Buiteuland

Afzetting van Ds. Hulman te Hanburg.

Een zonderling bericht komt uit Duitschland tot ons. De Hilfe bericht, dat de predikant der Gereformeerde gemeente te Hamburg is afgezet wegens sociaal-democratische gevoelens. De afgezette Ds. Hillman schrijft daaromtrent:

„Men was er tol hiertoe zeer op uit geweest om mij stil te laten verdwijnen. Om drievoudige reden heb ik mij daartegen verzet, i. Om den wille van de zaak. Wat zouden de arbeiders tot den predikant hebben gezegd, die eerst om des gewetens wil voor hen optreedt en daarna om den wille van het geld den mond houdt? 2. Om mijnentwil. Wanneer niet in het openbaar over mijn zaak gesproken wordt, sta ik er altijd aan bloot, dat wanneer men er in het geheim naar informeert, men in het geheim zegt: „Wij hebben hem als sociaaldemocraat uitgeworpen." 3. Om den wille van de gemeente aan deze plaats, welke verloren is, wanneer zij het beginsel blijft vasthouden: „De predikant, die in zijn leer in tegenspraak komt met de vertegenwoordiging der gemeente, moet wijken." Ik sta sinds Januari '99 in deze gemeente, en heb tot hiertoe het sociale vraagstuk nooit aangeroerd, wijl ik niets wilde provoceeren. Op Nieuwjaarsdag 1900 werd overal jeen terugblik op het verledene, in het bijzonder op het lot van het Duitsche volk gegeven. Toen moest ik wel spreken. In de eerste plaats prees ik hetgeen in de scheidende eeuw was verkregen, en wees ik vervolgens op de taak, die zij ons naliet, namelijk sociale en religieuse vraagstukken. Bij de behandeling van het sociale vraagstuk, vergeleek ik onze wisseling der eeuw met die vóór honderd jaren: toen een naar voren dringen van den middenstand, nu van den arbeidenden klasse. Beide bewegingen bevatten veel dat aan ophitsing en fanatisme moet toegeschreven worden, maar de strooming, die aan beide ten grondslag ligt, gaat uit van Hem, die het verlangen in de wereld heeft gebracht, over wiens kribbe de engelen zongen van het heil, dat al den volke wezen zou. Indien wij de sociale quaestie oplossen zonder Christus en zonder den God en Vader van den Heere Jezus Christus, dan blijft alleen het natuurrecht over, dus het zonder schaamte uitbuiten, nederwerpen met de bajonet. Dat moge gelukken, maar wee dan onze kinderen en kleinkinderen! De oude wereld was groot en schoon gelijk de onze (Mommsen deel 7) maar op slaven gebouwd, stortte zij reddeloos ineen. Het Spaansche rijk, Engeland in Zuid Afrika! De slotsom is: „Achter de natuur steekt iets, dat wraak brengt, wanneer wij slechts de natuur volgen. Wij stellen Christus op den voorgrond, die wel geen technische adviezen geeft, op wien geen partij zich uitsluitend beroepen kan, maar die voor zijne broeders stierf.”

Op deze preek volgde de eisch, dat ik nooit meer sociale vraagstukken op den kans-.l zou behandelen. Ik had een andere preek reeds gereed, die van het sociale niet gewaagde; die wilde ik toen niet houden. Daarom toonde ik den volgenden Zondag aan, hoe Christus, de profeten en de eerste Christelijke gemeente eene „bijna partijdige houding aannamen voor de armen tegenover de rijken. De reden daarvoor is eene tweevoudige: i. Rang en geld zijn dingen, die ons maar een korten tijd toebehooren, en toch hindert ons het verlangen naar deze dingen zoo dikwijls in het eerlijke en vrome handelen in datgene, wat wij moeten doen voor de eeuwigheid. 2. Rondom ons is onnoemelijk veel leed (prostitutie, slechte woningen enz.); de lijdenden zijn onze broeders; daarom mogen de andere broeders zich niet aan een zelfstandig genotleven ot aan een bestaan om geld te winnen, overgeven.

Ja, en daarop ben ik afgezet! Wel hebben twee rechters, een schoolopziener, een hoogere ambtenaar geprotesteerd en traden krachtig voor mij in de bres. Hetzelfde deden mannen en vrouwen uit verschillende standen, ook uit den grooten koopmansstand. Maar de meerderheid van de gemeentevertegenwoordiging is door

een hier in Hamburg vrij wel bekend heer gewonnen voor mijn afzetting, aangezien deze heer op grond van de preeken, waarvan ik een korte schets gaf, beweert, dat ik een Sociaaldemocraat ben, ofschoon deze beschuldiging zoo dwaas mogelijk is.”

We noemden dit een zonderling bericht? Kan een kerkeraad in Duitschland zoo maar een predikant afzetten? Veronderstel, dat Ds. HiUman een vrije Gereformeerde gemeente diende, dan zou zijn zaak toch op meerdere - vergaderingen gebracht moeten worden. Aanne mende, dat die Gereformeerde gemeente te Ham burg behoort tot de landskerk, dan zouden de hoogere kerkbesturen de afzetting moeten bewerkstelligen. Wij wachten daarom op nadere berichten. Wij houden het er echter voor, dat Ds. HiUman niet een Gereformeerd predikant genoemd kan worden in den engen zin van het woord. Een predikant van Gereformeerde belijdenis bespreekt de sociale quaestie op een andere wijze.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen