Zonde en recht - pagina 85

79 quidem qui juravit obligatur." Niet minder duidelijk spreekt hij zich voorts in deze woorden uit: »Hoc igitur teneamus: Principi leges a se latas sua voluntate, ac sine subditorum consensu, abrogare vel quadam ex parte legibus derogare, vel subrogare, vel abrogare licere, ac semper licuisse, si aequitas ipsa id postulare videatur; derogatio vero, vel subrogatio, vel etiam abrogatio, non obscura, aut ambigua, sed singulari verborum conceptione fieri debet." (ibid.) 'S) In zijn De jure Majestatis van het jaar 1642. Caput VI is gewijd aan het betoog: Potestatem summam snpra leges quoque esse. Hij noemt het goddeloos te zeggen »divinis legibus quempiam solutum." Wat de lex naturalis betreft, kan God zelf die voor een geval ontbinden, gelijk Abraham door Gods bevel verplicht was zijn zoon ten offer te geven en in Salomo's uitspraak om het levende kind te verdeelen Goddelijke wijsheid blonk. In dergelijke gevallen is de souverein niet aan de natuurwet gebonden, omdat de Heilige Schrift leert, »Regem esse a Deo immediate constitutum, quia cor Regis in manu Dei, quia cordis Regii pervestigatio non magis datur, quam aut altitudinis coeli, aut terrae profunditatis Quin cum Deus ipse sit, qui Regibus utitur ut organis; multa quae nos fugiunt, et intellectum nostrum, per illorum explicat ministerium, quae nobis non nisi a posteriori novisse conceditur, ipsi Deo decreta, a priori nata, et Regum animis divinitus inspirata." Omtrent het ius gentium is overeenkomstig hetgeen de Apostel zegt: »gentes quae legem non habeant natura aut naturaliter facere id quod sit legis," de Souverein gebonden »quatenus idem divinae jussionis dict'amen est, quod naturae." Maar niet alzoo voor wat in later tijd, »post condita regna, gentes discretas," ontstond en ook lot het ius gentium wordt gebracht, doch niet den waarborg biedt te beantwoorden aan Gods wil. Ten aanzien der positiva aut civilia iura eindelijk moet de souverein geacht worden «absolute supra omnia ilia esse/' zoowel, naar de telkens terugkeerende onderscheiding, wat de vis dirediva als wat de vis coactiva aangaat. Hij betoogt dit nu als volgt: »Movet me ipsa majestatis natura; haec cum superiorem non agnoscat, nihil datur quod 'illam legibus subjiciat, aut ad earundem observantiam praeesse cogat. Movet me conditio legum, quas non male Virtutes armatas alibi Seneca vocat, 60 quod in gyrum atque ordinant cogant malos mores. Sunt leges scita superioris potentiae, quibus in officio continentur qui officium suum facere detrectant. At non est, ut cum superiorem non agnoscat Majestas, ei leges quibus substernatur, praescribi possint." Zullen de wetten den souverein binden, dan is het noodig, »eas aut a superiore latas, aut a subditis, aut ab aliquo cui acquale ius est ac potentia. Atqui superiorem Majestas non agnoscit, ergo non a superiore. Ut vero quibus obsequii gloria est superiori legem ferant sana ratio negat. Ut neque aequalem ferat, quod summum est: esset enim ipsum illud aequale summum, duo autem summa dari non possunt. Summae vero potestati aequalem si adjunxeris aeque summam, jam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen