Een zilveren-feest

Alleen zjj, die den middelbaren leeftijd hebben bereikt en daarboven zijn, zullen zieh iets kunnen herinneren van de ontzaglijike moordpartijen der Turken op de Armeniërs in het jaar 1895. Ik herinner mjj nog vergaderingen, die in Zwitserland ten bate der ontkomienen werden gehouden^ waarin vertegenwoordigers van dat reeds meer dan lijf eeuwen lang geplaagde en telkens baast weer uitgemoorde volk tot ons spraken. In een boek onder dein titel:1'Armenië et 1'Europe, van de hand van Jjepsius, komt één hoofdstuk voor onder het hoofd: oor lezers met sterke zenuwen. Dit hoofd had wel kunnen dienen tot ondertitel van heel het boek. Ontzettende tooneelen worden daarin beschreven; de leugens der Turken aangewezen en in haar onwaarheid gebeefcend! Ook toen werdein de moordpartijen aangesticjht door de regeering! .En de groote mogendheden! Zij z'agen lijdelijik toe, dat een zeer begaafd volk bijna werd uitgeroeid. De Turken hebben het immer op de intelleetueelen igemunt. De kleine volken, en bij ixamie het Zwitsersche volk, voelde zioh diep> beleedig'd, dat 'zulke dingen nog in onzen tijd konden geschieden. De Christenen in Zw: tserland waren ontroerd. Doch ook de Christenen in andere landen huiverden van ontzietting. Voor dertig Centimes w^erd in Fransah-Zwitserland in alle goede boekwinkels een brochure verspreid, verlucht met vele beelden uit deze gruwelijike uitmoording, onder den titel:1'Armenië Perséciutée (Armenië vervolgd). De groote miogendheden wierden in het bovengenoietade boek tot verantwoording geroepen. De aanstokers van deze mioorden, waatdoor een klein milliotein Armeniërs werden vermoord, mishandeld of 4)rijBg6geven aan ©en moordenden hongersnood, warein te 'zoe-ben in het paleis van S. M. den Sultan. De vertegienwoordigers van de groote christelijke mogendheden wisten heel goed, dat bij'aldiien de anaröhiOj dieer heersdhtg in de Armeesohe provinciën van het rijk werd bestendigd, het voor-de-handliggend gevolg ziou zijn de vernietiging van i'6 Christelijke Armeesohe bevolking in het uitgestrekt gebied, waar dit nijvere volk woonde. Wat hebben de grootmachten gedaan? Niet verhinderd, dat tegen het begin van de twintigste eeuw een christen-natie tot op leen vierde werd uitgemoord. En daarna hebben zij niet verhinderd, dat in 1909 weer Christenmoorden werden op touw gezet en zij hebben niet kunnen verhinderen, dat de allervreeselij-kste uitroeiing van heel dit volk, geslonken tot op oen paar millioem, , werd ondernomen door de jong-Turben in toet voorjaar van 1915. Van dez'on laatsten gruwel behoef ik niet te schrijven; die gaat ook alle beschrijving te boiven. Echter in onze taal verscheen een boekje van ongeveer 250 blz. onder den titel: arteling der Armeniërs in Turkije, uitgegeven door het Nederlandsch comité tot hulpbetoon. Men moet sterke zenuwen hebben om 'dat boek te kunnen lezen. De grootmacjhten der aarde zijn echter wel steeds en niet het minst in den tateren tijd van zulk een sterk zenuwgestel gebleken, dat zij wel meer van gruwelen hebben vernomien. Zij dan moesten het lezen. Evenwel wat schreeuwde oto wraak werd niet gewroken, maar riep de hulp wakker, ook de hulp dergenen, die niet slechts den christelijken naam voeren, doch die in wezen christenen zijn. ZQIO mtoge Duitschlands hooge politiek weerzinwekkend zijn geweest met betrekking tot Turkije, de houding van vele Duitsche Christenen was des te edeler. Te Frankfort w^erd in 1896 een „hulpvereeniging gesticht voor christelijk liefdewerk in" het Oosten". Deze vereeniging nu heeft haar zilveren feest gevierd. In dit kort bestek kan ik bijna niets van het heerhjk werk dezer vereeniging mededeelen. Doch ik weet beter weg! Deze vereeniging geeft een maandblad uit: onnen-Auf gang. Daarin gesahiedt maandelijks mededeeling van haar heerlijk werk onder de Armeniërs en daardoor mede indirecit otnder de Mohanimedanen. De hoofdplaats van hun werk is Mar as oh. Daar de Turken het er steeds op toeleggen om heel het mannelijk' geslacht uit te roeien, en de jonge meisjes en jonge vrouwen verkocht en gestolen worden voor de harems, prijsgegeven en gemarteld worden aan en door de Turksche gendarmen, soldaten en officieren, alsmede door de in-wreede Koerden, was voor alle dingen de stichting van weeshuizen, scholen en' ziekenhuizien noodig. Zulke inrichtingen en die dan uitnemend en degehjk ingericht en beheerd, heeft genoemde hulphond in M a r a s c h, M e s e r e h len Harunije. Zelfs gedurende den oorlog zorgde de jhulphond als toet verdubbelde kracht voor zijn stichtingen. Toen waren ziji zoo noodig door de op'nieuw en op zijn allerergst uitgebroken moorden, waardoor het getal der weduwen en weezen zoo sterk was vermeerderd. Na den vrede overkwam ook aan de Duitscihe krachten, die in dit „zendingswerk" arbeidden wat aan honderden van trouwe arbeiders door de overwinnaars werd aangedaan. Zij mochten niet in hun werk blijven dat hun zoo-lief was. Doch daarmede gaf de „hulp­ bond" haar heerlijk werk niet op. Wel verre van dat onderhouden de Duitschers tiet nog door hun gaven, geld en gebed en door zoogenaamde neutrale krachten, uit Zwitserland en Finland. Sinds den oorlog bad de bond nog drie stations, alwaar hij werkte: arasch, Mesereh en Harunije. Het laatste is in 't voorjaar van '20 ontruimd. Toen moesten "de Franschen wijken voor de Turksche wapenen. Gelukkig konden de terugwijkende troepen de kinderen van het weeishuis nog medevoeren, eerst naar - de 'stad Adana, in 1909 bij de Armeniër-moorden zoo erg geteisterd; van Adana werden ^ijnaar het Polymedia-k'amp, bij Limlassol op het eiland Cyprus gebracht, waaïdoor zij onder Engelsche ]eidin.g zijn gekomen. In Mesereh wordt het werk nog \foortgeziet in verbinding met de Anierikaansche Zending.

Zoo heb' ik den trait-d' union gevonden met de voorgaande artikelen. De Amerikaansche kerken arbeiden veel onder de Mohammedanen V9, n Egypte, Arabië e'n Syrie. Reeds vroeger wees ik daarop. Onder de Duitschers is zeer goed bekend de zendings-spe'cialiteit Dr S. Zwemier, een broeder van den bekenden, nu pas gestoa-ven em'eritus-hoogleeraar van Hope College te Holland IJ. S. A. Dr S. Zwemer is een goed kenner van den Islam. Van zijn hand verscheen dan ook in vertaling: der Islam (Oncken—Kassei).

In Januari van het vorige jaar m-oesten de Fransctoen ook Marasch ontruimen voor de Turken. Diaarop volgden weer vreeselijk'e slacihtingen onder de Armeniërs. Het jongensweeshuis werd gewoonweg belegerd. De gaten door bommen in de muren geschoiten, getuigen nog van die zware dagen. Thans worden er nog ruim vijfhonderd verpleegd. De meisj'^s uit het weeshuis voor grootere meisjes werden naar Adana en Cyprus gevoerd "en bet weeshuis voor kleinere meisjes staat onder leiding van eene Amerikaansche. Het zilveren feest van dezen arbeid kon niettegenstaande het vele dat tot droefheid stemde in hooge geestelijke stemming worden gevierd. Deze arbeid is zoo heerlijk en wordt gewerkt onder misscjiien wel het meest geplaagde volk der wereld. Diep, diep sqhaam ik nd} weg, als ik bedenk, dat onae tijd, zulke gruwelen op groote schaal verricht, nog met een zekere onverschilligheid duldt en dat wij er van lezen zonder diepe ontroering. Zulke dingen nog mogelijk in onzen tijd! Ja, juist in o^nzten tijd zijn ze bizonder goed mogelijk; in den tijd van het brutaalste egoïsme; in den tijd waarin de rassen-en volkerenhaat glooiender is dan ooit religie-haat was. Dankbaar stemt het naiji, dat de Christelijke liefde zich ontfermt; schier zij alleen! Wilt ge van dezen arbeid lezen? Vraag dan aan om geregeld te ontvangen Sonnen-Aufgang, Verlag Orient, 'Frankfurt a. M. Fürstenbergerstr. 151. Gij ontvangt dan geregeld gratis een uitnemtend maandblad en leert een volk kennen doior den ellendigen Turk haast uitgemoord, doch dat telkens weer opleeft en ons christelijk liefdebetoon behoeft. '

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen