KERKELIJK LEVEN.

Onze begrafenissen.

Eenigen tijd geleden schreven we over de overdrijving bij onze begrafenissen en welke men keere-u wilde met het artikel uit onze Kerkenorde, waarbij bepaald wordt, dat geen lijkdiensten mogen worden ingesteld.

Wij gaven toen als ons gevoelen te kennen, dat voorzoover wij wiste-n met dit artikel niets viel aan te vangen.

Immers was er voorzoover wij 'konden nagaan nergens van een lijkdienst sprake.

Maar wij beloofden hierop terug te komen.

Wij willen dit dan thans doan.

In - den regel hebben onze begrafenissen in allen eenvoud plaats.

Er wordt, behoudens in enkele grootte steden, door predikant of kerkeraadsli-d in het sterfhuis een gedeelte uit Gods Woord gelezen en voorgegaan in gebed. ;

Op den doode-nakker wordt nogmaals gesproken of gelezen of zelfs gebeden.

of gelezen of zelfs gebeden. Daarmee is dan gewoonlijk de ambtelijke werkzaamheid bij de begrafenis ten einde.

Op dorpen pleegt piedikant of ouderling mee naar het sterfhuis terug te keeren en dan ontwikkelen zich vaak VOOT en na den maaltijd gesprekken, welke vele uren duren.

Dat het er daarbij niet altijd even stichtelijk toegaat, is van genoegzame bekendheid.

Meestal zijn niet «lie familieleden van dezelfde kerkelijke kleur.

Al spoedig hebben sommigen behoefte, te doen blijken, dat zij het niet met den dominee of den ouderling eens zijn.

Dan ontspint zich een debat, waarbij het nog al eens warm kan toegaan.

De hoop der opstanding heeft dan niet, het laatste woord. /': .Sf: C^

Reeds hier doen zich misbruiken 'voor, welke behoore-n te worden | tegengegaan.

Het best zou zijn, indien men ook' hier tot versobering overging.

Er ligt werkelijk overdaad in, wanneer èn in de woning èn aan het graf èn nogmaals iti hef sterfhuis wordt gesproken, gevolgd door een algemeeoe nabetrachting.

De praktijk wijst nu eenmaal uit, .dat het hoogst moeilijk is een niet te klein en dikwijls bont gezelschap in de rechte geestelijke stemming te houden.

Zeker, het geldt hier eeuwenoude gewoonten.

Daarin verandering te brengen is geen gemakkelijke zaak.

Toch heeft men ook hier zachten drang tot reformatie uit te oefenen.

Nu valt het voorzeker niet licht een algemeenen regel te ontwerpen.

Trouwens, dat „Ijehoeft ook niet.

Pluriformiteit blijve ook hier bestaan.

Ook persoonlijke gevoelens spreken hierbij mee.

Wij voor ons werden b.v. door een .gebed aan het _geopend graf slechts zelden gesticht.

Wel meer dan eens ontsticht.

Vooral als dat gebed moest dienen om de toespraak te vervangen.

Het maakte soms den indruk of de bidder den Heere wilde doen weten, wat voor een persooai Hij in den hemel had opgenomen.

Ook bevordert gewoonlijk het weer den eerbied' niet, welken het gebed eischt.

Men staat soms te trappelen om de voeten eenigszins warm te houden bij regen en vorst.

Bij een toespraak hindert dat minder, maar bij een gebed strijdt het al heel sterk tegen de houding, welke wij daarbij hebben aan te nemen.

Waarbij dan nog komt, dat het velen moeilijkvalt in zulke gevallen de oogen gesloten te houden.

Daarenboven, al willen wij niet bew-eren, dat het gebed op het kerkhof geen zin heeft — dat zou al heel boud gesproken zijn — zoo gelooven we toch, dat het daar minder op zijn plaats is.

Wanneer in het sterfhuis de treurende familie reeds aan de zorg des Heeren is opgedragen, .behoeft dat aan het graf niet nogmaals te geschieden.

Het kerkhofgebed moet dan ook niet zoo zelden dienen om toespraken af te snijden.

Men leest dan enkele woorden uit de Schrift en met gebed is de plechtigheid afgeloopen.

Toch zal men gevoelen, dat, wanneer het o-m deze redeii wordt opgezonden, eigenlijk yaJEj_^ het gebed misbruik wordt gemaakt. "•^\^'

Op andere manier dienen bezwaren, ' welke toespraken met zich brengen, ondervangen te worden.

Doch het gebed is te heilig, dan dat men dit als middel zou aanwenden. ~v'^F---^^é: -J^[

Er pleit dunkt, ons alles voor om het.^g-Syed'j'óp het kerkhof, waar het is ingevoerd, af te schaffen.

Doch hoe moet het dan met de toespraak?

Er zijn christenen, , die bepalen, dat aan hun graf geen toespraken mogen worden gehouden.

Die wensch behoort natuurlijk te woerden geëerbiedigd.

Het kan niet ontkend, dat een begrafenis, waarbij alleen het Woord Gods wordt gehoord, soms den diepsten indruk maakt-.

Toch is het de vraag of, indien dit omdèr ons regel werd, die indruk zich steeds zou herhalen.

Wij meenen, dat het ons al spoedig koud zou aandoen. / " .; „•.*: .

Het is hier het .kontrast tusscheu^-lt§|^ferste soberheid en de weelderigheid in hef woord, .' dat zoo sterk-opvalt en menigmaal zoo aangeaaam aandoet. • '-ï'-^iï^^

Viel echter het kontrast weg^ zoo z^%|!^!^%oif de indruk meestal uitblijv'en. ^'l'^^b^it^-^f'SM^.'

De toespraak bij het graf'lleH'^-atfèVzihs''recht van bestaan en mag allerminst a, ls zondig worden afgekeurd. .',

Het misbruik, dat er dikwijls van gemaakt Wordt, heft ook hier het gebruik niet op.

Het hart heeft menigmaal behoefte zich , te, uiten aan de groeve van een, die men om zijn persDons en werks wil heeft liefgehad. /''[

Dat er getuigd wordt van de genade Gods, ' die in den omgang met en den arbeid van den 'overledene duidelijk uitkwam, mag^een bezwaar'ontmoeten.

Als maar de rechte toon wordt getroffen, strekt zulk een toespraak ter verheerlijking van ónzen God.

Indien dit slechts het thema zij: alle roem voor den raensch is uitgesloten.

Op die wijze wordt aan het graf uit menig leven een roereiide prediking vernomen.

Het woord, op het kerkhof gesproken, draagt, als het goed is, een geheel ander karakter dan wat in het sterfhuis wordt gezegd.

Daar, te midden van een soms talrijke menigte, weUve - de rouwkamer onmogelijk zoiu kunnen bevatten, behooren openlijk te worden verkondigd de deugden van Hem, die den gestorvene uit de duisternis riep tot Zijn wonderbaar licht.

In de rouwkamer worde het intieme bewaard, daar worde de trooist van den Geest ingeroepen, daar stijge ook de dank in stilheid op to-t God.

Maar aan de groeve worde in het openbaar den Heere eere gegeven. ^ fi-tfi .i

Diat dit door meer dan één spreker wöfdf gedaan, heeft iets aantrekkelijks, al vermeerderen - zich hier de gevaren.

Zoo licht loopt er één spreker onder_ door, die het eigenlijk doel uit het oog verliest. ."

En het komt VOOT, dat die ééne spreker alle wijding bederft.

Daarom is het goed, dat de begrafenis onder degelijke leiding sta.

De leider moet een man zijn, die vrijmoedigheid heeft om hen, die het woord willen voeren, de voorwaarde te stellen, dat zij van alle ophemeling van den mensch a, fzien en dat zij vooral zich niet. aan de voor christenen zoo stuitende gewoonte schuldig maken om het lijk te gaan toespreken.

Aan zulk een vaste, principiëele leiding, • ontbreekt het dikwijls.

Vandaar, dat men zoo menigmaal met onbevredigd, soms met gekwetst gevoel het graf verlaat

Ook zorge men, dat het getal sprekers niet te groot worde.

A'aak wordt namens elke yereeniging, waarvan de overledene lid is geweest, het woord gevoerd.

Dat dit noodig noch wenschelijk is, springt in het oog. ' ..

Ondersteld al, dat allen werkelijk de ^dfeugdén ] Gods verheerlijken, zoo-zullen zij toch liclit in herhaling vallen en dat is voor de geestelijke spankracht van de hoorders te veel.

De aandrang om den Heere te prijzen woriit .daardoor psychologisch beschouwd verzwaktg!, '..' , , ; '.;

Een uniform maximum van sprekers ., *ftti'iiatuurlijk niet worden gesteld. - ..^S^r^'

Daarvoor loopen de gevallen te zeer uiteen.

Soms zal beslist aan slechts één spreker de voorkeur moeten worden gegeven.

Maar soms ook gevoelt men, dat er plaats is voor meer dan één spreker.

Mits men dit maar in het oog houdt, dat de plechtigheid niet van het aantal sprekers afhang'-

.Voorzoo-ver wij er over kunnen oordeelen, wordt de. kans, dat de indruk zal verflauwen gróoteri ] naarmate het getal boven de drie uitgaat.'

Wie spreekt moet zelf ontroerd zijn, maar.o*'^ f zijn aangegrepen, om aan die ontroering niti"? ; te geven.

Een passend slot aan de piechtigheid op het kerkhof is gemeenlijk het zingen van een onzer kostelijke psalmen.

En .dan blijvo het niet alleen bij een: „Gelijk het gras is ons kortstondig leven", maar blijke het tevens, dat wij als christenen roemen in vrije vgunst alleen.

Het zou wenschelijk zijn, dat de ambtelijke werkzaamheid bij een begrafenis op het Jkerkhof eindigde.

Vau predikant of ouderling te verlangen, dat zij opnieuw naar het sterfhuis gaan, is niet alleen te ; .veel van hun tijd gevergd, maar lijdt ook tot over-^•drijving.

Reeds gingen zij in het sterfliiiis voor.

Een 'dacapo daarvan moet om het red'elijke in üuze Godsvereering ontraden.

Meii fcan hier zeker met praktische motieven aankomen.

Het geestelijk overwicht van-den ambtsdrager kan.de gesprekken, die zoo licht uit den band dreigen te springen, in het juiste spoor houden.

Doch de zorg daarvoor rast in d'e eerste, plaats op de familie zelf.

Hét ambt aller geloovigen heeft zich hier te doen gelden.

Jlen waChte zich hier voor alle klerikalisme.

Ongetwijfeld ^ijg«^eÈ„ teere_ dingen, waarover we hier .schreven. '"'•••• »•^•

Het lag volstrekt niet in onze bedoeling om aaji - te sporen tot èenig radikaal optreden, dat aöajj alle •fvoorzichtigheid is gespeend. . •'5'; ^1|*-

' ^f aar wel hopen we, dat men zich: yam; 'Ji©1r|^n eri ander, rekenschap zal geven. '''V^!^'^V^-': \-fi_

En dan geleidelijk, maar odfe onvèï'dïotén' op' •verbetering zal aansturen. . ' ' .'

Intasschen zijn wij over dit onderwerp' nog niet uil gesp roken.

-^ Kan het niet anders ?

Het 'komt niet bij ons op het D's van den Brink kwalijk te nemen, dat hij een scherpe pen heeft.

Doch. dat e'r uit die pen telkens weer min fijne opmerkingen, om niet te zeggen: hatelijkheden vloeien, doet ons leed.

Men zou meenen, dat er een scribent van „Het Volk" aan het woo'rd is, als ©r in het laatste nummer van W. en G. over een kerkbod© gesproken wordt als over „dit vrom©, 'k schreef haast heilige blad".

Stel, dat deze kerkbode niet juist heeft gehandeld, dan geeft zulk een kwalifikatie nog geen pas.

Bitterheid drijft hier tot spot.

!'• En die spot nadert het profane.

In een ander artikel heeft D's v. d. B. het over • den datum, waarop de Synode van Groningen zal worden geopend. Daaromtrent debiteert hij dit fraais: „Hierover ontspon zich een vriendelijke discussie tusschen den eindredacteur van de „Gronin-: gor Kerkbode" en dien ran „De Reformatie". De laatste vond den datum wel wat vfoog gesteld, zeker omdat de professoxalé vacantie daairdoor aannii rkëlijk bekort wordt; de eerste prees dat vroiegtijdige, ook omdat de Hoogleèraren na de vermoeienis van het bijwonen der Synode eerst nog wat zouden kunnen uitblazen vóór den aanvang hunner colleges. Bij den een scheen eigen rust en ontspanning het zwaarst te wegen, bij den ander liet belang van universiteit en wetenschapi Beiden ecliter hebben ongetwijfeld gedacht aan de. koarinklijke wet: hebt uw naaste lief als uzelf. Er was ..alleen verschil in 't leggen van het accent".

Ds van den Brink weet, schrijft. dat hij hier onwaarheid

Immers, aan het vermogen om een eenvoudig artikel juist te lezen ontbreekt het hem niet en dat hij reeds aan seniele aftakeling lijdt, hebben we niet gemerkt.

De lust om ©en. hatelijkheid te plaatsen, kon hij .blijkbaar weer niet bedwingen.

; i' 'Wij vragen échter: kan dit nu heusch niet .anders? .., _

, Dat D.Svy< : M''B, . strijdt voor eigen gevoelen kunnen wij 'heel goed hebben.

Dat hij voor zijn kerkengroep^ propaganda maakt, ook.

il aar moet nu door unfaire strijdwijze de scheur grooter gemaakt, dan zij thans is?

Voor een hereeniging van de kerkengroep van Ds van den Brink, zoo zij op haar tegenwoordig standpunt blijft staan, met onze Gereformeerde Kerken, voelen wij niets.

Doch vooT nog grootere verwijdering tusschen .beide evenmin.

Toch zal dat het gevolg zijn, als Ds v. d. B. zijn polemische methode niet verandert.

Waarom kan men niet zakelijk blijven? Waarom kan men niet waar zijn? Waarom kan het niet anders?

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen