U.L.O.–scholen en Kweekscholen.

Jusschen deze scholen is op dit oogenblik een strijdigheid van belangen, die het moeilijk maakt, dat men tot een juiste waardeering van de bedoelingen over en weer komt. Dat is jammer. Onze geheele schoolorganisatie heeft belang bij een regelmatig functioneeren van elk der onderdeelen. Ik wil er daarom graag aan meewerken, dat ook hier komt een beter verstaan van elkander en een regelmatiger samenwerking, indien mogelijk.

De strijd loopt in hoofdzaak over de eerste klas van de Kweekschool, of om het met de woorden van den heer Van Wijlen te zeggen: Wij vechten met elkaar om de jongens van 14 jaar. Deze kinderen moeten de eerste klas van de Kweekschool bevolken en de U.L.O.-school wil ze nog niet loslaten. Ze moeten daar eerst het Diploma halen. Heel wat scholen kunnen ze ook niet rnissen, om op het vereischte getal leerlingen te blijven.

De kwestie wordt op sommige plaatsen zeer in der minne opgelost, doordat de bezitters van het U.L.O.-dip]oma een plaats in klas II van de Kweekschool krijgen. Op de Rijkskweekscholen mag dat ook, „zoo daar plaats is". Maar in die beperking zit juist de moeilijkheid: „Zoo daar plaats is", 't Is zeer duidelijk, dat men graag een dun bevolkte klas aanvult met de bezitters van het Diploma. Maar als er geen, of maar een enkele plaats open is, dan komen de schele oogen. Wat moet een Kweekschoolbestuur doen, dat een tweetal plaatsen beschikbaar heeft in Klas II en daarvoor, na oproep, een twaalftal liefhebbers krijgt, nog Jiefst van verschillende onderwijsinrichtingen afkomstig (Gymnasium, H. B. S., U.L.O.-school). Het kan moeilijk anders doen dan een vergelijkend examen houden en tien jonge menschen teleurstellen, 't Gaat ook niet aan de leerlingen van de U.L.O.-scholen hier de voorkeur te geven. In de kring, waarvoor de Kweekschool is opgericht, staan alle adspiranten even na.

Eenzelfde moeilijkheid doet zich voor bij de toelating tot klas I. De laatste jaren brachten een groote toevloed van leerlingen naar de Kweekschool: de broedere opleiding, de betere positie van de onderwijzers, de malaise in vele andere maatschappelijke posities, alles werkte samen, dat vele ouders besloten, hun kinderen bij het onderwijs carrière te doen zoeken. Er bleef weer geen andere mogelijkheid open, dan een streng vergelijkend examen. Nu heeft men er meermalen verwonderd van gestaan, dat flinke leerlingen van de U.L.O.-school, zelfs met Diploma, niet op de eerste plaatsen kwamen. Mij heelt dat niet verwonderd'. Wie naging, hoe zulke leerlingen van U. L. 0.scholen op 14-jarige leeftijd al heel wat tijd hadden besteed aan moderne talen en wiskunde, vakken, waarin ze bij toelating tot de Kweekschool vaak niet geëxamineerd werden, die kan best begrijpen, dat zulke kinderen in de Hollandsche vakken achter stonden bij anderen, 't Zijn toch ook maar kinderen en "ieder weet, dat de U.L.O.-school heel wat vergt van de werkkracht der kinderen.

Men. heeft wel eens gezegd, dat de toelating tot de Kweekschool wel op andere wijze kon geschieden. Maar ieder gelooft, dat men daar ook liefst de beste leerlingen heeft en bij een groote aangifte zijn uiterste best dóet, de goeden er uit te zoeken. Men boude zich overtuigd, dat de Kweekschool

zelf moet blijven bepalen, wat ze bij toelating wil eischen. En wie aam de Kweekschool leerlingen wil leveren, moet met die eischen willen rekenen. De U, L.O.-school mag haar pretenties hier niet te ver drijven. Alweer geldt hier gelijk recht voor allen.

Een andere oplossing wil men zoeken m het zetten van een drie-jarige Kweekschool op de U.L.O.-school. Daaraan zijn gewichtige bezwaren verbonden. Wil men dan aan een drie-, viertal leeraren al de vakken van de Kweekschool opdragen? Op sommige plaatsen kan men met andere scholen combineeren, maar op heel wat plaatsen gaat dat niet. De eischen, die die verschillende vakken stellen, maken onmogelijk, dat één leeraar 'drie ol vier van die valken voor zijn rekening kan nemen. Op die manier komen we met onze opleiding weer niet vooruit, maar doen we een paar stappen terug. Voor het rustig afwerken van haar program, waarbij ook aan de practische opleiding een behoorlijke aandacht kan worden gegeven, gunne men de Kweekschool toch haar sdirale vier jaren. Onze onderwijzers moeten, als het kan, menschen worden met een behoorlijk breedo ontwikkeling, die naast andere menschen in onze samenleving toch vooral geen indruk van bekrompenheid maken. Zij vinden hoe langer hoe meer in de samenleving een peil van ontwikkeling, waar ze niet dan tot schade van hun prestige beneden kunnen staan.

Daarom, zou ik zeggen, moeten we nu twee dingen doen; daarin kunnen dé menschen, die bij de U.L.O.-scholen en bij de Kweekscholen betrokken zijn, samenwerken.

Allereerst doen we al wat mogelijk is, om de wet van 1920 ook voor de opleiding uitgevoerd! te krijgen. Dan krijgt de Kweekschool de leerlingexi op 15jarigen leeftijd. Ze kunnen eerst rustig de U.L.O.school afloopen. We hebben dan groote vrede met elkander. Alleen het kan er hier en daar dan nog wel om spannen, of er wel plaats genoeg is voor het groot aantal liefhebbers, 't Is natuurlijk ook mogelijk, dat die vloed al weer spoedig gaat ebben, b.v. wanneer de 45-schaal heel wat minder onderwijzers gaat vragen on we weer voor een groot surplus van leerkrachten komen te staan, of als de maatschappelijke toestanden weer wat florissanter worden en de ouders voor hun kinderen in d© school weer niet zooveel heil zien.

Over enkele onderdeelen van de Qpleiding in de wet-1920 kan nog wel nader gepraat worden, maar allen zijn het er wel over eens, dat de algemeene regeling ons een goede stap vooruit zou brengen in het nauwkeurig verzorgen van onze a.s. onderwijzers en onderwijzeressen. Niemand vindt de wetenschappelijke opleiding van onze artsen overdreven, en toch, zij komen slechts in aanmerking voor de zorg van het lichaam. Zouden zij, die met de geestelijke verzorging van de kinderen belast zullen worden, geen aanspraak hebben op een vijf-jarige voorbereiding daarvoor? Is het wel in orde, dat we aan jonge menschen van 18 jaar al de volle verantwoordelijkheid geven voor een klas van 45 kinderen? Zoeken we bezuiniging hier niet op een verkeerd© plaats? Daarom: de wet van, 1920 blijft het ideaal voorloopig voor onze opleiding en dan zijn ook al onze U.L.O.-vrienden tevreden.

En het tweede, dat we moeten doen in de gegeven omstandigheden, is, dat we elkander heel nuchter zeggen; de U.L.O.-school is voor de eerste klas van de Kweekschool niet de meest geschikte voorbereiding. Men richte daarvoor aparte klassetn in, zooals het hier en daar gebeurt, of, geve de kinderen apart, les, wanneer do ouders tijdig hun . verlangen van toelating tot de Kweekschool hebben kenbaar gemaakt. Dan verhoogt men de kansen van de kinderen bij een streng vergelijkend' examen. Mij dunkt, die weg is beter dan dat men aan eigen program vasthoudt, de kinderen een echec bezorgt 'en dan de schuld bij ee» ander zoekt. Hoeveel respect we ook voor de arbeid hebben van onze mannen aan de U.L.O.-scholen, wij beleedigen hen niet, wanneer wij zeggen, dat ze niet tegelijk voor alles kunnen opleiden. En als zij het al konden, dan zouden ze toch stuiten op de onmogelijkheid bij de kinderen. Wij laten 'daarom elkander in volle waarde: de U. L. O.-school leide op voor haar Eind-diploma en late onverkort aan de Kweekschool het recht t© bepalen, wat ze voor haar toelating wil vragen. Zoo teekenen we de wapenstilstand, totdat de volle vrede kan worden gesloten, wanneer de Kweekschool haar leerlingen mag hebben VMI 15—20 jaar.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen