GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

De verflauwing der grenzen - pagina 14

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De verflauwing der grenzen - pagina 14

Rede bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

12

reeds lang onttroond, en met zijn onttroning is de welige bloei van het systematisch Pantheïsme tot stilstand gekomen. De wijsbegeerte ziet haar gehoorzalen verlaten. Allerwegen zucht men onder haar „Abgelebtheit", haar inzinking, haar geestelijke impotentie 35). Nu men zelf niet meer philosopheert, overstelpt men, gelijk Erdmann terecht klaagt, de markt met Fhilosophie-GescMcMe 36). Spencer heeft over zee het Agnosticisme d. i. de onmacht om tot hoogere kennis te komen, zelf reeds tot systeem verheven 37). De zoolang vergeten Herbart geldt nu reeds als in wijsheid boven Hegel uitgaande 38). De Nieuw-kantianen gaan op Kant terug 39), een enkele tot op Leibnitz. En als om te toonen, hoe men een zeer wzpoëtischen naam kan dragen, en toch op het geniale in den dichtergeest zich blind kan staren, heeft de Weener hoogleeraar Knauer, in breed betoog, Robert Hamerling geproclameerd tot den grootsten aller wijsgeeren, door wien de sluitsteen in den gevel van. haar paleis was ingezet 40). Hiermee echter zijn aan het „ewig verschlindende, ewig wiederkauende Ungeheuer", gelijk Goethe het Pantheïsme noemt 41), de tanden nog niet uitgebroken. Toen onlangs de socialisten, het verbod van Roest ten spijt, hun electorale meeting op den Loosduinschen weg doorzett'en, hadden ze op een bord bij den- ingang, dit woord van Opzoomer geplakt: „Ieder burger heeft, als lid des volks^ mede deel in de souvereiniteit!' Noem dit nu een misbruik, zoo ge wilt, van het professorale woord, maar erken voor het minst, dat zóó steeds de loop van het principieele woord is. Het gaat uit van den katheder, maar als het in de zalen der wijsgeeren reeds lang herroepen of ook gewogen én te licht is bevonden, blijft het nog lange jaren hangen in de lagere sferen; oefent zijn invloed op de speciale wetenschappen; heerscht in onze handboeken; doet opgeld in onze romanliteratuur; schittert als klatergoud in de dagbladpers; vervalscht de bezieling onzer dichters; kleurt door Schlagwörter den conversatietoon; en wQelt in de kringen der middelmatigheid, of van wat de Duitschers het „Philisterthum" noemen, de zoo machtige publieke opinie geheel om 42). Zoo, om een enkel voorbeeld te noemen, heeft wel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1892

Rectorale redes | 104 Pagina's

De verflauwing der grenzen - pagina 14

Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1892

Rectorale redes | 104 Pagina's