Buitenland.

«uitSChland. 9 Nieuwe kerken. Eene belangrijke rechterlijke beslissing.

De vereenigde z. g. sKreissynod-sn" van Berlijn, een soort van classicale vergadering, voorzoover daarvan sprake zijn kan bij het Episcopale kerkrecht, zal deokelijk op hare eerste vergadering een voorstel aatmemen om eene leening van ongeveer vier millioen mark aan te gaan, ten einde in staat te zgn nieuwe kerken te bouwen. Men wil het geld nemen uit de pensioenskas voor emeritus predikanten en uit ae kas voor achtergebleven betrekkingen aan leeraars, welke fondsen fender het beheer van den opperkerkeraad staat, tegen eene rente van vier ten honderd. Opmerkelijk is het, dat men het geld op die wijze zoekt te verkrijgen. Het komt ons voor, dat wanneer men kon hopen het geld van belangstellenden te verkrijgen, dat dan de kas voor emeriti enz. niet zou worden aangesproken. Toch is het aan de j andere zijde verblijdend, dat de Kreissynoden de zaak van den aanbouw van kerken hebben ter hand genomen, ; ot hiertoe waren er vereenigingen gesticht om cieuwe kerken in Pruissens hoofdstad te doen verrijzen.

Dat deze vereenigingen iets wisten tot stand te brengen, blijkt uit het feit, dat in de laatste vijf jaren in Berlijn meer kerken gebouwd zijn, dan in honderd jaren daarvoor. Duitschlands grootsten staatsman, von Bismarck wordt het verweten, dat terwijl hij aan het bewind was, er niets aan kerkbouw gedaan is. Maar men moest dit niet aan von Bisnia'-; k, maar aan de traagheid en ijverloosheid v.uj de leden der kerken wijten.

Door die traagheid is nu een toestand ge-^ boren, die haast niet meer te herstellen is. De" stad Berlijn neemt toch elk jaar met 40-a 50, 000 zielen toe. Daardoor alleen is het noodig dat telken jare minstens tien nieuwe kerken bijgebouwd worden. En als men daarbij de ouüe wijken der stad wil te hulp komen, waarvan sommige 30, 000 zielen tellen, en slechts er één bedehuis bezitten, dan kan men daaruit wel opmaken dat er flinke maatregelen moeten genomen worden, om eenigszins er voor te zorgen, dat de groote massa's niet geheel en al door socialisten en anarchisten worden vervoerd.

Het merkwaardigste in dit opzicht is, dat het plan om eene geldleening aan te gaan van ongeveer twee en een half miüioen guldens geen ernstigen wederstand te wachten heeft. Voor tien jaren zou men er om gelachen heb. ben. En toch is op het Berlijnsche raadhuis Joodsche vrijzinnigheid nog steeds oppermachtig Pas is als bezoldigd lid van den gemeenteraad een Jood in plaats van een nationaal liberaal gekozen, terwijl ook een vrijzinnige het ambt van tweede btirgemeester verkreeg. Het schijnt dat de agitatie die de zaak van Dr. Ahlv.\ardt in Duitschland deed gebore.n worden, den Joden althans meer bescheidenheid geleerd hebben. Hiertoe zijn zij steeds o. a. door den gewezen hofprediker Siöcker vermaand.

Voor de 2I/2 millioen guldens willen de Kreissynoden van Berlijn negen nieuwe kerken bouwen en dit in nieuw te vormen parochiën. Eerst onlangs kregen genoemde Synoden te Berlijn het recht van Jen landdag om eene geldleening aan te gaan. Hoe groot de behoefte is aan nieuwe kerkgebouwen, blijkt uit het feit, dat men in de »St. Andreas"-gemeente, waarin men 56, 404 Evangehschen telt, een nieuw kerkgebouw wil zetten; in de »Zion parochie" met 93, 379 Evangehschen, verlangt men, behalve de in aanbouw zijnde Gethsemané-kerk, minstens een nieuwe te doen verrijzen; in de St. Johannes-Moabit gemeente, met 76, 495 Evangehschen, waarin de bevolking sterk is vermeerderd, tracht men, behalve de in aanbouw zijnde Heilandskerk, eene nieuwe kerk te verkrijgen, daar de oude kerk slechts 482 zitplaatsen bevat; in de St. Thomas parochie, die 61, 271 zielen telt, moet eveneens eene nieuwe kerk komen; in de Emnians parochie, die 93, 097 Evangehschen omvat, wil men twee nieuwe kerken bouwen, terwijl een nieuwe groote kerk in aanbouw is; in de »Heiligde kruis" gemeente, die 120, 813 zielen omvat, is het plan om drie nieuwe kerken te benoemen. Ook in de St, Paul's parochie acht men het dringend noodig dat eene nieuwe kerk verrijze, dat zou dan de tiende zijn.

Door elkander zal elk kerkgebouw ongeveer drie tonnen gouds kosten. Waarom niet liever 18 kerken gebouwd die de helft moeten kosten ? Wij meenen omdat men concurreeren wil met Rome. Dat dit echter bij zulk een schreienden nood gansch verkeerd is, zal ieder moeten toestemmen die beseft dat de kerken der hervorming niet door het vertoonen van uiterlijk sieraad, maar door de prediking des Woords moeten herleven.

Het is in vroegere jaren wel gebeurd dat predikanten of priesters iemand weigerde het PI. Avondinaal te bedienen, of tot de communie toe te laten, die daartoe de begeerte openbaarde. ^Vanneer dan hij, die zich daardoor beleedigd meende, de toevlucht nam tot den wereldlijken rechter, dan werd gemeenlijk de weigerende leeraar of voorganger veroordeeld. Het is in het jaar 1890 gebeurd in een plaatsje in Oost Pruisen, dat iemand die in de communiebank was gaan zitten, door den dienstdoenden Róoraschen priester werd voorbijgegaan zonder hem de hostie te geven. Daarop v^^erd tegen den geestelijke een" aanklacht wegens beleediging ingediend, die hierop uitliep dat de klager voor niet ontvankelijk werd verklaard en veroordeeld is in de kosten van het geding. Deze rechtzaak heeft drie instantiën doorloopen, ten slotte sprak het opperlanasgerecht te Koningsberg den geestelijke vrij, overwegende, dat aan den geestelijke het recht en de phcht van onderzoek (prUfung) rustte en dat de wereldlijke rechter niet het recht had om een nieuw onderzoek in te stellen, daar hij zich dan zou bewegen op een terrein, waarop hij geen uitspraak heeft te doen.

WINCKEL.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen