Buitenland.

Dnitschland. Uitslag van de bewegingtot het verlaten der landskerk. — Strijd over zwart ofwit. De beweging door sociaal-democratische leiders op het touw gezet, om te bewerken dat de socialisten de landskerk zouden verlaten, heeft tot hiertoe weinig gevolg gehad. In het geheel zijn er 56 te Berlijn, het centrum der actie, geweest, die zich lieten schrappen; onder hen waren er verscheidene, die voor Roomsch te boek stonden. Dit bewijst jniet dat de werkman, al is hij door de sociaaldemocratische denkbeelden vervoerd, nog eenige liefde voor de kerk der vaderen overhield, maar dat de socialisten zoo volmaakt onverschillig omtrent kerkelijke dingen geworden zijn, dat zij zich niet eens de moeite wenschen te geven om te zeggen dat zij geen deel meer uitmaken van de landskerk. De heer Vogtherr, die het vuurtje tegen de kerk aanstookte, beleeft weinig genoegen van zijne onderneming; op de partijvergadering te Halle hebben de hoofdleiders zijn drijven sterk afgekeurd, niet uit liefde voor de kerk, maar omdat men, gelijk Stöcker het uitdrukte, op de »boerenvangst" wil uitgaan, d. w. z. men zal trachten ook aanhangers te werven onder de landbouwende bevolking, en daarvoor is het noodig dat het wolvenhart verborgen worde onder een schapenvacht. Daarom verklaarde men te Halle den godsdienst voor eene private zaak, waarover ieder sociaaldemocraat kon oordeelen gelijk hij wilde , schoon men te voren in menige andere vergadering der partij, geheel andere woorden had doen hooren. Ten onzent worden immers ook de liberalen tegen de verkiezingen vroom, of openbaren zij zich als vrienden der Hervormde kerk. Te Berlijn is door de kerkelijke liberalen een jammerlijke strijd aangebonden. In plaats van te strijden over beginselen, ging men eene agitatie op touw zetten; naar aanleiding van een besluit van het Brandenburger Consistorium, betrekking hebbende op de kleeding van de meisjes, die tot belijdenis des geloofs werden toegelaten. Die kleeding moest voor Berlijn volgens het Consistorium zwart zijn, terwijl sommige ouders er opgesteld waren, dat hunne dochters in het wil zouden »confirmirt" (bevestigd) worden. Daarvan zochten liberalistische mannen gebruik te maken; zij organiseerden twee groote vergaderingen in de Parochie van Sion en van het Heilige Kruis, waarop, onder de krachtige oppositie van meer positief gezinde lieden resolutiën werden aangenomen, die de handeling van het Consistorium heftig veroordeelde, schoon dit kerkbestuur niets anders gedaan had, dan de predikanten in de bewuste circulaire te wijzen op de bestaande gewoonte, terwijl het tevens zijn overtuiging uitsprak, dat het op sociale gronden noodig was, om bij de gebruikelijke kleeding in het zwart, te blijven. In de Sionsgemeente kon de resolutie waarbij de handeling van het Brandenburger consistorium werd gegispt, slechts met eene kleine meerderheid worden doorgedreven. Wij dachten bij het lezen van het verslag dier verga dering aan den Romeinschen keizer, die terwijl er hongersnood in Rome heerschte, door zijne schepen zand liet halen uit ver verwijderde gewesten om daarmede zijne tuinen te verfraaien. Hoeveel ellende in Duitschland's hoofdstad schreit om hulp en men discussieert en neemt resolutiën aan om goed of af te keuren, dat de dametjes in een zwarten of in een witte japon ter kerk zullen gaan, wanneer zij voor het eerst zullen communiceeren! Hoe is dit mogelijk bij ernstige mannen. Bij de discussiën over het bovengenoemd, op zich zelf beschouwd nietige vraagstuk, werd der liberale partij verweten dat schoon zij nog steeds de meerderheid in den ker keraad der gemeente heeft, zij alles wat tot bevordering van het kerkelijk leven strekken kan, tegenhoudt. Terwijl er groote behoefte is aan meerdere kerkgebouwen, doet de liberale kerkeraad van de Sion gemeente niets dan der vereeniging tot het stichten van kerkgebouwen alle mogelijke zwarigheden in den weg leggen. Wij vermoeden dat de liberale partij bevreesd is dat wanneer het aantal kerkgebouwen vermeerdert, de orthodoxen de overhand zullen verkrijgen, anders kunnen wij den tegenstand niet begrijpen. In elk geval blijkt het dat wanneer twee partijen om de heerschappij strijden, de dingen die allereerst op de hand gelegd zijn verzuimd worden. Wanneer zal men het in Duitsehland gaan inzien, dat het stelsel eener landskerk met de vorst des lands aan het hoofd als opperste bisschop, de kerk maakt tot een aanhangsel van den staat, onbekwaam om de werken des vredes te doen waartoe zij geroepen is?

Rusland. Toenemende verdrukking van het Duitsche element.

De Baltische oxthodoxe broederschap, die ten doel heeft de Luthersche Letten en Estlanders voor de Grieksch oxtodoxe kerk te winnen, hield den i sten October hare feestelijke jaarvergadering. Dat deze broederschap gemakkelijken arbeid heeft, allhans weinig tegenstand heeft te vreezen, blijkt hieruit dat het den Lutherschen predikanten, met bedreiging van zware straffen, verboden is om hunne gemeenteleden ook maar af te raden om tot de Griekschekerk over te gaan.

De broederschap heeft hare vertakkingen of afdeelingen in het verloopen jaar van zeven tot negen gebracht. Bovendien heeft men in de steden VVindau, Libau, Tuckum, Riga en op het eiland Gesel broederschappen, die hetzelfde doel najagen, Er werden in de Oostzeeprovinciën in het verloopen jaar 300, 000 exemplaren vlugschriften en verklaringen van de Russische feestdagen en van de gebruiken der Griek sche kerk verspreid. De geldmiddelen der broederschap verkeerden in den besten toestand.

Wederom is een vonnis geveld over een predikant, die beschuldigd werd, ambtelijke handelingen verricht te hebben voor personen, die tot de Grieksch-oxthodoxe kerk behooren. De rechtbank van Werro veroordeelde den hulppredikar F. Lerius om bovengemelde reredenen tot een gevangenisstraf van twee maanden en tot ontzetting uit zijn ambt, ja zelfs ontnam deze hem zijne waardigheid als geestelijke.

Het schijnt wel alsof de Russische regeering hare vijanden niet zoozeer in de Nihilisten als wel in de Duitsche elementen ziet. Als men weet dat in den regel zij die tot de Luthersche kerk willen overgaan na eerst Grieksch orthodox te zijn geweest, menschen zijn die eerst Luthersch waren maar hunne kerk verlieten, door schoone voorspiegelingen van de agenten der Grieksche kerk verleid, dan zullen ons de handelingen der rechtbanken tegenover Luthersche ambtsdragers dubbel hard toeschenen. Maar niet alleen in de Oostzeeprovinciën, maar door geheel Rusland zoekt de Russische regeering het Duitsche element te willen onderdrukken. In de provinciën Volhyniê, Padolië en Kiew, is het den Duitschers sedert 1°. ^October verboden, ook maar één morgen latid te koopén. Bovendien; zijn de Duitsche voorschotkassen voor den landbouw gesequestreerd, d. i. door de regeering in bewaring genomen, terwijl de wet, waarbij de stukken grond die in de Duitsche koloniën aan een huisgezin waren toegewezen, steeds overgingen op den oudsten zoon, opgeheven is, omdat het aan die wet geweten wordt, dat de Duitschers zich steeds meer grondbezit ve-r wierven. In alle Duitsche scholen-moet voortaan onderwijs in de Russische taal gegeven worden; den onderwijzers, die de Russische taal niet kennen, is, om haar aan te leeren, een tijd van vier maanden gegeven. Wat deze maatregel voor grensstreken beteekent, blijkt uit het feit, dat in een streek tot hiertoe 15 Russische en 32 Duitsche scholen en in een andere 28 Russische en ^i Duitsche scholen bestonden. Trots de herhaalde bezoeken van den Duitschen Keizer aan den Czar van Rusland, blijkt uit het bovenstaande, dat de verhouding tusschen de beide rijken steeds meer gespannen wordt.

Engeland. Begrafenis ran mevrouw Booth.

Men schrijft uit Londen aan het Journal de Geneve:

De ter aarde bestelling van de moeder van het heilsleger leverde een aandoenlijk en een treurig schouwspel op. Aandoenlijk door de uiting van oprechte droefheid, vereering en geestdrift door de menigte van soldaten die zoo dikwijls de liefderijke vermaningen der overledene hadden gehoord; droevig door de zoo lange tentoonstelling van het lijk dat reeds in een staat van ontbinding verkeerde, hetgeen altijd het geval is waaraan iemand aan kanker gestorven is, waardoor bovendien de openbare gezondheid in gevaar wordt gebracht.

Maar bovendien heeft het velen gestuit, dat de hoofden van het leger het lijk hebben geëxploiteerd, door aan de deur geld te verzamelen als ware het een wereldsche tentoonstelling. Men kan dit niet goed maken, door te zeggen, dat men daarmede de goede werken van het leger zoekt te bevorderen.

Men berekent dat gedurende de tentoonstelling van het lijk, van Zo.idag tot Maandag 70, 000 nieuwsgierigen rond de lijkbaar hebben gedefileerd, om hel gelaat te zien, waarop van uur tot uur de ontbinding te zien was.

De ceremonie die Maandags gehouden werd, was, wat het godsdienstig deel aangaat, schitterend; om de ontvangsten niet te doen ophouden, stelde men de begrafenis op Dinsdag uit. De mist die gisteren heerschte heeft het succes van de voorgenomen optocht in den weg gestaan, door een donkeren mantel te werpen over het einde op deze al te zeer theatrale voorstelling.

Men vraagt zich af of eenige honderduizenden guldens in de kas van het leger gevloeid opwegen tegen de treurige uitwerking van dergelijke handelingen en tegen het verlies aan sympathie en waardeering."

WlNOKEL,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen