Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 166

158 ^Prolegomena" op Calvijns strijdschriften tegen hem, tevens met mededeeling van eenige bijzonderheden over de uitgave van deze strijdschriften (a. w.. Vol. 6 p. X X I I I - X X V , en Vol. 8, p. XXII—XXIV). Albert Pigghe was in zijn tijd een man van beteekenis: een gunsteling en gewaardeerd raadgever van zijn vroegeren leermeester Paus Adriaan VI, dien hij ook naar Rome volgde, en van diens opvolgers; een kerkelijk waardigheidsbekleeder van veel zeggingskracht en van grooten invloed; en daarbij een geleerde van groote bekwaamheid, vooral op het gebied van de wis- en sterrenkunde, en op dat van de theologische en kerkelijke polemiek. Daarmede is ook in overeenstemming wat (naar de mededeeling van Herminjard, Correspondance enz., Tome VI, p. 394) verhaald wordt door den Roomschen geleerde Cornells Schulting, Variae Lectiones et Animadversiones contra Institutiones Calvini, 1602, Tom. I, p. 39 sq.: nl. dat Calvijns Institutie reeds in J539 onder Roomschen geoordeeld werd veel gevaarlijker te zijn dan de andere geschriften van Protestanten; dat Pighius toen geacht werd de man te zijn die haar kon en moest wederleggen; en dat deze dien arbeid ook inderdaad zou hebben op zich genomen. Intusschen verscheen er vooreerst nog niet meer, dan zijn boek »De Libero hominis Arbitrio et divina Gratia Libri X adversus Lutherum, Calvinum et alios, 1542"; een polemisch werk, dat, ook naar het oordeel van Roomschen, Pelagiaansch was, en dat voorts inzonderheid strijd voerde tegen Calvijn, dien hij bij de godsdienstgesprekken te Worms en te Regensburg in 1540 en 1541 ook persoonlijk had leeren kennen. Deze heeft er spoedig op geantwoord door zijne »Defensio sanae et orthodoxae doctrinae de servitute et liberatione huraani arbitrii, adversus calumnias Alberti Pighii Campensis. Authore loanne Caluino; 1543" (afgedrukt in Calv. Opp., Vol. 6, p. 225—404); een geschrift, dat in 1560 ook in het Fransch is uitgekomen, onder den titel: ^Response de lean Calvin aux calomnies d'Alb. Pighius, contenant la defense de la saine et saincte doctrine contre Ie franc arbitre des Papistes, par laquelle est monstré que la volonte' de l'homme est naturellement serve et captive de peché, et aussi est traicte' par quel moyen elle vint è, estre affranchie et mise en liberté." Deze wederlegging betrof echter nog alleen maar de eerste zes Boeken van het werk van Pighius (over des menschen vrijen wil); terwijl daarbij gezegd werd, dat zij met betrekking tot de andere vier Boeken (over de goddelijke genade) later zou volgen. Hiervoor had Calvijn toen geen tijd genoeg; en hij achtte het noodig, de uitgave van zijn strijdschrift niet op die voltooiing te laten wachten. Die voltooiing is toen lang vertraagd. Vooral doordat Pighius reeds op 26 Dec. 1542 gestorven is, zelfs nog vóór Calvijns eerste antwoord hem had kunnen bereiken. H e t beloofde tweede gedeelte is door Calvijn pas in 1552 geschreven en uitgegeven, toen de aanvallen, die Jerome Bolsec, Georgius Siculus, en anderen, tegen de leer der Praedestinatie gericht hadden, hem daartoe aanleiding gaven. Hij wilde

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen