Twee nieuwe Marie Diers-boeken.

Naar men weet leggen in den laatsten strijd verschillende uitgevers zich er op toe, het werk van een of anderen bekenden buitenlandschen romanschrijver in een vertalingen-serie tot het Ne-derlandscha volk te brengen. De boeken, die zulk oen .4uteur in den loop der jaren gegeven heeft, worden dan tot een reeks samengevoegd en vaak ook, als een serie, gelijk van vorm en uiterlijk, in bet Nederlandsch uitgegeven. Wie kennen zoO', om slechts enkele voorbeelden te noemen, de Lönsserie, de Rönne-boeken, de Temple-Baily-reeks e.d., die, in soms zeer snel tempo, tot belangrijke fondsuitgaven zijn gegroeid en blijkbaar bij het lezend publiek gereeden ingang vinden.

Tot de Auteurs, die oip deze wijze te onzent bekendheid hebben verkregen, behoort ook de Dnitsche Schrijfster Marie Diers, die met haar „Die sieben Sorgen des Doctor Joost" en „Die Briefe des alten Josias" haar naam als romancière had gevestigd. Behalve deze twee eerste (en beste) boeken zijn respectievelijk de meeste van haar romans in vertaling verschenen, voorzoover mij bekend is alle bij den Uitgever A. G. Schoonderbeek te Laren, die ook de Löns-en de Alice Berend-serie in den handel brengt.

Bijna steeds hebben we die romans Van Marie Diers aangekondigd, telkens als weer een nieuwe verschenen was, omdat er, . dank zij vooral de voortreffelijke „Brieven van den ouden Josias" nog al eenige belangstelling in onzen kring merkbaar was voor het werk van deze Schrijfster. En dus ligt het in de lijn, dat we ook de aandacht vestigen opi de laatste „nitbreidingen" van^v4e, ', .; S: g|i; g, ; ^ de *• *\'i'*!.A^-? ^t: '5 •> -*": iromans: De Illusie van Joh an Senapius" en „D e kinderen van den H e c k e n d a m, waarvan de eerste al eenigen tijd ond is, maar de laatste zeer recent.

Na de. onderscheiden beschouwingen, die we over • de boeken van Marie Diers gegeven hebben, zijn we duidelijk genoeg, als we zeggen, dat ook deze beide nieuwste romans echte Marie-Diers-boeken zijn, bewerkt naar het stereotiepe gegeven en volgens het vaste recept.

In 't bijzonder 't eerstgenoemde is daarvan weer een proeve. Met de noodige verandering in personen en omgeving, hebben we hier volkomen hetzelfde verhaal van de vorige romans. Eigenlijk heeft Marie Diers slechts één onderwerp, dat altijd weer aan de orde is en komt en immer ook opi dezelfde • manier: teleurstelling bij het werk der opvoeding, illusie van hoog gespannen verwachtingen. En daarbij speelt de schuldvraag uiteraard een belangrijke rol. Hetzij, dat de verklaring moet gevonden worden in een ongelukkig huwelijk, of 'in liefdeloosheid en egoïsme bij de ouders, dan wel dat de oorzaak ligt bij het niet-willende, zelfzuchtige, of ook zwakke kind, bij de opzichzelf al trieste geschiedenis van de mislukking van het jonge leven komt altijd nog de breedvoerige ontleding van wat daartoe aanleiding was als een. zwarte, omlijsting rond een donker tafreel.

In „De illusie van Johan Senapius" eindigt de zoon des 'huizes in zelfmoord. Maar de inhoud van den roman is, \vat daaraan is voorafgegaan in hét gezin zelf: de historie van den drogen, nietsfcegrijpenden en niets zienden kamergelesrdö Johan Senapius, die alles mooi en goed vindt van zijn vrouw en door haar bedrogen wordt en verlaten, zonder dat iets van het vele, dat daarop wees, tijdig tot hem is doorgedrongen. Een verschil met vorige boeken i§, dat nu niet, als gewoonlijk, de vrouw de eenzame , .en beroiofde achtergeblevene is, tot bezinning gekomen als herstel volmaakt onmogelijk is geworden, doch dat het nu de echtgenoot is, Johan Senapius zelf, maar voo-r 't overige is alles gelijk. Ook hier verveling en onlust bij de vrouw, een niet bevredigd zijn in de liefde, • een niets gevoelen voior de taak der opvoeding, een zoeken van zichzelf en eigen genot, met al de noodlottige gevolgen daarvan in het uiteenspatten van 't gezin en de vernieling van levensgeluk; ook hier een geestelijk en sociaal bankroet bij de kinderen; cok hier ten slotte de vereenzaming van den achtergeblevene, die te laat het geleden verlies bemerkt en dan in zelfverwijt verteert.

Nieuws brengt dus dit bo'ek niet en daarom geeft het ook geen aanleiding tot verdere opmerkingen. Wat we bij de bespreking der vorige boeken hebben gezegd over den ongewenschten geest, den zickelijk-eenzijdigen inhoud, het onbeteekenende van de matte herhaling van één thema, enz. geldt ook ten aanzien, van dezen roman. Hij is de zoioveelste uitlooper van de beide eerstelingen, „De zevert zorgen " en „De Brieven van den ouden Josias", en bij iedere repetitie van het gegeven boet dat in aan originaliteit en waarde.

• O'ngetwijfeld beter is „De kinderen van den Heckendam", beter, omdat het boek sterker is en ten minste niet uitsluitend de uitbeelding is van illusie, verhes, verlatenheid, 'mislukking. Er staat althans iets tegenover, iets van positieve waarde en ook wel moraliseerende kracht. En dat is iri de sfeer van deze romanproductie een zaak van genoeg belang, om er met nadrnk op: te wijzen.

't Verhaal zelf is van het gewone type. De huisheer van den Heckendam is een onbeduidend man, die, waarschijnlijk beneveld, öpt zijn thuisreis van een feestavond omkomt. En dan staat de vrouw voor alles, voor het werk, maar ook voor de op­ ' voeding der vijf kinderen. Ze zwoiegt en slaaft van den morgen tot diep in den nacht, is sterk en • karaktervast, maar ten opzichte van één zoon, haar troetelkind Wolfgang, is ze zwak en toegevend en daarmede is het illusie-element in 't verhaaL geboren. Want, natuurlijk, die Wolfgang wordt een zwierbol, een mislukking, een allemansverdriet, die niets heeft dan een ondragelijke pedanterie en niets kent dan eigen inzicht. Bovendien is er een meisje, Eva, die, vlinderachtig en oppervlakkig, geen koers houden, kan. Bij den dood der moeder, die-spoedig sterft door uitputting van haar kracht, dreigt dan ook in dit gezin de scheur der mislukking te komen, die we oiveral elders in .Marie Diers' boeken vinden.

Maar — en dat nu is het positieve, het nieuwe, en daarom het belangrijke van dit boek — nu wordt door de opofferingsgezindheid en het plichtsgevoel van de andere kinderen en in 't bijzonder van één broer. Frits, de toestand in zooverre goed, dat tenminste de familienaam en het familiegoed ongerept blijven. Deze Frits, die juist afgestudeerd was in de rechten , en een goede carrière voor zich zag, , laat al zijn plannen varen, zelfs zijn liefde voor een vriendin van zijn jeugd, om op Heckendam het beheer in handen te nemen en, indien mogelijk. Wolfgang in 't goede spoor te houden. En als dit rnislukt en Wolfgangs gedrag toch nog schande over de faniilie zal brengen, huwt Frits het meisje, dat doo-r zijn broer is bedrogen.

Maar deze groote offers brengt hij niet zonder verlies voor zichzelf. Hij wordt somber, mistroostig, ontmoedigd. W^el houdt h|'> d§: 4eugels van het " ': !fgp '|-|1piè; tRf? •:27 bewind kraclifig in de hand, maar het leven heeft toch al zijn bekoring en glans voor hem verloren, hiet het minst dooirdat hij prijsgeven moest degene, die hem boven alles en allen ging, Elisabeth von Pachern, die zelf ook treurt om hem.

Dan is het deze zelfde Elisabeth, wier invloed Frits ten slotte tot een geheele verzoening met zijn lot en leven, brengt, als ze hem, bij een bezoek aan Heckendam, leert zien, hoe haar het leed rijkdom is geworden en ze in de aanvaarding van „het beleid der Voorzienigheid" vrede heeft gevonden.

In de karakterkracht van dezen Frits, die niet zonder zwaren en langen strijd is gevormd en door velerlei tegenspoed, en teleurstelling telkens op. de proef gesteld is, ligt dan een waarde-element, dat dezen roman boven de voorgangers doet uitmunten, dat bij objectieve beschouwing ook waardeering verdient'. Daardoor krijgt het boek tenminste iets positiefs, zooals we al zeiden, iets, dat houvast biedt tegenover het slappie, altijd afglijdende en mislukkende van. de andere boeken; daardoor heeft het althans iets van het ideëele, dat onmisbaar is, zal een boek eenige beteekenis hebben.

Dat zegt echter nog niet, dat we in allen deele dezen roman waardeeren. Wolfgangs historie b.v. en die van het verleide meisje (natuurlijk komt de traditioneele zelfmoordpoging hier op. de proppen) 'zijn weer bestanddeelen van hetzelfde, bedenkelijk© gehalte dat vele der vorige boeken ongewenschte lectuur maakt en de, zelfs nog religieus-gekleurde oplossing, de erkenning : • dat aan de Voorzienigheid te willen geloioven, en op; haar leiding te vertrouwen, zaligheid, geeft, kan ons zeker niet bevredigen noch onze instemming vhiden. En zoo is er wel meer, dat tot reserve noopt.

Maar het beteekent wel, dat we waardeeren het positieve, het opbouwende, dat dezen roman kenmerkt en hem maakt tot een van de in zijn geest goede boeken üit de grootO', maar niet zeer-beteekenen.de Marie-Diers-serie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen