De Reformed op onze Synodes. ¹)

Geen der Synoldes is miet betrekking tot onz.e verhouding tot de Reformed zoo belangrijk' geweest als de ook in vel© andere opzichten zoo beteekenisvoUe hoogste vergadering der Christelijke Gereformeerde Kerk te Zwolle in 1882. Als vroeg of laat d© vrijmetselaarsifcwestie weer ter sprake zal kO'men, en ik meen symptomen opgem'erkt te hebben, die daarop wijSzen, da, n. zal men ter orienteering de Acta dier Synode op moeten slaan en als van zelf geleid worden tal de volgende SynO'de, die in '85 te Rotterdam werd gehouiden. Op die Synode toch werden drie voorstellen ingediend, deze aangelegenheid betreffenide. Het derde voorstel werd aangenom'en, dat van zeer verre strekking was en waaraan m©n naar ik gis nimmer de hand hefèifij gehouden. De Doleantie brak middelerwijl door. Pogingen tot vereeniginjg werd'en gedaan, die eindelijk bekroond werden met de Vereeniging in '92. Daarna werd' de Zendkijg een van de punten del: Agenda, die bizionlder de aandacht trokken. De opleidingskVestiie daagde op aan den horizon; zij werd' van het hoogste belang. Deze en meer dergelijke voor ons kerkelijk leven uiterst belangrijke aahgfr legenheden, zullen wel m'Cde oorzaak zijn geweest, dat aan de O0'rres.poinide'ntie met de Buitenlandsche 'Klerken niet die aandacht werd geschonken, welke ziJ! toch inderdaad wel w.aard is.

Wij zijn dooK Gods gunst over deze landeinl ©en machtigi© kerkengroep geworden. De Heerej heeft echter ztoovele meer dan gewone gaven aan. onderscheidene oïizer voormannen gegieven. Sat wi| naar Gods bestel ook vO'Or buitenlandsche kerken! ten ze'gen k'unnen zijin. Dringend verzochten dei beide Amerikaansche Kerken, die ons zoo na verwant zijn, telkens weer dat wij' toch ook onze afgevaardigden zieniden zouden naar hare Synodes. ReedlS; in '96, .op 'd© bekende Synode van Middelburg, erkende Dr A. Knyper dat het ons tot beschaming moest zijn, dat wij ons nog niet vertegenwoordigd hadden ~ op de Synode van de Refox-med, want meer dan m'et de andBre buitenlandsche Kierken, voelen wij omzie eenheid m'et genoemlde Amerikaansche Klerk door de volksverwantschap. Dat Amerika telk'ens weer afgevaardigden zend, moge ohJs een waarbo'rg zijn, dat men aldaar m'et ons het oeoum'eniscb karakter der .Kerk van Christus gevoelt. Dr iKiuyper g'e.tuigde: „bhjidschap vervult O'US hart 'Over de , stuidiën in den laatS'ben tijd in Amerika openbaar gemaakt, ten doel hebbemdjel O'm aan te toonen, dat het Amierikaansche religieus© en politieke leven nieit uit Engelscben, maar veehneei-uit Hollandschen stam oorspronkelijk is; opgebloeid'.' Deze bïlijdsehap is schijnbaar van den vader overgeslagen O'p zijn dochter, die in de onderscheiden werkjes die van haar hand O'O'k Amerika raken, op dit niet onbeteefcenisvol verschij'nsel met ©en zekere vooirliefde wijst.

Deze histoiische ontdeliking, waarop Dr Kuypen reeds ie Middelburg wees, daiiken wij aan de vorsching van historici uit 'de Reformed. In die re'de die Ktuyper uitsprak ter beantwoording van de drie afgevaardigden is een merk'waardig© passus; naar ik vermoed staat die niet op zichz-elf, maai; houdt hij verband met wat in '82 ©n '85 en daarna op de voorlO'Opigie Synotdes der Nedeïrduitsch Ger|eformeerde Keriten werd besloten of verhandeld inzake de Re'fo'rmled. Hij' laat zich dan aldus uit: „is er, om verklaarbare redenen, op gewezen, dat gij hier met verschijnt voor eene kerkelijke vierschaar, maar als vertegenwoordigers eener zusterkerk onder ziusterfcerken, toch rekenen wij ook in dezen O'P; uwe broederhjke liefde, dat .gij ons, zoo wij in uw oog te ©eniger tijd gevaar mochten! lo'open af te w'ijlken van de waai'heid, uwe .geestelijke critiek in den naam des Heeren niet zult onthouden; gelijk het ons ook betaamt, ons niet aan deze verplichting , te onttrekken, 'in de overtuiging, dat gij' ons ook een geopend oor zoudt schenken in de uitoefening van hetgeen de kerken van Christus elkander wederkeerig schuldig zij!n.."^ Hoe voorzichtig drukte zich • hier de wij'ze mian uit! Verder m'cend© , hij dat overwogen diende te worden, of niet nog een nauwere band tusschen de Hefo'rmed Church en o.nze Gereformeerde Berken mogelijk zoude zijn; ook met het oog daarop; datt sommige stukken der belijdenis eerlang in nadere bespreking zouden kunnen komen. Zoo werd dan toen reeds gevoeld, wat ook nu weer leeft in het midden der D.D. voor den uitbouw der belijdenis, dat wij bij dergelijke belangrijke aangeleH •genheden rekening moeten houden met buitenland!sche Kerken, zoo nauw aan ons verwant. KuypeE dan herinnerde dat er „om verklaarbare reidenein" in het midden der Synode op gewezen was, dat de .afgevaardigden niet verschenen „als voor ©ene kerkelijke vierschaar". , Het kv/am namelij'k voor, dat de afgevaardigden der Am'erikiaansohe Kterken elkander in hun redevoeringen tot de Synode beschuldigden. Ook vroeger was dat herhaaldelijk voorgekomen. Altijd had de Synoide met grO'Ote onozichtigheid geantw'Oord. Werd zij tussohenbeiden geroepen, dan verontschul'digd© zij zich door te wijzen O'p den verren afstand, die het onmogelijk maakte, dat men hier recht kon oordeelen.' Een uitzondering op dien regel had de Synode van iZwolle en de daarop volgende van Rotterdam! gemaakt. Het pnnt van beschuldiging wais voor dien tijd en bleef ook na dien tijd het toelaten! van vrijmetselaars tot de ge'm'eensohap d©r .KerE D© strijd daarover-op onzie Synodes gevoerd, wasi tot' op Zwolle nooit ernsitig geweest; liever nog, men verm'Sed tot .©en treffen te komen. Eindelij'k werd men slaags. De 'Onderen en de jongeren ontmoetten te Zwolle 'elkander. Breed heeft de Synode over de vrijimetsielaarstoelating gehandeld. Zij' ondervroeg Ide afgevaardigden der Christelijke Gereformeerde iKerk; zij las nauwkeurig wat daaromti-ent werd' geschreven doO'r den afgevaardigde der Reformied , Dr van Cleef, die verboiniderd was ona perstoonlijk de .groeten te brengen op de Synode. Eene Commissie werd benoemd om ©en schrijven o.p te stellen, gericht tot de Synode der Reformed, . Deze Commissie bestond uit vier personen, laat

ik : ze aanduidea als pro en contra Refoi'ined, Öat pro en ccHitra oum: grano salis genomen. De contra's wonnen het. G« kunt d© contra's natuurlijk ook pro's noemen, omdat die het ook heel goed meienden tnet de Rjef. en haar daarom zoo 'ernstig wilden waarschuwen. In deze ooimmissie was ©en meerderheid tegen ©en minderheid van één mfet betrek-SÖng tot ©en opgesteld schrijven, dat aan de iSyn. der Rel. ziou woi-den gezonden, inidienhet©ene meerderheid in dl© Synoide jklon vilnldeia. De stemmten staakten. In een latere vergadering ging het er met een klein© m©erderheid door. Het werd verzonden. Doch •geen antwoord werd gegeven eö nimtoer is antwoord ontvangen. Wel hoorde men van andere zijde, dat dit schrij^n niet erg goed was; gevallen, doch officieei zond mien geen bericht van ontvangst, noch ©eïüg antwoord, 't Is niet onwaarschijnlijk, dat onder den invloed van deze ïiiet v©rwachte en niett nader verklaarbare bejegening op de voligenid© Synode dit voorstel werd aangenomen, nadat twiee van mildere strekking waren gevallen: „de vengadering betreurende, dat de Synode der Ref. Churcli in N. Amerika op de zusterlijke vermianing door de Synode van Zwolle, iniaibe het dulden der vrijmetselarij! in haar midden, voiOr drie jaxen tot haar gericht, niet heeft geantwoord, acht zich geroepen dezelfde vermaning noiglnaals te herhalen, en tevens aan de kerfceraden onzer gemieenten t© adviseeren hunnö naar Arnerika vertrekkende leden niet aan de gemeenten der Ref. 'Church te attesteeren tot tijd en wijle, dajt ze zich met beslistheid tegen jden gruwel der vrijmetselarij' zal hebben gekberd." Wij weten niet in hoeverre onze kerkeraden zich hebben gehouden aan dit advies. Het voorstel werd aangenomen met ©en .kleine meerderheid. Officieel is dit voorstel, naar ik vastelijk aanneem', nimm^er herroepen. Vreemid zou het zijn, dat jndien nog naar dit besluit door een mieenderheid der Kerken wordt gehandeld, de : Kierken corresporudenjjie blijven voeren. Ik' vermoied, dat er weinig kerkeraden zullen zijn, die hiernaar handelen. Wel beweerde men als een betzwarende omstandigheid voor de Reformed, dajt men de attestaties der Ned. Herv. Kerk bij de Ref. evengoed aanvaardde als de onze. Doch dit bleek niet geheel conform: de waarheid: . Op de voorloopige Synode der „Doleerende" Kerken van '88 verscheen Dx Diosker van de Ref. Eerst op een latere voorloopige Synode werd tot correspondentie besloten. Bij de vereeniging na '92 namen de beide fcerkengraepen van elkander de Kerken over, waarmede elk afzonderlijk vroeger had geaorraspiondeend. Het meest getrouw verschenen de afgevaandiigdein der Chr. Ger. Kerk. Telkens kwam het voor, dat de Ref. enkel een schrijven zond'. Tot driemaal werd Dr Zwemer afgevaardigd. Tot driemaal toe verhinderd in ons midden te Kijn, gelijk ook weer op de laatst© Synode h©t geval was, waarop door een ongelukkige samenloop van omstandighed'sn zelfs zijn schrijven nii©t werd ontvangen. In de laatste jaren kwam de vrijmetselaarskwestie niet in 'tbizonder ter sprake. Wordt dit vroeg of laat anders, dan zal men de Acta moeten raadplegen, die daarover handelen. De ouderen zullen het zich herinneren, aan de joingeren wordt het door deze artikelen in gedachtenis gebracht.

¹) De aaam van Hulst ia hpt vorig-artikel moet zijli Hulst.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen