Ragport inzake het Vrouwenkiesrecbt.

Hebben 'wij, naar wij hopen, een''niet'-al-' te onduidelijk overzicht gegeven èn van het Ilappprt van de Deputaten èn van de Memorie van Ds ('. Lindebcom, zoo willen we hierop enkele kantteekeningen maken.

.Kantteekeningen.

Niet meer. '-'

Indien het noodig is ons hierover volledig'uit te spreken, kan het in dit geval' het best 'opi'de Synode geschieden.

Alles wat er toe zou kunnen leiden om de k-wéstie van het Vrouwenkiesrecht, welke in ónze kerken niet bepaald-leeft, urgent te .maken, willen \vij het liefst vermijden. . i

Er'zijn dunkt ons veel gewichtiger vraagstukl^en, welke ons behooren bezig te' houden, : ., , ..J: J^^W^.;

Doo-r al te breed over dit punt uïl'"'te wéideii kan zoo licht de aandacht van het meer Ijelaiigrijke worden afgeleid. •-. - •'

Wij zeiden reeds, dat èn Rapport èn Memoene! in •zakelijkheid elkander niets toegeven. •'•

Hierbij houden wij er rekening mee, dat de Memorie eenig voordeel genoot, vv, at .het Rapport moest missen. - •'s^fyA'i^-it-h'i^--

Immers, de steller van de ÏMefflorie blijkt ...het Rapport vóór zich gehad te hebben, zo'odat hij"de argumenten, welke daarin vooirkomen, stak ï/'bor stuk kon wegen en aan kritiek onderwerpen.

Deze kans was uiteraard aan het Rapport niet gegund..

Op de Synode zal het wel niet ontbreken ..^.au pogingen van de zijde der Deputaten om weer.^de ai'gtnnentatie van Ds Lindebooim te ontzenuwen.

Wat nu het onderzoek naar de rechtstreeksch; ' uitspraken van 'Gods Woord aangaat, liggèiï'-de konivhisies van Rapport en Memorie niet zoover uit elkaar.

Wel leest men op blz. 3 van het Rapport: , , Er kan daarom, naar het oordeel van deputaten, m, oeilijk twijfel over bestaan, dat de vrouwen aan deze verkiezingen niet hebben meegewerkt", aan den anderen kant doen zij ook uitkomen, „dat - een uitdrukkelijk verbod aan de vroriw om mede'' te stemmen in de Heilige Schrift niet gevonden wórdt" en dat niet kan worden gezégd, , , dat het ; verleenen van het stemrecht aan - de vrouw meteen stellige uitspraak van Gods Woord in strijd - is" (blz. 5). Hun eerste konklusie luidt dan ook: , , dat van een Goddelijk recht of roeping 'der vrouw'oin aan de verkiezing deel te nemen uit de Heilige Schrift niets blijkt".

Daartegenover stelt Ds Lindeboom: „dat Hand. 1 en 6 over de onder ons actueele vraag rechtstreeks niets zeggen" (blz. 11).

Tusschen beide konklusies is natuurlijk verschil.

Maar hierin komen zij overeen, dat met een beroep op rechtstreekschè uitspraken der Schrift de zaak niet kan worden beslist.

de zaak niet kan worden beslist. V-eel verder schijnt het oordeel van Rapport en Memorie uiteen te loop en over de vraag of er dan indirekte gegevens der Schrift zijn, welke hier licht verspreiden.

Toch kan het niemand ontgaan, dat Deputaten zich op dit punt zeer voiorzichtig, ja sc.hucht(> r uitdrukken. Zij zeggen, dat vooirzoorver de Heilige Schrift ons med-edeelingen geeft aangaande de medewerking der gemeenteleden bij de verkiezing der ambtsdragers blijkt, dat de Apestelen daartoe alleen de mannen hebben opgeroepen. En ook, dat de aanwijzingen, die de Heilige Schrift ons geeft •aangaande de plaats en taak der vrouw in het midden der gemeente, eer pleiten tegen dan V ó ó r het toekennen van het stemrecht aan de vrouw.

De bepierkingen uitgedrukt in het „voorzoover" en in het , , eer pleiten tegen dan vóór" ontnemen aan-de kpnklusies het strikt positieve, beslissende, apodiktiscbe karakter.

Precies eender staat het met de Memorie.

Ook daarin komen '(men - zie ons vorig artikel) dezelfde beperkingen voor.

Vastheid, welke aan geen twijfel onderhevig is, bieden daarom noch Rapport noch Memorie.

"En 'inzoover heeft Ds Lindeboom gelijk - ^ en dat is stellig ook de meening van Deputaten — dat op grond hiervan geen p-r in ci.piëel'e .beslissing kan worden geno'men. ' ,

Het antwoord — aldus Ds Lindeboom — moét langs anderen weg worden gezocht en wel op grotid van de analogie der Heilige Schrift.

Wij zouden het liever zóó formuleeren, - dat de beslissing. moet vallen op grond van de diep'^i' liggende principia, welke in de Sclhrift verborgen liggen en daaruit door ons moeten word'en. opgedolven, l'f'^'^i& i'': ' j i'-

De Heeie maakt het Zijn kerË''-niSt' zóó"'"geinakkelijk, dat zij het antwoord op alle vragen.' ni^a'' vóór het grijpen heeft. ' ^

Neen, Hij zet haar aan het werk en dat Werk moet dikwijls worden verricht jn, , .het zweet M? aanschijns. 'i^^fS^ïlS'-

Handig — dit heeft heusch geeii onguhstige 'be-I teekenis, zooals velen schijnen te meen-en — metW

Ds Li.ridS'öom-'ö dat wanneer'hel wérkelijk" eens tot een vraag wei'd O'f vrouwen mogen worden toegelaten tot het Heilig Avondmaal, men zou kunnen redeneeren: daarvoor bestaat geen bevel in de Schrift, evenmin wordt er een voorbeeld van vermeld en toen Christus het Avondmaal instelde, zat Hij alleen met mannen aau.

Hieruit zief men, dat zulke kwesties werkelijk niet, met een konkordans zijn op te lossen.

Nu wo'idt er èn in Rapport èn in de Memorie weinig over die dieper liggende . beginselen gehandeld.

Deputaten brengen ter sprake de plaats en taak van de vrouw in de kerk, Ds Lindeboom daarenboven , nog het ambt der geloovigen.

Maar naar onze oa-ertiiiging zijn er nog andere beginselen, welke hierin oen woo-rd hebben mee te spreken. : J%: ; '? S5*^

Daarom hopen wij, dat, welk besluit dè'Synode ook neme, het •geen princip'iöel karakter zal dragen.

Over de praktische beslissing in een slotartikel.

De schorsing van Dr Van Leeuwen opgeheven.

De. schorsing van Dr van Leeuwen, predikant van Harkema-Opei'nde, welke zooi lang heeft geduurd, is dan nu opgeheven. .

De motieven, welke de classis Drachten daartoe geleid hebben, kennen wij alleen uit de volgende jiublikatie:

De classis Drachten der Geref. Kerken besloot in haar vergadering van Dinsdag aan Dr N. D. v. Leeuwen, van Harkema-Opeinde, de volgende verklaring voor te leggen:

„Belooft gij, , dr N. D. van Leeuwen, over uw verscliil van gevoelen ten aanzien van de beslissing van Assen inzake' de slang in woord en geschrift in volstrekten zin te zwijgen, met dien verstande, dat gij bij eventueele verbreking van deze belofte, zonder daarvan vooraf aan de kerkehjke vergadering kennis te hebben gegeven, ipso facto zult geschorst zijn? "

Dr Van Leeuwen heeft hierop volmondig bevestigend geantwoord.

De classis Drachten nam hierop liet volgende besluit:

„De classis Dracliten der Gerei Kerken, gehoord het rapport der commissie ad hoc;

kennis genomen hebbende, van de verklaring van dr JNT. D. van Leeuwen, waarin hij belooft óver zijn verschil van gevoelen ten aanzien van de beslissingen van Assen inzake de slang in woord en geschrift in volstrekten zin te zwijgen, met dien verstande, dat hij bij eventueele verbreking van deze belofte zonder daarvan vooraf aan de kerkelijke vergadering kennis te hebben gegeven, ipso facto zal geschorst zijn;

besluit, gehoord ook de deputaten S^ynodi, de schor.^ sing van dr N. D. van Leeuwen op te heffen en hem in dit zijn afwijkend gevoelen te dragen". Ai'; 7; ''', : o; fë'; < iV.'.

, ., , P'Q, - vraag kan .gesteld, of dit besluit'.'..wél' klopt op de beslissing der Synode van Assen.

, Deze verklaarde (zie artikel 455) het gravamen ïvan Dr v. Leeuwen in zake de slang ongegrond en liet daarop volgen:

, , b. zij vertrouwt, dat Dr Van Leeuwen, de (m.genoegzaamheid en onhoudbaarheid zijner gronden erkennende, zijn gravamen zal teragnem.en en haar sub a genoemde uitspraak in ha ar geli e e 1 zal a an v a ard en, en ten grondslag zal leggen aan wat h ij in dezen zal 1 e e-ren...

c. Zij acht zich echter verplicht uit te spreken, dat in zijne uiteenzetting, met name wa, ar hij handelt 'over het verband tusschen de eerst© hoofdstukken van Genesis ©n buiten-Bijbelsch© verhalen, verschillende dingen voorkomen, zooals op blz. 10 en .11 (in de bijlagen dezer acta blz. 97) in het rapport der commissie is aangewezen, waarover hij zich nader dient te verklaren".

Wij spatiëeren hierin enkele woorden.

, De publicatie zwijgt geheel over wat in punt •c is aangeduid.

..Ofschoon eeni'ge mededeeling daaromti'ent mot iiet .oog op de aandacht, welke deze zaak in al onze kerken heeft getrokken en die ook bij buitenstaanders niet ontbreekt, allerminst ovei'bodig kan heeten, meenen wij te moeten aannemen, dat Dr y. L. desaangaande aan dé classis Drachten, welke verder met hem had te handelen, alleszins bevredigende verklaringen heeft gegeven.

Rest het onder b. genoemde.

Blijkens de publjkatie heeft Dr v. Leeuwen de bedoelde uitspraak der Synode niet in haar geli e el. aanvaard.

Inzake de slang maakt hij nog altijd voorbehoud.

In dat opzicht heeft hij het vertrouwen Synode beschaamd. der

Hij heeft alleejn beloofd over zijn gevoelen inzake de slang inwoord en geschrift in volstrekten zin te zwijgen.

Maar wat blijft er zoo over van het „ten grondslag leggen aan wat hij in dezen zal leeren"?

Een afwijkend gevoelen huldigen ©n d'e uitspraak der Synode ten grondslag leggen aan wat men in dezen zal leeren, gaat niet samen.

Met zwijgen komt men ©r niet.

, 5fu heeft de kerk zeker weleens meer met zwijgen genoegen genomen.

Doch dan raakte het geheel ander© ziaken. .-, , Juist door het verband met ander© veroordeeld!© gevoelens heeft deze zaak zulk een belangrijke' beteekenis gekregen.

„Voorzeker had de classis Dracihten het niet gemakkelijk.

De Synode heeft alleen uitgesproken, wat zij v ertrouwde.

Maar zij stippelde niet uit wat er moest gedaan, indien zij in dit vertrouwen werd teleurgesteld.

.Dat maakte de positie van de classis lastig.

Toch komt het ons voor, dat zij verstandiger zou hebben gehandeld, indien zij over d© door haar te nemen beslissing advies had gevraagd aan de komende Generale Synode.

Natuurlijk zullen de Deputaten der Synode voor B'riesland zich hierover voor de Synode' hebben te verantwoorden.

Maar liever hadden wij gewild, dat de classis de zaak tot de Synode had laten rusten.

Reeds nu bereikten ons klachten over haar handeling. • ^? |5$|ï'-

En wij vreezen, dat di© door velen gedeeld-zullen worden i).

-^ De afzetting van Ds C. Vermaat.

De zaak v< ua Ds Vermaat had een geheel ander verloop.

Het scheen, dat deze op de. Synod© van Groningen zou komen.

Maar een stuk van Ds Vermaat 'in „'Woord en Geest" bracht een andere wending.

Uit het besluit van de classis Makkum wordt op' het Qogenblik mmit gesmeed tegen onze kerken.

Opdat ieder onzer lezers opi aantijgingen zal kunnen antwoorden, laten we dit besluit hier in extenso volgen:

• De classis Bolsward der Geref. Kerken nam in haar vergadering van 'Woensdag liet volgende besluit:

„De classis Bolsward der Gereformeerde Kerken, kennis genomen hebbende van het bezwaarschrift van den raad der Geref, kerk van Makkum;

kennis genomen hebbende van het ingezonden stuk van ds Vermaat in het weekblad „Woord en Geest" van 18 Febr. 1927 waaruit blijkt:

Ie. dat hij in strijd met de belofte, afgelegd bij de aanvaarding van zijn ambt, zijn bezwaren tegen het besluit van de classis van 9 Februari 1927 niet in overeenstemming met de gemeene ordening der kerken op de meerdere vergadering (art. 31 K.O.), maar publiekelijk in het weekblad „Woord en Geest" ter sprake heeft gebracht;

2e. dat hij zich op een, een Dienaar des Woords niet betamende wijze smadelijk lieeft uitgelaten over de kerk en de vergadering der kerken in welke hij het ambt bekleedt;

3e. dat hij daarin zich ook op een het karakter aantastende wijze heeft uitgelaten over personen die in de classis Bolsward en elders in do kerken leiding geven;

4e-dat hfj daarin uitdrukkeHjk heeft verklaard, dat hij tot driemaal toe heeft geweigerd de gevraagde verklaring omtrent de resolutiën van Assen te onderteekenen en daarbij de classis als 't ware tot afzetten tart; overwegende: "

Ie. dat ds Vermaat op de'verg. van 9 'Febr. ten aanzien van de resolutiën van Assen wel een verklaring heeft gegeven, maar nog niet bereid was die resolutiën te aanvaarden en ten grondslag te leggen van 't geen hü leert; ten aanzien van de artt. 3—7 en 28 en 29 van de Belijdenis wel bevrediging, heeft gegeven, maar in de dikwijls weinig bepaalde en tot verwarring Ieide.nde wijze waaroi) hij zich in deze zaak uitdrukte nog reden gaf tot zorg; '

2e. dat de handelwijze van ds C. Vermaat met zijn ingezonden stuk in het weekblad „Woord en Geest" een dienaar onwaardig is, in 't bijzonder een geschorst dienaar;

besluit, terugkomende op hetgeen zü in de vergadering van 9 Februari besloot, om n.l. de schorsing van ds Vermaat te laten voortduren en zich hierover om advies te wenden tot de e.k. Generale Synode van Groningen;

gehoord de verantwoording van ds G. Vermaat ter vergadering, gehoord het advies van deputaten art. 49 K.O., gehoord ook de deputaten van de Generale Synode, gehoord zijn weigerend antwoord op de vraag, hem nog eens gesteld, of hij leed wilde betuigen over wat hij heeft geschreven in het weekblad „Woord en Geest" en op de vraag of htj volkomen aanvaardt, zonder eenig voorbehoud de resolutiën van Assen ten aanzien van de vier bekende punten en die te zullen ten grondslag leggen van 't geen hij leert —

Ds C. Vermaat, dienaar des Woords van de Geref. Kerken van Makkum o. a., overeenkomstig artikel 79 en 80 K.O., zij het ook met diep leedwezen, uit zijn ambt als dienaar des Woords bij de Geref. Kerken af te zetten op grond van afwijking in de leer, volhardende onwilhgheid om zich inzake de leer te onderwerpen aan het oordeel der Kerkvergaderingen, schending van zijn belofte, smadelijk zich uitlaten over de kerken, krenkend spreken over personen als in strijd met het negende gebod.

De afzetting gaat in heden den 4en Mei."

Hieraan hebben yye niets toe te voegen.

Deze publjkatie spreekt voor zichzelf.

Zij doet gevoelen, dat Ds Vermaat niet langer viel te handhaven.

Jammer van dezen zoo sympathieken predikant.

Zijn verlies is een offer.

Een offer, dat ons beginsel, de liefde tot Gods waarheid en Gods kerk, van ons vraagt.

-^ Overwaardeering ?

Nog telkens worden de bewijzen geleverd; , dat men, ondanks de waarschuwing van wijlen Prof. Van Dijk, in zijn waardeering niet steeds maat weet te houden. •> : '•.éMyi m^

Bij het jubileum van den modernistischen hoogleeraar, Dr H. IJ. Groenewegen, sprak ook een Gereformeerd predikant.

Volgens het „Alg. Hbl." zon deze o.m. liebben gezegd: „Het is eigenaardig, dat spr., gereformeerd predikant, zoodoende wordt geroepen om de verdiensten te schetsen van een Remonstrantsöli theo^ loog, hetgeen in onderlinge Waardeering zeer goed mogelijk is. Wellicht is het verschil in standpunt sinds 300 jaar groioter geworden, maar zeker de afstand veel geringer. Ieder© richting is een facet van den d i 9. m a n t der w a, a r h e i d; op het gebied van den geest mag en mo'et verscheidenheid bestaan". (Wij spatiëerden).

Een Remonstrantsch predikant reageerde daarop als volgt: „Het had spr. goed gedaan, dat zijn vroegere leermeester liier van zoovele zijden gehuldigd was, ook door een geref. theoloog, die zoo warm en ruimhartig sprak van dezen Remonstrantsch en theoloog: dat was mooi, dat was... rein on s tr an t s ch, (Vr OiO 1 ij kh eid)".

Indien dit verslag juist is, heeft men hier een geval van overwaardeering, waartegen moiet worden gewaarschuwd.

Ook wij hebben voor Prof. Groenewegen als wetenschappelijk man waardeering.

Maar als stelling te verkondigen: , , iedere richting is een facet'van den diamant der waarheid" gaat te ver.

Moge er alsnog rektifikatie volgen.

Of anders intrekking van deze woorden.

1) Nadat dit geschreveu was, lazen we, dat de kerkeraad van Harkema-Opeinde met ö tegen 4 stemmen besloot Dr v. L. niet toe te staan in de Ijetiening des Woords voor te gaan. Nieuwe moeilijkheden I

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen