Overlevering en kritiek - pagina 24

20

OVERLEVERING EN

KRITIEK.

codices waren ingeslopen i)." — Ge hoort het, M. H., de allereerste en natuurlijkste oorzaak van alle fouten^ de onbewuste vergissingen door afdwaling van oog en oor worden niet eens genoemd; deze afschrijvers schijnen dus zulke fouten niet gemaakt te hebben, maar de fouten die in hunne voorbeelden reeds bestonden nemen zij over en dan maken ze er nieuwe bij door willens en wetens den tekst te veranderen. Bewijs voor dit beweren wordt echter niet geleverd en kan ook niet geleverd worden. Niet beter maakt het Dr. van Manen: „werden fouten ontdekt, zoo schrijft hij 2), dan haastten afschrijvers en lezers zich, om ze naar hun beste weten, d. w. z. in den regel bij gissing te herstellen. . . Omstreeks het midden der derde eeuw was het de gouden eeuw der conjecturaal-kritiek. Men kon en mocht haar beoefenen zonder eenige aanmerking te duchten. Velen maakten van deze vrijheid een ruim gebruik, handigen en onhandigen, scherpzinnigen en stompzinnigen, bedachtzamen en voorbarigen onder de afschrijvers en lezers." Ge merkt het, M. H., beide schrijvers putten uit de zelfde bron. Als wetenschappelijke mannen hadden ze echter een klemmend bewijs voor hunne stelling moeten leveren. Maar bovendien deze stelling, ik mag wel zeggen ondoordacht, daarheen geschreven, vernietigt heel hun betoog over het nut der conjectu1) W e r k e n van Teylers godgeleerd genootschap. Nieuwe serie, gii^deel; 2tle stuk, pag. 6. Ter vergelijking laat ik hier volgen eene classificatie der fouten in den codex Vaticanus 1950 van maar

Marcus

omdat

Antoninus,

niet alsof deze codex uit dil oogpunt iets bijzonders had,

men zelden de fouten van een codex zoo bepaald naar de oorzaken geclas-

sificeerd zietD r . H , J . Polak schrijft in den H e r m e s , Band X X I , pag. 336 en 337 : „ I p s e , quo codicis natura et condicio clarius appareat, omnia vitia in haec potius capita discripserim: a.

quae orta sunt e mutata sequiorum pronuntiatione

l>. falso accommodandi studio c,

ex archetypi script ura unciali ac continua male digesta

ii.

ex rubricis in archetypo aut perverse positis aut deficientibus

e.

vocabulorum iu archetypo iam perturbato ordine

/.

e varus scribentium erroribus

^,

e singulorum vocabulorum omissione

A.

e totorum versuum lacunis 0I3 initii vel finis similitudinem

i.

e versuum lacunis nulla de causa nisi librarü oscitanlia (?) natis."

2) W e r k e n van T . g. g. gde deel. iste stuk, pag. 15.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen