HOOFDARTIKEL

De geschiedenis onder nieuwe belichting.

'„Heden begint één van die tijdvalclcen, waarin de wereldgeschiedenis op nieuwe wijze geschreven moet worden." Zoo luidt de eerste zin uit „Der Myllius des 20. Jahrhunderts", het beltende werk van den partij-theoreticus van het nationaalsocialisme, Alfred Hosenberg. En, de daad bij het woord voegend, geeft hij alvast in lange uiteenzettingen zijn visie op de geschiedenis weer.

Het resultaat js verbluffend! De vroegere consh-ucties worden, kis ©en oude machine, uit elliaar genomen, len wanneer met de onderdeelen een nieuw product is samengesteld, blijkt dat hemelsbreed van het oorspronkelijke te verschillen. De ingrediënten zijn hetzelfde, maar alles is overgoten met een nieuwe saus, waardoor de smaak een totaal andere is geworden. Wat langen tijd als de eenig mogelijke beschouwing gold, wordt in twijfel getrokken of ontkend ea de zonderlingste fantasten worden als onomstootelijke waarheid aangediend.

Daarmee is niet gezegd dat alles, wat hier te voorschijn komt, gloednieuw is. Geen gedachte, hoe bizar ook, of zij is in een of anderen verdraaienden geest vroeger al eens opgelcomen. Trouwens, als elke groote beweging, heeft ook het nationaal-socialisme zijn voorloopers gehad. Denk, op politiek-sociaal gebied, aan Sorel, op het terrein der levensleer, aan Nietzsche.

Zoo is het. om bij de geschiedenis te blijven, allerminst toevallig dat juist in het Duilschland van nu een boek weer in trek komt, dat een goede 30 jaar geleden veel gerucht gemaakt heeft. Ik bedoel „Die Grundlagen des 19. Jahrhunderts", van Houston Stewart Chamberlain, den Dnitscher van Engelsche origine. Dit werk, dat door de menschen van het vak, ondanks zijn geniale invallen, nooit voor vol aangezien is, plaatst zich op het rassenstandpunt. In een overzicht van de •wereldgeschiedenis wil het aantoonen, dat al wat door de menschbeid voortreffelijks is gepresteerd, het werk van het Germaansche ras is geweest, i) Wellicht herinnert men zich dat ook deze schrijver de meening heeft verkondigd (die tegenwoordig onder de z.g. Duitsche Christenen weer opgeld doet), dat Jezus geen Israëliet, maar een Ariër geweest is.

Voor Rosenberg c.s. is Chamberlain ©en vereerde voorganger. Al leggen ze, meer dan hij, tevens nadruk op de nationale en de leidergedachte, ook bij hen is toch het ras de spil waarom alles draait.

Hoe bij deze beschouwingswijze de geschiedenis er uit komt te zien, moge allereerst blijken uit enkele staaltjes, willekeurig gekozen uit het boek van Rosenberg.

Ik laat de gooclielarijen met den „oertijd", waaraan Duitsche geleerden van allerlei slag zich ook vroeger steeds te buiten hebben gegaan, rusten. De gegevens, die ons ten dienste staan omtrent ide Ariërs en andere oude volken, zijn even schaarsch als onzeker. De theorieën, daaruit opgebouwd, hebben een zoo wankelen grondslag, dat zij wetenschappelijk nooit te verantwoorden zijn. En de vorm, waarin zij bij Rosenberg voorkomen, is voor een bijbelgeloovige zéker onaanvaardbaar.

Op bekender terrein brengt ons de beschouwing over Augustinus. Deze kerkvader behoort niet alleen tot de kerkgeschiedenis. Eeuwenlang heeft zijn invloed het Europeesche geestesleven beheerscht, en eens en voor altijd beeft hij het grondschema der Christelijke geschiedenisbescliouwiug opgesteld. Maar op de nieuwe weegschaal wordt hij te licht bevonden. Geen wonder! Hij is een „slaafsche half-Afrikaan", kruising van het Arische met een minderwaardig ras. Vandaar dat zijn Godsslaat, de Civitas Dei, geen ander doel heeft dan de „zieleknechting der menseben". Vandaar ook zijn uitspraak, dat de mensch ©en nietig creatuur is, die het getuigenis van zijn zonde met zich sleept en wiens trots door God gebroken wordt.

Een ander voorbeeld! De lezer herinnert zich misschien van de schoolbanken de figuur van Widukind („Wittekind"), dein' liertog der heid'ensche Saksers, die ; izich jaren lang verzet heeft tegen de hardhandige christianiseeringspogingen van Karel den Groote. Ook op dezen strijd valt nieuw licht. Widukiud was immers een zuiverbloedige Germaan, belichaming van de Führergedachte en verdediger van den Duitschen bodem. Karel daarentegen, al vertoonde hij ook „noordsche" trekken, had een uitgesproken ronden schedel en een dikken, korten nek! Het zou om te lachen zijn, als niet tegelijk de consequenties van deze methode zoo bitter ernstig waren. Widukiud verloor. „Maar heden mag er geen twijfel moer over bestaan, dat wij de beginselen volgen die hem leidden, en niet die aan welke Karel de Groote de zege verschafte".

Wat er bij deze beschouwing van de Hervorming overblijft, is duidelijk. Luthers beteekenis ligt niet iri zijn terugkeer tot de Schrift, maar in zijn „germaniseering" van het Christendom.

Zelfs de Hugenoteuoorlogen in Frankrijk krijgen door de rassentheorie ©en nieuwe verklaring. De Hugenoten zijn de afstammelingen van de oud- Germaansche Franken, die den eigen nationalen aard verdedigen tegen de roomsche hofpartij. Hun nederlaag heeft in Frankrijk de kracht van het noordsche ras, d.w.z. van al wat goed en edel was, gebroken, en de Fransche Revolutie heeft dit bezegeld: toen sleepte (zegt Rosenberg) het donkere Jacobijnsche gepeupel elk op 't schavot, die slank was en blond.

Deze voorbeelden, enkele uit de talloos vele, geven eenig idee van de resultaten waartoe de nieuwe geschiedenistheoriëen leiden. Aan de vruchten kent men den boom. Want de redeneering, dat Rosenberg en anderen alleen hun eigen meeningen verkondigen, en dat die niet representatief zijn voor het nationaal-socialisme_, kunnen wij niet acoepteeren. Veeleer is het zóó, dat hier, zonder te letten op tactische en nuttigheids-overwegingen, onverbloemd de consequenties worden getrokken uit het gemeenschappelijke uitgangspunt. In een slot-artikel zullen wij zien dat, gegeven 'de leer van Blut, Boden en Führer, geen andere resultaten kunnen ontstaan dan die, welke Rosenberg bereikt.

Evenmin mag men de beteekenis van deze theorieën trachten te verkleinen met de opmerking, idat zij het werk van dilettanten zijn. Zeker, de groote Duitsche historici onthouden zich van instemming. Maar óók van kritiek! Prof. Oncken is een van de weinigen die den moed toonden, lom op bezinning aan te dr'ingen, en dat heeft hem zijn hoogleeraarschap gekost, 't Gevaarlijke is juist, dat deze dilettanten alléén aan het woord komen, en dat zij de macht bezitten.

De geschriften van Rosenberg (zij verschijnen bij den uitgever van „Mein Kampf"!) missen, zegt men, elke officiëele sanctie. Maar de circulaire van minister Frick is wél ©en officieel stuk, en deze richtsnoeren voor bet geschiedendsonderwijs werken, gelijk wij zagen, met precies dezelfde maatstaven als Rosenberg. Verscheidene passage's eruit maken sterk den indruk van regelrecht uit „Der Mytlius" te zijn overgenomen. Zij zijn de treclater, waardoor de denkbeelden van Rosenberg de Duitsche jeugd worden ingegoten.

Wat baat dan de kritiek, die van evangelische en van roomsche zijde er op uitgebracht wordt? Zij is, tegen den onweerstaanbaren druk van boven af, bij de halfslachtigheid in eigen gelederen en door de belemmering van het vrije woord, niet meer dan de stem eens roependen in de woestijn.

1) Overigens is ook Chamberlain niet de eerste, bij wien deze gedachte voorkomt, 'n Aanloop in dezelfde richting deed b.v. reeds Fichte. In 't algemeen kan trouwens het nationaal-socialisme naar zijn ideologische zijde slechts verstaan worden, wanneer men het plaatst tegen den achtergrond van bepaalde stroomingen in het Duitsche geestesleven sinds de Romantiek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen