In de Donaulanden.

VII.

Komaroin. II.

Laat mij beginnen met een vergissing, \v? lk(> in het vorig artikel voorkwaöi te herstellen.

Bij de uitlegging van de foto gat ik den vijfden persoon van links den titel van superintendent.

Dat was niet juist.

Ik zal mij geen moeite geven om deze vergissing verklaarbaar te maken, maar liever dadelijk het scheeve rechtzetten.

De naam superintendent is langen tijd gegeven aan dè bisschoppen, om hiërarchische Tendenzen in de kerk tegen te gaan. Toch komt de bisschopstitel van den tijd der Reformatie af voor en is sinds 1885 door den wetgever officieel gebruikt. In dat jaar toch werd aan drie bisschoppen en drie eerste-, , leeken"-curatoren een permanente zetel toegekend in de Hongaarsche Eerste K.amer.

Dit typeert de Hongaarsche Gereformeerde Kerk.

Zij was in haar bloeitijd zuiver in de leer en ook nu nog erkent zij officieel de oude Gereformeerde belijdenisschriften.

Maar cii in den eeredienst èn in de kerkregeeiing wijkt zij van het Gereformeerde type, zooals dat vanuit Geneve in Fr.onkrijk, Duitschland, Nederland en Schotland z'ch vormde, .af.

Is hierin mis.schien de invloed van het Lutheranisme merkbaar?

Prof. Dr Emeric Revesz schrijft in „Hungarian Protestantions, its past, present and future", dat over het geheel hel consistoriaal-superintendentiale systeem gelijk dat in Duitschland gevonden werd, werd gecopiëerd.

Zijn in dat systeem Roomsche overblijfselen bewaard, het onderging in Hongarije nog een aanmerkelijke verzwakking.

Van een summus episcopus, een opperbisschop, welk. ambt naar het Luthersche systeem, de landvorst bekleedt, was in Hongarije nooit sprake.

Ook andere middelen wendde men a.an om de bisschoppelijke macht te beperken en de h'erarchie tot een minimum te herleiden.

Doch daarover later meer.

Dan hoop ik een afzonderlijk artikel ook aan de kerkregeering te besteden.

Nu wil ik alleen vertellen, hoe ik te Komarom het kei'kelijk systeem zag functioneeren.

Den dag na mijn komst aldaar greep er een heele plechtigheid plaats.

Er werd wat ik nu meer even gemakshalve zal noemen een classicale vergadering gehouden, waar een leeken-curator van het senioraat den eed zou afleggen.

Alle predikanten en de ouderlingen-curatoren benevens de bisschop trokken precies oin 9 urn­ 's morgens onder klokgelui van een der lokalen, welke met de pastorie van Ds Von Galambos door één dak worden gedekt, langzaam naar de kerk.

De „grootwaardigheidbekleeders" — als ik ze zoo voor een oogenblik mag aanduiden —. nemen plaats achter de lange tafel binnen het , .doophek", dat in Hongarije beter „avondmaalshek" kon heeten of mogelijk ook wel heet.

Want daarbinnen aan den voet van den kansel bevindt zich de avondmaalstafel. bevindt zich de avondmaalstafel.

Deze heeft maar niet symbolische heteekenis, gelijk ten onzent soms, maar doet werkelijk als zoodanig dienst.

Hieruit vermoedt men reeds, dat het avondmaal daar anders bediend wordt dan bij ons.

Doch wijl ik er geen avondmaalsviering bijwoonde, zal ik er hier niet meer van meedeelen.

Een moderamen-verkiezing had niet plaats.

Die kent men. daar niet.

De Senior, dien ik een vorig maal het superintendentschap, toekende, is permanent voozitter.

Welke functie heeft nu die senior"?

Hij is de belangrijkste ambtsdrager in esn senioraat. Een senioraat heeft eenige overeenkomst met onze classes. Het verschilt er echter hierin van, dat de autonomie van de plaatselijke kerk er niet zoo in tot haar recht kan komen. Ik zou het aldus kunnen verduidelijken: zoo'n senioraat houdt het midden tusschen een classicaal bestuur, gelijk men dat in de Ned. Herv., Kerk kent en een classis. Zeggen wij, dat in een classis bepaalde kerken samenkomen, een senioraat bestaat uit bepaalde kerken. Het getal dezer kerken loopt nog al uiteen. Er is pen senioraat van slechts 9, er zijn er twee van 72 gemeenten.

Hoeveel het senioraat van 'Komarom er bevat, is mij niet bekend.

De senior wordt door de kerken van het senioraat meestal voor het leven gekozen. Er zijn ook senioraten, waar de verkiezing slechts voor tien jaar geldl.

Hem_ is opgedragen de vergaderingen van het senioraat bijeen te roepen en te presideeren. Hij vertegenwoordigt het senioraat in de vergaderingen van het kerkdistrikt (het woord „bisdom" schijnt men het liefst te vermijden) alsook bij de overheid. Hij doet zijn invloed gelden bij de verkiezing van predikanten en onderwijzeres, zendt hulppredikers uit. Hij oefent zoowel administratief als religieus toezicht (prof. Kovats zegt in bovengenoemd geschrift: „he superintends") over de kerken van zijn ressort en houdt jaarlijks in iedere gemeente kerkvisitatie (visitatie canonica). '

Zijn taak omvat nog veel meer.

Maar het vermelde is wel genoeg om eenig idee ie geven van zijn kerkelijke positie.

Hij is echter niet de eenige gezagsdrager het senioraat. van het senioraat.

Nevens hem staat in de kerkregeering een „leek", iemand die geen theologische opleiding heeft genoten, niet tol predikant is geordend. Dat is de. curator van het senioraat. Deze vergezelt den senior (ook wel deken, espere; -; geheeten. op zijn visitatiereiden, heeft gelijke rechten als hij.

Niet alleen het seniora.at kent een curator. Ook de kerkeraad heeft er een. Om mij eenigszins een begrip te geven van zijn ambt, vertaalde men zijn titel voor mij door „hoofdouderling". En evenzeer wordt de bisschop door een curator ter zijde gestaan.

Eerst" in de 18de eeuw is dit ambt ingesteld.

Ongetwijfeld zat daarbij de bedoeling voor om alle klerikalisme tegen te ga.an. Of dit nu de juiste manier is en hoe dit instituut van curator in de praktijk werkt, hebben we niet te beoordeelen.

Bovendien zijn er in het senioraat-nog scribae, assessors, een procureur en een advocaat.

De vermelding van deze laatste functies doet ons vreemd aan.

Ter toelichting diene, dat het seniora.at ook kerkelijk gerechtshof is, waarin de senior en zijn curatoj-in de eerste plaats zitting hebben.

Hierurt zal Avel duidelijk zijn, dat het kerkelijk recht in Hongarije meer op den leest van het wereldlijke recht is geschoeid.

Welnu, zoo heb ik dan mijn lezers in 'kennis pogen te brengen met de functionarissen, van wie de meesten achter de tafel in het „avondmaalshek" gezeten, waren.

De bisschop, hoewel tegenwoordig, had in deze vergadering geenerlei zeggenschap.

De senior had de leiding.

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen