Niet zonder ontroering

Amsterdam, 4 Juli 1890.

Niet zonder ontroering ontving ook onze redactie in den Icop dezer week het droef bericht van het afsterven van Dr. Ph. S. van Ronkel.

Wie zich in Maasland, IJlst, Zutphen en Amsterdam nog herinnert, wat deze prediker voor Gods kerken ter vertroosting en bemoediging voor zijn volk geweest is, mag, omdat later andere paden betreden werden, de gave Gods niet voorbijzien, die in de bekeering tot den Christus van dezen Joodschen geleerde geschonken werd.

Meer nog dan Da Costa en Schwartz was Van Ronkel ingeleid in de diepte der Gereformeerde belijdenis, en bezat hij de scherpzinnigheid van geest, die hetgeen van deze heerlijke belijdenis afweek, historisch te speuren, dialectisch te ontleden, en uit gloed van overtuiging wist tegen te staan.

Niet alsof we daarom er pok maar van verre aan denken, Van Ronkel met Da Costa in één adem te noemen. Da Costa was als machtig genie verre zijn meerdere, en in het geniale lag Van Ronkel's kracht niet.

Maar juist daarom kon Van Ronkel door zijn eigenaardig talent van scheipe dialectiek den kerken weer bieden, wat ons in Da Costa onthouden was. En in elk geval blijft het merkwaardig, dat het God beliefd heeft ons in Da Costa en Capadose, in Schwartz en Van Ronkel vier zonen uit de Joodsche natie te schenken, die elk in hun kring mannen van beteekenis waren, en die saam in genetisch verband stonden.

Ook door de pers heeft Van Ronkel ons een erfenisse geschonken, die blijvende waarde bezit.

Vooral zijn Schriftbeschouwingen over de boeken van Mozes zijn rijk aan treffenden • rijkdom van geestelijke opmerkingen, die, I , gegoten in goeden, keurigen stijl, de popu laire exegese tot een hooger standpunt wisten op te hefifen.

Aan den eigenlijk gezegden kerkdijken strijd nam hij alleen te Amsterdam deel, en stond daarbij steeds aan de zijde der Gereformeerden, tot eindelijk een conflict met eenige broeders-ouderlingen hem van die lijn deed afwijken, zijn positie in Amsterdam onhoudbaar maakte, en hem tot het besluit bracht, "bm zich terug te trekken naar Zetten.

Reeds toen was zijn gewondheid geknakt, en wierd hij geplaagd door velerlei bittere kwalen, die ten leste zijn kracht gesloopt hebben.

Deze pijnlijke kwalen stemden zijn gemoed soms bitter, maakfen hem prikkelbaarder, en deden hem zich terugtrekken uit den strijd.

En toen hij naar Leiden verhuisd, plotseling voor de keuze der Doleantie gesteld wierd, was reeds vooruit te voorzien, hoe deze keuze hem te verzwakt moest vinden, om hem zijn oude wapenbroeders te doen opzoeken.

Zonder te beseffen, hoe ver hij straks af zou glijden, koos hij toen tegen de Doleantie, en wierd toen door de omstandigheden steed.s verder voortgedrongen op een weg, die de zijne niet was.

Zoo kwam hij ten leste met Dr. Hoedemaker in aanraking, en verspeelde zijn laatste levenskracht aan een soort bijbelbespreking, die slechts op bestrijding der Doleantie gemunt was.

Hoe dit ons smartte, behoeven we niet uit te spreken.

Gelukkig dat we er bij mogen voegen, dat Dr. Van Ronkel, althans in openbare geschriften, zijn oude vrienden nooit op onedele wijze aangerand noch hen beleedigd heelt.

Niet hij publiceerde brokstukken uit brieven. Niet hij praatte over vroegere intieme gesprekken. Niet hij pleegde verraad.

En zoo bleef hij, tot aan zijn dood toe, ook met zijn ouden vriend uit de Heraut op een voet van dragelijke betrekking.

Tot een breken kwam het nooit.

En dit is ons, bij veel dat ons in anderen gegriefd heeft, na zijn heengaan een oorzaak van dank en stille vreugde.

KUYPBK.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen