Souvereiniteit in eigen kring - pagina 22

Niet geheel, maar toch bijna hetzelfde is te zeggen van den Staat. Niet geheel, want de Staat blijft ook voor den kring der wetenschap, zoodra die zich in scholen een zichtbaar organisme vormt, de Égovsia dutrExrovixi, die macht ontving om haar rechtssfeer te bepalen. Slechts ontbinde ook die Staatsmacht, eer ze, over die grens ooit tot op het erf der wetenschap mocht doordringen, eerbiedig den schoenriem van haar voet en legge af een souvereiniteit, die haar op dat terrein niet zou voegen. Een wetenschap als Staatsdienaresse, gelijk de Ghibellijnen die tegen de Welfen uitspeelden; Frankrijks bureaucratie ter volksbeheersching misbruikte

;

en Duitsche reactie zich in Göttingens smaad te scheppen zocht; is de geprostitueerde zelfverlaging, die elke steekhoudende aanspraak op zedelijken invloed verbeurt. Maar ook al bezielt den Staat, gelijk in onze gezagskringen, edeler inborst, en ook al is, gelijk ten onzent, de wetenschap te fier, om van ,bukken te weten; toch zal het der wetenschap ook op onze erve ten zegen gedijen en strekken tot eer, indien ze, óók in haar Universteitsleven, weêr stoelen gaat op eigen wortel en, ingroeiend in een eigen leven, aldus de Staatsvoogdij ontwast. Zoo, vrij in het midden des volks, stonden eens de profetenscholen in Israël en de scholen der Chokma te Jeruzalem. Zoo vrij traden eens de scholen der oudste wijsgeeren in Griekenland en van hun nabootsers te Rome op. Zoo vrij vertoonden zich eens de scholen der eerste Christengeleerden. En even vrij de aloude Universiteiten van Bologna en Parijs. Niet als het vormen van een kader van Staat, om er voorts wetenschap in te gieten; maar wetenschap die in het leven optrad en in dat leven zich een vorm schiep. Het was in dien vrijen vorm dat meê de Universiteit aan de vrijmaking der Reformatie kon arbeiden, en niet voor in het laatst der vorige eeuw wist men dat vrije kader in een „tak van Staatsdienst" om te to overera, toen de nieuwmodische Universiteit zich als orgaan liet vastschroeven aan den Staat.

24

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen