Logos en ratio : beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie - pagina 33

32 In de tweede plaats onderscheidt hij niet alleen de openbaring van den Schepper en den Verlosser, maar in de eerste weer die uit het werkstuk en uit de algemeene leer der Schriftuur 57). Aan de woordopenbaring in de laatste ons meegedeeld beantwoordt het geloof, dat alle supranatureel karakter verliest; het is reeds in den staat der rechtheid aanwezig wijl ook toen de woordopenbaring het onderzoek aanvulde. Tengevolge van den zondeval is deze natuurlijke, algemeene woord-openbaring onvoldoende en wordt in de historie zelf aangevuld met de speciale woord-openbaring omtrent de genade. Het gelooven van Gods woord wordt daardoor speciaal een gelooven van het woord der barmhartigheid 58). Dat geloof is naar Calvinistische opvatting dan ook liefdekennis die wederliefde opwekt: het vertrouwen is daarvan een effect 59 ). Ten derde vraagt de leer van het beeld Gods onze aandacht. C a I v ij n verstaat daar nu eens onder datgene waardoor de mensch uitsteekt boven andere bezielde schepselen, dan weer de oorspronkelijke zedelijke reinheid en rechtheid 60). Deze twee opvattingen staan dus niet tegenover elkander als "ruimer" en " enger", maar als metaphysicale en historicale typeering. Het laatste is het nieuwe en juist dit moment mag niet onder het Aristotelisch schema van "lager" en "hooger" worden gemaskeerd, waartoe de gangbare onderscheiding telkens weer de mystieken verleidde: anders wordt het onverstaanbaar hoe het verlies van het vroeger bezit gepaard kan gaan met het volledig behoud van het wezensverschil al openbaart zich dit door den vloek over beide vergelekenen thans op lager niveau dan voorheen. Tusschen de menschen onderling is er dan verschil door de verkiezing tot zaligheid. De ambten behooren echter tot het bij allen gelijke wezen, al werkt ook hier het onderscheid na of men de herstellende zalving van Christus al of niet heeft ontvangen: de roeping tot en de functies der ambten zijn dezelfde, al verschillen de ambtsdragers in betoon van onderdanigheid en dus in lust Christus bij de uitoefening daarvan na te volgen. In deze ambten staat de mensch allereerst tegenover God: in het profetisch ambt gaat het om de belijdenis van Zijn Naam 61). Met 'n psychologische indeeling brengt C a I v ij n de ambten niet in verband: nu eens laat hij haar geheel aan de wijsgeeren over, dan weer spreekt hij van twee vermogens: denken en willen 62). De drie ambten behooren dan ook tot het terrein der religie. Men zal verstandig doen C a I v ij n hierin volgend, nog iets verder te gaan en de psychologen te laten uitmaken welke indeeling bij het onderzochte terrein past. C a I v ij n blijft het illuster voorbeeld van grenzentrekker in een geest, die de wijsbegeerte noch voor noch na hem openbaart, zij het ook tot haar eigen groote schade. Wel heel jammer is het, dat reeds kort daarna Be z a in den Gereformeerden kring de behoefte aan wijsgeerige scholing trachtte te bevredigen op dezelfde wijze als MeI anc h t ho n dat voor de Lutherschen reeds had gedaan:

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen