HET AMERIKAANSCHE WIJKKERKEN-STELSEL - ONS TEN VOORBEELD.

fc I-

B^ele jaien zijn verloopaii sedert Dr Kuyper zijn artikelen over het parochie-stelsel schreef.

Hij had er niet over te klagen; , j^at„men er geen aandacht aan wijdde. ' , v^^^i'

Van meer dan één kant werd hein instemming iietuigd.

f Maar de bestrijding was toch sterker. - -

Kleine argumenten zocals: het parochie-stelsel behcoi_t thuis in het Roomsche kerksysteem, werden soms bijgebracht. , . - , :

Maar vooral vocht men zijn gedachten^^^K^en anderen kant aan. •-..• •^SsS'/' "

: De idee is wel schoon, zoo b©^|r|^^^aar zij is praktisch niet uitvoerbaar. '^^^pït-

Hct eene praktische bezwaar werd J^tÉ^andere gestapeld.

En Dr Kuyper stierf zonder een begin van verwerkelijking van dit reformatorische denkbeeld te

hebboi aanschouwd. Dit was niet het eenige refoimatorische plaat, dat hij niet tot uitvoering zag komen.

hij niet tot uitvoering zag komen. Hij was in menig Ojpzicht zijn tijd zóózteer vooruit, dat er nog wel een paar geslachten noodig zullen zijn om de door hem geuite weaischen te realiseeren.

Toch had men met de invoering van het zgn. parochie-stelsel vs^el eer kunnen aanvangen.

parochie-stelsel vs^el eer kunnen aanvangen. Kost het altijd moeite te breken met historisch geworden toestanden, welke niet meer passen 'hij' onzen tijd, hier behoefde dat breken geen geweldig karakter, te dragen.

karakter, te dragen. Immers, door de samensmelting der kerkengroepen uit de Afscheiding en de Doleantie was een nieuwe kerkelijke oriënteering noodig geworden.

Er werden nieuwe indeelingen vair Classes; -en Particuliere Synodes gemaakt. ^^Ê^ttc

Men kon de vleugelen vrij uitslaan om kerkelijke ideal(; ii, welke voor onze vaderen nog illusies lekci), te bereiken. ' _ .^•ggj^i-

De band met de overheid knelde niet ÈaSSx'?

De kerk koar geheel zichzelf zijar.

Er kwam dan ook veel tot stand, dat van nieuwheid fonkelde.

De oude en onvergankelijke beginselen, werden op nieuwe wijze toegepast. : : ; ^®3Efe-

In een trouw kopiëeren van wat er iii de 16de en 17de eeuw hier te lande bestond, zocht men geen heil.

En waar dan deze nieuwe vormen nog niet zulk een lange historie achter zich hadden, tO'en Kuyper 'ïiet zijn denkbeeld van het parochie-stelsel kwam, ffloclit verwacht, dat men daarop ernstiger en geest driftiger zou, ingaan.

Dan — konservatisme heeft geen lange historie oodig om zich te doen gelden, , , . . ^-.

Het komt soms spoedig n9^iiPiS|ÉP§; ii^^|? iin-.tüpende reforinatie ' op. '? ''~-""'"""'~'-%^^ '

ï. Men verlangt naar rust en vindt, dat télf^lriloopig genoeg is gereformeerd. " " '

Dat is het groole ongerief, waarmee onze refor-'Katic, welke een doorgaand karakter moet.djtagen, 'e jampen heeft. ' 'i^ftf

Zoo dadelijk na een nieuw kerkherstel wenscht "len geen verder kerkherstel. •

Daarover moet eerst eens een tijd heengaan.

Een overwinning doiOrzetten is in de geschiedenis herhaaldelijk uiterst moeilij'k gebleken.

Als eenmaal de beslissende slag .w, as geleverd. keerde men liet liefst maar zoo gauw mogelijk naar zijn haardsteden terug.

Men gunde den vijand volop gelegenheid zijn rei^teerende krachten weer te verzamelen.

ZoO' ook hier. ^-^^^'^T^'^S-i^^^i-;

Had de Doleantie van n^tai; ''ti|^'felf'"^arochiestelsel aangestuurd, zoo zouden onze kerken bij haar nieuwe oriënteering het stellig hebben aanvaard.

Te meer, oindat de kérfceh uit de Afscheiding in de groote steden reeds iets hadden, wat naar het parochie-stelsel zweemde.

De kerken uit de Afscheidin^g toch hadden de kruisgemeenten in zich opgenomen.

Maar zrük een ineenvloeiïng, dat d© oorspronkelijke samenstelling niet meer te herkennen viel, had men niet gewild of althans niet bereikt.

In de groote steden vond • men dan : ook enkele kerkgebouwen van de Christelijke Gereformeerde Kerk, waaraan een en dezelfde predikant was verbonden, die steeds hetzelfde gehoor voor zich vond.

Aan rondpreeken werd tof betrekkelijk kort-voor de ineensmelting van Afscheiding en Doleanti© niet gedacht.

De .omstandigheden waren alzoo het parochie-, stelsel waarlijk, niet ongunstig.

Alleen dit was het ongunstige: dat het niet van den aanvang af op het rc.ormatorisoh program stond.

Toen dan ook in 1893 dit progfaMvwaS"afgewerkt, viel het moeilijk nog nieuwe punten er aan toe te voegen.

Het psychologisch moment was voorbij.

Tech zwegen de stemme^'f het parcchiestelsel opnamen. lïtóiv^^lSö^'lhet voor

In onze pers werd dit onder^'ï^.-gedurig weer aan de orde gesteld.

Ds J. C. iSikkel zocht het.voor Amsterdam in een voorstel te belichamepjS^gfc.

Dr Harrenstein wijdde ër-eeri dissertatie aan.

Ds C. Lindeboom voerde nog slechts enkele jaren geleden er in ons blad een pleidooi voor, maar dan in den vorm van kerksplitsing.

Oofe in de praktijk begon'men er mee te rekenen.

In de groote stedeir werd de wijkindeeling verscherpt. Aan lederen predikant werd een vaste wijk ter bearbeiding toievertrouwd. Ieder© wijk verkreeg haar eigen ouderlingen en diakenen.

In Amsterdam werd een proef genoanen met inperking van rondpreefeen, een proof, welke overeenkomstig veler verwachting niet slaagde.

Het verst ging men in Den Haag. De kerk werd daar in twee zelfstandige kerken gesplitst en een derde zelfstandige kerk is in wording. Omdat men daar de .zaak meer radikaal .aanpakte, waren d© resultaten niet onbevredigend.

Wij zouden dan ook den dag der kleine dingen vergeten, indien wij dat alles niet dankbaar in herinnering Ijrachten en schreven, alsof er in deze richting nog geen stappen waren gedaan.

Maar nog gevaarlijker zou het zijln, indien we, wat totnogtoe in deze verricht werd, overschatten.

Met die paar stappen mogen we niet tevreden zijn.

De nocrl der groote steden roept om intensieva kerkelijke bearbeiding.

En deze is, wanneer de huidige tO'estand bestendigd blijft, onmogelijk'.

Daar moet verandering komeii.^ : . -

En haastig ook. ' ï^'^i^ttJI

Niet, dat wij hef stelsel van 'wijiykjerkeii een panacee achten, voor .a, lle kerkelijke kwalen.

De reformatie moet in het hart aanvangen.

Maar dan ook jn daden zich uiten.

In stoute daden, als de irood' het vordert.

En wie het kerkelijk leven ïn de groofe steden van" nabij kent, zal geen oogenblik durven betwisten, dat .het nu de tijd is voor energiek ingrijpen.

Voor velen-vormt dit een beletsel het wijkkerkenstelsel te aanvaarden, dat men de gevolgen ervan niet .feil' ^overzien.

Als brave Nederlanders overrekenen we graag heel lang de fcosteir.

En wij zien allerlei leeuwen en beren op den weg.

Daarom is het misschien goed, dat wij een-s kennis ervan nemen, hoe het wijkkerkenstelsel in Amerika werkt.

Dan kan men zich vergewissen, inhoever vrees voor nadeelige gevolgen gegrond is.

liitefaard zullen wij ons beperken tot de kerken van Gereformeerde coarfessie.

Ook hopen we niet over het hoofd te zien, dat de toestairden daar vaak zeer verschillen van de onze.

Men verwachte van ons dan ook geen aanbeveling om het wijkkerkenstelsel, gelijk het daar bloeit, onveranderd over te nemen.

Wel kunnen wij echter in deze van Amerika veel, zeer veel leeren.

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen