenwoordig bij - de verkiezing van idoz'e helft Een ieder had het recht piersonen te 'noemen, die men achtte dat in aanmerking kwamen voor deze

verkiezing. Dan werden zij in de volle vergadering besproken en wat men meende 'te moeten bijbrengen tot aanbeveling van zijn Ciandidaat werd dan uitgespToken in tegenwoordigheid van allen, zelfs van den candidaat. Een der candidaten persisteerde hardnekkig bij de verzekering eene eventueele benoeming niet aan te kmrnen nemen. Dit heeft zeker invloed op de stemming uitgeoefend, want hoewel hij sterk werd aanbevolen, vereenigde hij toch weinig stemmen op zich. De leden werden nu nominaal opgeroepen hun stem uit te brengen.' De Praeses benoemde een stembureau, dat na eenigen tijd zich in de consistorie te hebben teruggetrokken rapporteerde over de gehouden stemming.

Toen het rapport nu van. den Synodaleu raad en het praeadvies met" de conclusies in bespreking was, kwamen wij binnen en gingen bij de anderen op de kerkbaidcen zitten, nadat wij ons even gemeld hadden bij den SecretarisJGeneraal Aloys Gautier.^ Wij hadden terstond gelegenheid het gedrukte rapport in te zien, dat was opgesteld door Gautier en een zeer bondig overzicht gaf omtrent de 'Kerken en haax predikanten; het tweede gedeelte was ^gewijd aan de relaties der Belgische. Zendingskerk met het buitenland. Deze betrekkingen met den vreemde zijn, daarom van zóó groote beteekenis, wijl een zeer groot deel van de inkomsten moet komen van 't buitenland. Teekenend voor de verhouding van de Belgische Zendingskerk tot onze 'Eerken is, dat in dit tweede gedeelte mét geen enkel woord van onze Klerken gesproken wordt, noch van het feit, dat wij haar hebbeir uit-• genoodigd afgevaardigden naar de Synode van Utrecht te zenden, noch dat en waarom ©r geen atgevaardigden in ons midden waren. Hier worde reeds medegedeeld, dat de afgevaardigde onzer Kerken in zijn toespraak tot de Synode zijn verwondering heeft te kennen gegeven dat, hoewel er wel eene uitnoodiging is gezonden naar ons land om deel te nemen aan de herdenking van den marteldood van V o e s en "V a n E s s c h e n, op den eersten Juli 1923 te Brussel-, zulk eene niet tot onze Eerken kwam, die met haar in correspondentie staan. De Synode ging in haar beantwoording van deze toespraak op dit punt niet in; zij heeft zich niet nader verklaard; zij heeft evenmin haa, r verontschuldigiiig aangeboden. Of één en ander in verband staat met het antwoord, dat de Gereformeerde Kerk van Brussel heeft gegeven op de uitnoodiging om aan deze herdenking deel te nemen, kan ik niet uitmaken. 'In het geschriftje, dat deze gedachtenisviering in détail weergeeft, lees ik de opmerking. (Het is jammer, dat de'Gereformeerde Kerk van Brussel bij dit geheel van protestantsche krachten van het land niet vertegenwoordigd' was. Zij heeft in de hollandsche pers de volgende mededeeling gedaan: „De Gereformeerde Eerk van Brussel 'heeft aan die openbare betooging geen deel genomen, vooral ook, omdat het grootste aantal van de leiders daarvan, het modernisme is toegedaaai, en dus niet kan gerekend worden te behooren tot het geestelijke naikroost "dier martelaren"). Thans ga, ik op den inhoud van deze mededeeling niet najder in!.

Toen het eerste punt was aïgehandeld ^werden wij aap. de vergadering voorgesteld en met handgeklap! begroet.

Een tweede, belangrijk rapiport was dat van de Commissie voor de „'Kerken en de Stations"; het volgde op het eerste. Nadaf de Commissie van praeadvies haar rapport en conclusies had voorgelezen, werd het geheel en werden daarna, de conclusies één voor één in behandeling genomen. Ons trof daarbij dat de Praeses zich nog ai eens in de discussie mengde en niet altijd kortvan stof was. Het leekenelement wordt in deze kerkgemeenschapi niet uitgesloten en treedt soms'zeer positief op den voorgrond. Hier zij reeds opgemerkt^, dat de afgevaardigden van de drie Vlaamsche Eerken en van het eene station, zich zelden lieten hooren. We ontmoetten de vier voorgangers en onderscheiden van haar leden. Zij maakten op ons beiden een zeer goeden indruk. De eenvoudige afgevaardigden, die ik sprak, waren vrome tot God uit Rome's Kerk bekeerde menschen.

Dit tweede rapport heeft in den vorm Wel iets van de rapporten, die wij uit Indië ontvangen inzake de onderscheiden plaatsen alwaar in het werk onzer Zending wordt gearbeid. Men vergete niet, dat deze Kerk den naam draagt van B e 1 gi s, ch e Zendingskerk.

Naar aanleiding van het 'derde belangrijk' rapip'ort inzake de Colportage ontwikkelde zich een geaaiimeerde' discussie. Toen heb ik mannen hooren spreken, eenvoudige mannen, die m'ijn sympathie •• wonnen. Zij deelden zonder klachte mede met welke groote moeilijkheden hun werk gepiaard gaat.

La note gaie ontbrak niet; wij zouden zeggen: de discussie werd gekruid met geestige opmerkingen. Ik geloof vast, da, t onder deze colporteurs imiig vrome mannen-zijn.

Telkens werd, voor men overging, nadat dé conclusies bij stemming met het opsteken der handen en soms' na amendeering , of zelfs na!dat er gedeelten uit de conclusies werden weggelaten, werden aangenomen, tot een volgend rapport, weer gezongen, gelijk ik reeds mededeelde.

Op het rapport van de Comniissie voor colportage volgde dat van de Commissie voor publicatiën. De Belgische Zendingskerk heeft vijf blaad­ jes: „Onze K; erk"; „De Belgische Christen"; .„'\^rede en Vrijheid"; „De "Vierhaike" en „De Belgische Boodschapper"; verder geeft zij nog gansche series van traktaatjes en houdt er een eigen boekhandel op, na. Dit laatste herinnerde ons aap iets wat ook in Boedapest onze aandacht trok'. Aan den ingang van de groote gehoorzaal passeerde men ook daar den boekhandel. In de 'Eerk van Jumet was gedurende de zittingen de boekhandel geopend. Hollandsche boeken waxen er niet in. 'Een enkel Engelsch boekje. "Voor de rest werkjes van onderscheiden E'ransche eai Zwitsersche geleerden - en predikaaiten. Men vergete toch niet, dat verreweg de meerderheid der dienstdoende predikanten van Zwitsersche origine zijn en dat èn ter oorzake van de taal , èn uit. hoofde van den oorsprong dezer Eerk. Vooral de vrije Kerken, het trifolium, het drieblad van de vrije iEerken van Geneve, van Waadland en Neuchatél, zijn de moederkerken in zeker opizicht van deze gemeenschap. Men merkt: de toestanden daar zijn zioo geheel anders als ten onzent. De vier Vlaamsch sprekende gemeenten zijn ook zoo zwak. Ik wil reeds hier mededeelen, dat in deze vergadering niets, in 't geheel niets wordt vernomen van den strijd tusschen Walen en Vlamingen.

Een heel bundeltje traktaatjes, allen in het Fransch geschreven, nam ik mee om den inlioud nader te leeren kennen.

Om zes uur werd de zitting van den eersten dag gesloten.-

Er is heel hard gewerkt! Een zeer eenvoudig koud avondeten werd gebruikt in de reeds bovengenoemde zaal. Men is in het Belgenland. Hier zoomin als in Saxóspatak in Hongarije werd in de gemeentezaal het tooneel gemist. Hier zoozeer als in Debreszen in Hongarije werden wij bediend door eenvoudig en sober gekleede vrouwen en meisjes!

Ja, ja er is in zeer veel opeichten een niet gering verschil tusschen wat wij kunnen noemen: om en bij de Synode, 'hier en daar.

Des avonds om acht uur werd in een concertzaal eene openbare vergadering gehouden. In kleine groepjes trokken wij derwaaxts opi. Wij haddeix een bizonder aangenaam gezielschap in een Hollandsch ingenieur, medelid der Synode, stammende uit een zeer bekende Nederlandsche predikantenfamilie; een door en door sympathiek degelijk man. Veel vroeg ik hem. Over veel lichtte hij mij in. Terecht legde hij sterk den nadruk opi het absoluut verschillend milieu waaxin wij' leven en zij verkeeren. Onze vragen ^ijn niet de hunne. Hun problemen bestaan voor ons liiet. Van deze uitnemende gelegenheid om van een gewezen Nederlander, die de dingen juist wist te onderscheiden, die als leek bizonder veel had gearbeid en nog arbeidde voor de Belgische Zendingskerk, onderrichting te ontv^angen maakten wij gretig gebruik en zoo kwamen wij aan de bewuste „gehoorzaal". Niet deftig, absoluut niet, toch wel geschikt voor eene groote vergadering.

't Was kermis in Jumet. Waar en wanneer is het niet kermis in dit land? !

De inwoners van Jumet gaapten onze groepjes aan. Ik ving uit den mond va, n vrouwen, die uit het raam hingen de, woorden: Pxotestanten! op. Zij wisten dus wie wij waren.

Van alle zijden trokken de menschen op naar deze openbare vergadering: Roomschen en Protestanten te gader. Het onderwerp. dat door drie sprekers zou worden behandeld was actueel: de wereldvrede!

De eerste spreker was een zeer 'bekend Brasselsch advocaat: Monsieur Henri Rol in. Een Roomsche advocaat! Hoe vreemd voor Ons! De eerste spreker op een openbaxe vergadering in deze Roomsche stad, gehouden op initiatief en bij gelegenheid van de Synode van de Belgische Zendingskerk een Roomsche advocaat van Brussel!

Aan mij en aan een Engelsch afgevaardigde werd de eer aangedaan mede op, het tooneel te mogen zitten; Echter voor dat Henri Rolin het woord ontving. Eene kleine inleiding van Aloys .Gautier. Geen gebed, geen lectuur van den Bijbel, maai wat muziek alweer van drie personen, 'die alle Roomsch waren. Dit leid ik a: f uit de mededeeling van den sympathieken Praeses, die mij bij het optreden van een zanger, begeleid door zijn zuster, zeide: deze zijn Protestantsch-Zoo was dan ook de zangeres, die ik bij het verlaten van het gebouw voor een pot bier zag in tiet café aiinex deze zaal, en die een paar zangstukken ten gehoore had gegeven en met de anderen de gebruikelijke bloemenhulde ontving, ook Roomsch.

Henri Rolin sprak uitnemend en de inhoud van 'zijn enthousiast gestemd woord was niet het minst Christelijk. Als tweede spreker spxak één van de leden van het Moderamen E m i 1 e H o y o i s, pxedikant te 'Luik. De derde, die het woord voerde was een gewezen pastoor; die daarna predikant was geweest te Jumet en die nu directeur was , van l'Elan Spirituel te Parijs. Wiat deze man zei beviel mij bizonder slecht, ja uitermate slecht!

De Engelschman kon de sprekers niet volgen. De inhoud van de laatste rede kwalificeerde ik hem als „horrible".

O wat zijn de. toestanden, waaronder wij en waaronder zij leven, toch onderscheiden!

Wat zou ik rijk zijn geweest als aan deze groote schare het Evangelie eens in eenvoud en in ztjn heerlijkheid was verkondigd!

Ik verbergde mijn misnoegen niet. Gaf het te kennen aan wïe het wilde hooren. Gelukkig dat zeer velen uit de kringen van de Belgische Zendingskerk matig tevreden waren-óver dezen avond.

Dit was ook 'het geval met onze vriendelijke gastvrouw. Haar man, een glasfabrikant in de nabijheid van Charleroi, liet zich excuseeren. Wij ontmoetten hem niet. De familie, waar wij logeerden, "was van Duitsch-Zwitserschen oorsprong en niet onvermogend. Haax eenigste dochter was gehuwd en woonde met haar man en 'kind in het heimatland barer ouders. Met ons logeerde bij deze welgestelde familie Baron Prisse, een zoon van hem, die vroeger met Eggenstein op onze Synodes kwam en heerlijk spxak; een broeder van dien Baxon Prisse, die de laatste maat de Zendingskerk heeft vertegenwoordigd op de Synode te Zwolle. Deze Baxon Prisse was reeds tegen de tachtig, doch nog hecht en frisoh. We haidden het aan zijn gezelschap te danken, dat een zoon van een andere aanzienlij'ke familie ons in den laten avond met zijn auto naar JMarcinelle bracht. We daalden en stegen en vlogen door nauwe steile straten en tegen sterke hellingen idoor Jumet, den weg op naai Chaxleroi, het station voorbij naai de stiaat Saba tier. De aanblik van de rookende stad was in den nacht met zijn vele lichten toch schoon. De dag was gedaald. De avondstond voorbij. De nacht gaf rust.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen