HET JAAR 1926.

III.

Q V e r "d e k e r k e 1 ij k e g r e ii z e n.

Al is kerkelijk indiffeirentisme oms vreemd, al hebben wij onze eigen kerken niet alleen lief, maar al beschouwen wij haar ook als de meest zuivere, toch weten wij ons vrij van de enghartigheid, waardoor het leven van andere kerken ons geen belang inboezemt. Inliegendeel ligt de katholiciteit van het christendom ons na aan Tiet hart. En nog nader de samenwerking van alle Gerefoxmeerden. Assen was wel een struikelblok bij pogingen om ^ulk een samenwerking te realiseeren. Moge 1927 gunstiger klimaat scheppen.

Voor de Christelijke Gereformeerde Kerk bracht 1926 geen bepaalde verrassingen, noch in hooge mate verblijdende noch sterk teleurstellende. Zij maakte een periode van geleidelijke ontwikkeling door. Het jaarO'Verzicht in „De Wekker" was dan oofc sober gesteld. Zij verloor geen harer predikanten. Er werd nog eenige polemiek gevoerd tusschen hen, die uit haar midden de weekbladpers doen draaien en die in onze bladen de kolommen vullen, vice versa. Worde echter niet vergeten, hoe dicht wij in de belijdenis bij elkander staan en groeie de wederzijdsche waardeering.

Onze Gereformeerde broeders in de Ned. Her v. K e r k zijn helaas onderling nog al verdeeld. Het voorbije jaar bracht hierin geen verandering. In plaats van toienadering k'wa, m er hier en daar nog meer verwijdering. De bynode van Assen droeg er . het hare toe bij. Maar vooral de politiek. Door de Confessioneele Vereeniging loopt een scheur. Konden de Gereformeerden in de Ned. HeiT. Kerk het onderling met elkander eens worden, dan zouden wij het stellig weer gemakkelijker met hen eens kunnen worden. Op de schuld, welke wij in deze hebben, wees D's Fernhofut T> ij de herdenking aan de Doleantie te Amsterdam. Wij zijn te veel onze.n_ .eigen., weg, gegaan en hebben ons om hen, die achterbleven, te weinig bekommerd. Worde dit onder ons dieip gevoeld.

De Nederlandsche Hervo-rinde Kerk in haar geheel kenmei'kte zich niet door schokkende get)énrtenissen. Het traditioueele! reorganisatie-voorstel ontbrak op het agendum "\ran haar Synode niet. Maar het werd ook op de traditioneele wijze verworpen. Meer succes had het voorstel om de Waalsche kerken, welke totnogtoe gezamenlijk een bevoegdheid bezaten gelijk aan die van oen Provinciaal Bestuur, thans'de bevoegdheid van een Classikaal bestuur toe te kennen en ze als zoodanig te voegen bij de 'provincie Utrecht. Hoewel dit werd aangenomen, rustten de pennen niet. Globaal genomen staan hier modernen en orthodoxen tegenover elkander. De eersten, die de Walen provinciaal willen houden, YJ^^m als pleitgrond aan piëteit voor de historie! Anders komt die piëteit zelden aan het woord bij hen. Maar VOOT deze gelegenheid is het niet slecht gevonden. Het argument: wat zijn' wij ondankbaar tegenover de vroegere Hugenoten, treft allicht iemand in zijn zwak. De orthodoxen stellen daartegenover, dat de Wa, aJsche kerken' zoozeer ix| lecjontal verminderd zijn, dat haar invloed schier omgeik'eerd evenredig is gewoïden aan haar sterkte en dat'het a, antal echte Walen in haar tot een minimum is gereduoe^d. Natuurlijk zit achter 'dit alles de richtingskwestie. De Walen zijn bijna zonder uitzondering modern. Doordat ze provinciale kracht moiehten ontwikkelen, h^d hun stem veel gewicht. Maar door de nieuwe regeling wordt feitelijk alle invloed hun ontnomen. Immers, Utrecht, waarbij zij gevoegd worden, is overwegend orthodox. Als men hen nog onder Drente had opgenomen, zouden zij tenminste niet alle macht hebben ingeboet. Geen wonder dan ook, dat dit alles den modernen een doorn in het oog is en dat zij het er niet bij laten zitten. Nog belangrijker is het voorstel öm de groote-stadskerken parochiaal te splitsen. Dit vond voodoopig een gunstig onthaal. Zullen de Gereformeerde Kerken het kunnen aanzien, dat de Hervormden haar hierin voorgaan? Staat haar eer hier niet op het spej ?

De G e r e f O' r m e e r d e Gemeente n Tiebben als lieuglijk feit te boeken de stichting van ^en Iheologische school te Rotterdam., Ruim dertig duizend gulden weird daarvoor bijeengebracht. Wel werd deze inrichting nog niet geopend, maar wanneer onze lezers dit onder de O'Ogen krijgen, zal het, indien er niets tusschen beide komt, reeds zijn geschied. Wij houden er ons van overtuigd, dat een ordelijke opleiding van predikanten in die kringen toit gezonder opvatting zal leiden. Op' den duur zou hieruit wel eenige toenadering kunnen groeien. Indien, tenminste de politiek ook h'er geen obstacle vormt en alles bederft.

Van de overige kerken valt weinig te rappoTteeren, wat den buitenstaander belang inboezemt.

Het „Vrijzinnig Protestantisme", dat voor ons niet meer binnen het christendom valt, roerde zich nog'al, zoowel in de Ned. Herv. Kerk als daarbuiten. De Protestantenbond maakte een krisis dooi. Zijn oigaan „De Hervorming" werd van een weekblad veranderd in ©en maandblad. Scheen het nog VOOT enkele jaren, dat de Bond het vereenigingspunt zou worden van alle modernen, thans hebbeai de zaken, een keer genomen. D^è modernen hebben zich vaster dan ooit in ver­ schillende kerkgenootschappen, genesteld. Zij voelen het voordeel, dat een kerkelijk instituut biedt.

De sekte n en de zoogenaamde buit e n k e r-kelijke of, om het kind bij den naam te noemen, de om Christ el ij ke religies hielden zich over hot geheel rustig. Bijzondere propagandistische kracdit oiltwikkelden zij niet. Slechts één deed bijzonder van zich spreken n.l. de Orde Van de S 19 r. In Ommen, waarheen Baron van Pallandt haar lokte en waar zij rijke bezittingen kreeg, verscheen de Wereldleeraar, die zich geïncarneerd moet hebben in den jongen Hindoe Krishnamurti. Hoog gaf de grijze Annie Besant, da groote theosofe, van hém op, vooral van zijn fijne', reine lichamelijkheid. De Wereldleeraar zelf voelt zich blijkbaar nog wat onwennig. Het zal een jongenman ook overkomen door een dweepzieke dame zoo buitensporig te worden vereerd en aan anderen te wolden opgedrongen. Veel wijsheid vloeide er totnogloie niet van zijn lippen. Een Hollandsche gymnasiast, die er zich voor liet vinden, zou het hem wel anders hebben geleverd. Enfin, elk jaar hoopt Bubi te Ommen te komen. Indien dan de publiciteit wat meewerkt, zal men Icunnen konstateeren of hij vorderingen maalcL zlrme valsche Christus.

Om nu even naar het kerkelijk Hoog er Onderwijs over te stappen. VOOT Dr de Hartogh werd eeai bijzondere leerstoel gesêhapen te Utrecht docT de stichting, welke zijn naam draagt. .Hierin schuilt een stuk tragiek. Dr Maarten van R h ij n kwam op de plaats, dooi aanleg en studie voor hem bestemd en volgde minister Slotemaker de 'Bru'i'ne als hoogleeraar op. De bijzondere hoogleeraar van het „Haagsch Genootsehalp" te Utrecht, D r H. T. d e G r a a f, werd gepromoveerd tot. hoogleeraar te Leiden in de vakature-.R o e s s i n g h en de verlaten zetel werd ingenomen door .Dr M. C. van Mourik Broekman. Dr D. Plooy, die hoewel hij bereid was om to^t de Luthersche Kerk over te gaan, zj.ch. het professoraat aan het Luthersche seminarie zag ontglippen, werd tocli aan de stedelijke Universiteit te Amsterdam benoemd, maar nu als gewoon hoogleeraar, waardoor de vroegere kombinatie tusschen Lutberscli seminarie en • Theologische Fakulteit verbroken is. Ernstige stemmen gingen op om de peperdure Theologische Fakulteit te Amsterdam op te heffen, maar de vraag is of dit op grond van de Hooger-Onderwijswet kan worden toegestaan. Dat de stichting van bijzondexe leerstoelen niet zonder bedenking is voor de Universiteiten, werd van meer dan één zijde uitgesproken.

Karl Bar t b vereerde ons land met een bezoek. Zijn gevolg bestond uit een aantal Duitsche studenten met gemilimeterd haar. Noch zijn houterige voordracht, noch. zijn hoekige verschijning elektriseerden. Imponeerend was de absoluutheid: , waarmee hij zijn Umwertung rieler Werte Voordroeg. Prof. Haitjema beleefde extatische dagen. Dr de Hartogh voelde zich gedesillusioneerd. De overigen bleven, voorzoover bekend, kritisch en nuchter.

Iets over de kerken binnen onze kerkelijke, maar buiten onze landsgrenzen.

In België kwam een derde Gereformeerde Kerk tot openbaring en wel te Gent. Lang is daar gearbeid. Zelf catechiseerde ik daar indertijd maandelijks ten huize van den broeder, die juist tegen

iUm tijd, dat. de ambten zouden worden ingesteld, overleed. Hij heeft gezaaid. Anderen mogen maaien. Zoo gaat het dikwijls in het Koninkrijk Gods. Als straks de predikant va.n Brussel vertrekt, zullen de drie Belgische kerken herderloios zijn. Het arbeidsveld is daar schoon. Morgen weldra nieuwe krachten het wei-k voortzetten.

In R ij n - P r u i s e n en W e s t f a 1 e n bleef de status quo bewaard. Die afgevaardigden van Bentheim en Oost-Friesland waren dit jaar vo> or liet eei-st als vertegenwoordigende een Partlcftlicre Sviiodc (j; ) onze iftenerale Synode aanwezig.

I> e [ndisciie kerken zagen gelijk gewoonlijk predikanten gaan en komen. Het zendingswerk breidt zich uit. God geeft ons in onze Zending te roemen.

Het Internationaal Calvinisme werd, hoewel nog ongeorganiseerd, dit jaar weer versterkt.

Be banden met Hongarije bleven trekken. Van weerskanten stevigden persoonlijke bezoeken de betrekkingen. Hoogere intensiteit is echter zeer wenschelijk.

(Jok met D' u i t s c h 1 a n d werd voeling gehouden. Toch moei ook hier naar nauwere verbinding gestaan.

Het wolkje als eens mans hand in b" rank rijk werd niet merkbaar grooter. Maar wij weten niet, wat God bezig is te werken.

Van Zwitserland vernamen wij'goeds alleen uit de bladen. \

ï^ic hof land bleef nog te ver van ons. Toch wei'den er pogingen van onzen • kant. aangewend, welke zoo de Heere wil, in 1927 tot daden zullen rijpen.

Met de Vereejiigde Staten van Amerika was het contact het levendigst. Prof. Greijdanus vertegenwoordigde onze kerken op de Synodes der C!hr. Ger. en Ger. Kerk. Uit beide kerken kwam een verblijdend getal predikanten en candidaten aan onze Vrije Universiteit stndeeren. De Chr. Ger. Kerk genoot rust na strijd. De ijverige', ernstige Prof. Heyns moest wegens den gestelden leeftijdsgrens afscheid nemen. De Theologische School te Grand-Rapids zag twee nieuwe professoren optreden. Prof. Dr Vos van Princeton werd uitgenoodigd om hier voorlezingen te houden. Het was hem echter niet mogelijk hieraan te voldoien. Tammer, want gaarne hadden, wij hem in ons midden gezien.

Moge 1927 ook voor het Internationaal Calvinisme een jaai' vkn verrassenden voioruitgang zijn.

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen