Iets over de Doopers.

I

Wij schrijven het jaar 1616. Een ontzettend onweder bedreigt het scheepke van Gods kerke. De ketterij van het Arminianisme tracht zich overal m deze landen een plaats in de kerk te veroveren. Ontzaglijke gisting. Bitterheid, hardheid, haat sluiten samen een verbond en vergiftigen menige ziel. Alleen in Zeeland blijft de vijand voor de poorten. De wachters op Sions muren waken en waaischuwen de kerk des Heeren. Voor zoover mij bekend is, is er in de kerkelijke Acten van deze dagen slechts sprake van één ontslagen predikant, Abraham van der Mijle en deze werd niet ontslagen wegens ketterij.

Ook de kerk van Ritthem, niet ver van de Schelde gelegen, heeft een trouwen herder. Hij heet VVonter Buys en is nog slechts vier jaren in de bediening, dus jong, wat goed past bij de jeugdige kerk van Rittliem. — Laat mij u iets uit zijn herderlijk werk mededeelen.

Den 2Sen Maart dan van het bovengenoemde jaar vinden wij hem in de achterkamer zijner pastorie zitten met een vier-tal mannen, van welke drie n door him kleeding en uiterlijk te kennen geven, dat zij boeren zijn; de vierde is de schout der plaats. Aan de manier van hun zitten en den toon van hun spreken is het wel te merken, dat het hier niet geldt een gewoon bezoek aan den predikant. Anders zouden zij zich wel bij het open vuur onder den schoorsteen hebben gezet, om zich te warmen, daar het buiten vinnig koud is. Nu evenwel hebben de mannen zich gezet aan èen tafel, waarop niets anders dan een boek ligt, voor het grootste gedeelte nog onbeschreven. Wat deze menschen zoo ernstig gemaakt heeft ? Luistert slechts een oogenblik. Zij hebben klachten. Zij vreezen een vijand. Wien? De Wederdoopers, wier vermaningendoor eenige hunner gemeenteleden, naar zij vernomen hebben, bezocht worden. Deze Wederdoopers hebben langen tijd vertoefd in de Zuidelijke Nederlanden, niet ver van de grenzen van Staats-Vlaanderen. Ten einde niet bemoeielijkt te worden, hadden zij zich langen tijd gewend nu en dan de mis bij te wonen. Daar was echter hun hart nimmer bij, wel bij de vermaning, die zij ten huize van dezen of genen vermaner konden hooren. Deze manier van doen kon echter bij alle Doopsgezinden geen goedkeuring vinden. Nu en dan ging er eens een over de grenzen en vestigde zich in Staats-Vlaanderen of te Vlissingen, waar zij de lieden, met welke zij in aanraking kwamen, voor hunne beginselen trachten te winnen. Bovendien kwamen enkelen, zooals dit steeds het geval is met nieuwtjes, uit nieuwsgierigheid eens kijken en lieten zich dan wederdoopen.

»Wat moeten wij hiertegen doen, broeders? " vraagt Ds. Buys, »weet iemand uwer raad? " Ja raadgeven is zoo moeielijk in gevallen als het bedoelde. De een geeft dit aan en de ander iets anders. Doch waarin deze opzieners der gemeente, wat de middelen tot bestrijding der kwaal betreft, verschillen, hierin zijn zij het met elkaar'eens, »dat in het aannemen der lidmaten menigmaal onwetendheid wordt bespeurd en kleine kennis in de hoofdpunten der zaligheid." »De Bijbel wordt niet genoeg gelezen en onderzocht", zegt de predikant, «door hen, die belijdenis wenschen te doen. Bovendien luistert men niet naar de Catechismusprediking, die toch eiken Zondagmiddag gehouden wordt' •. voor de gemeente en in de eerste plaats voor degenen, die zich voor de ure der belijdenis voorbereiden." —»Zou het dan niet goed zijn, dezen eenigen tijd te voren particulier te onderwijzen, dominee? " vraagt een der ouderlingen. De predikant en allen die daar bij hem waren, keurden dit voorstel goed, x.dat m; n afgeven zal van den (predik) stoel, dat wanneer iemand begeert zich ten Avondmaal te begeven, hetzelfve een maand of drie weken te voren den predikant of eenige van de ouderlingen aan te zeggen, opdat ze alzoo te voren particulier mochten onderwezen worden en alzoo tegen hunne belijdenis door zoodanigen middel hunne onwetendheid voorkomen worde en met stichting tot hunne zaligheid ten Avondmaal toegelaten te worden." Nauwelijks is deze zaak afgehandeld, of daar valt de klopper op de voordeur. »Daar zal zeker Willem van den Broek, die bij het kasteel (Raramelkens) woont, zijn. Ik heb dezen broeder door den koster laten ontbieden, omdat ik gehoord heb, dat hij bij de Dooperen kerkt." Daar niemand der broeders er tegen heeft Van den Broek, die er werkelijk is, binnen te laten, komt deze in. De predikant begint met hem mede te deelen, waarom hij hem ontboden heeft »Gij gaat bg de Dooperen in de vermaning. Van den Broek, ten minste zoo zegt men."— »Ja, 'tis waar dominee, »hernam Vanden Broek, — »tweemaal ben ik er geweest, doch ik ben hunne ketterij volstrekt niet toegedaan." »Maar waarom gaat gij er dan heen ? " vraagt Ds. Buys. — »Dat zal ik u eens zeggen, " hernam de bezoeker. „Jk heb woorden gehad met Jan Janszoon." — > Maarf; Van den Broek, is dat een reden om uit de kerk te blijven? Zijt gij niet in de eerste plaats verplicht, alles te doen wat gij kunt, om u met Jansz. te verzoenen, ' en in de tweede plaats moogt ge immers om een twist niet uit de kerk blijven, want dan onttrekt gij u aan de bewerking van Gods Woord." — »Dat ontken ik niet, " hernam Van den Broek, »maar onze twist liep over een passage van Lazarus en den rijken man. Jansz. houdt dit voor eene gelijkenis, maar ik ïcan dit niet toegeven, daar mij dit eens klaar en duidelijk door een Dooper anders is aangetoond, namelijk dat het een geschiedenis is."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen