Het calvinisme en de kunst - pagina 41

39 van ons geslacht die gaarne heeft. Het verschil tüsschen aristocratie en democratie is ook op aesthetisch gebied niet weg te cijferen. Beider zin en neiging gaan uiteen en ook beider smaak vraagt dies om andere bevrediging. Er zijn nu eenmaal vlakten en er zijn bergtoppen ook onder het geslacht van de kinderen der menschen. Beide worden elk op eigen wijze uit de ééne wolk gedrenkt. En v e e r k r a c h t i g zal onze Calvinistische ontwikkeling op dit terrein dan eerst worden, als onze staatslieden en rechtsgeleerden, onze leeraars en artsen, kortom al onze mannen en vrouwen van hooger geestesadel uit Bilderdijk de i<.c/M(irtq van het schoon weer vrijmakend op hun besef laten werken, en tegelijk onze winkeliers en onze bazen, onze nijvere burgers met onze trouwe boeren, als jong en oud heel ons menschelijk leven weer doopen durft in den zachten glans, ik zeg niet van Cats, maar eener Catsiaansche poëzie.

En zoo ben ik dan aan mijn slotsom toe, M. H. Gelijk ons bleek zijn het C a l v i n i s m e en de K u n s t volstrekt geen elkaar onverschillige figuren, die, sprakeloos en zonder groet, heur wegen kruisen op de markt des levens. Integendeel, omdat het Calvinisme een heel het leven beheerschende richt ing is, m o e s t het wel zijn verhouding ook tot de wereld van het schoone bepalen. En dat heeft het gedaan door de kerk van de overladenheid der kunst, en de kunst van het overwicht der kerk te bevrijden, en voorts aan de kunst den eisch te stellen, dat ze, als gave Gods aan ons menschelijk geslacht, ons den rijkdom van de poëzie in ons menschelijk leven ontdekken, het ons verschoonen, het bezielen, en ons erin vrijmaken zou, tot glorie onzes Gods Krachtens zijn strenge opvatting van Gods Souvereiniteit heeft het naast en onder de hoogheid Gods steeds den m e n s c h , naar wien de kiezende genade uitging, in zijn belangwekkendheid den kunstenaar aanbevolen. Naar zijn democratischen aard kon het noch bouwkunst, noch beeldhouwkunst begunstigen, en moest het de kunstkracht wel concentreeren op schilderkunst, dichtkunst en muziek. Ook voor het schoone niet anders dan in den naam van Hem, die de H e i l i g e is, ijverend, heeft het steeds ontheiliging van het schoone gezien in wat slechts jacht op zingenot en prikkeling van den hartstocht bedoelde, en, in naam der echte kunst, in elke kunst de zelfverlaging bestraft, die ons ontmannen inplaats van veredelen zou. Krachtens zijn eigen beginsel kon het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen