GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

LITERATUUR EN KUNST

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

LITERATUUR EN KUNST

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Anne de Vries: Als alle lichten branden. — G. F. Callenbach, Nijkerk.

Kerstvertellioek.

Bij het naderkomen van het Kjerstijeest breekt voor velen weer de tijd aan, eens uit te kijken naar geschikte Kerstverhalen. De nadruk moet hier wel vallen op het woord „gescliikt", want verhalen zijn er genoeg, waarin het Kerstgebeuren een plaats vindt.

Geen feest is er, waarbij men zoo zeer een sfeer zoekt te scheppen, als bij het Kerstfeest. Niet alleen de huiskamer, ook de etalages der winkels, ja zelfs de cafézalen vertolken deze sfeer door hun fel-flikkerende lichtjes of rood-brandende lampen. Imitatie-sneeuwvlokken hangen aan dxinne draadjes boven een smetteloos wit wattenveld, waarop een klein kerkje, liclituitslTalendj staat.

Dit , alles moet de stemming suggeroeren, die het Kerstwonder wekt. Het is iets liefs, iets reins, wonderlijk-vreemd en vaag godsdienstig, dat de koude der gure Decemberdagen moet verzachten.

Nog beter dan het roode lichtje en de namaaksneeuw, kan de literatum- de vereischte stemming brengen. Want geven gene iets wat bij de werkelijkheid ten achter slaat, het verhaal kan alles heffen boven de werkelijkheid uit. Het wonder speelt dan ook een groote rol in de Kerstvertellingen. De sneeuwbedekte velden, waarboven de sterlichte hemel zich koepel l, de zingende geluiden, in de verder roerloos stille natuur, de witte schapen die hun koppen naar het oosten richten, zijn evenzoovele hestanddeelen van het mystieke Kerstverhaal. De lezer krijgt een diep-gevoelige voorstelUng van een wondervreemden nacht, waarin de mensch zich verheugt en waai^door liij zich beter voelt worden.

Zorgvuldig wordt er in deze literatuur voor gewaakt, dat de geheimnisvolle sfeer verbroken wordt door het feit te nauw in contact te brengen met de werkelijkheid van allen dag. En dat is juist het groote bezwaar, dat wij hebben tegen deze, veelal nog uit het buitenland vertaalde en daarom nog vreemder aandoende verhalen. De entourage is hier doel geworden, geen middel om het groote wonder van Kerstmis helder t© doen uitkomen. Integendeel, het feitelijk gebeuren wordt verdrongen naar een ver verleden en mag alleea nog dienst doen om een mystieke tint te verleenen aan de vertelling.

Het echt-christelijk verhaal kan natuurlijk wel enkele h-ekken ontleenen aan het bovenbedoelde, maar zal er in wezen van verscliillen, door hoofden bijzaken nauwkeurig te scheiden. Het is meer waar, maar loopt gevaar, omdat het het Kerstgebeuren niet ziet als een wonder van één nacht, het verband met den Kerstdag te verliezen of een geschiedenis te geven die toevallig op den Kerstdag plaats vond, zonder oorzakelijk verband.

Onder redactie van Anne de Vries verscheen bij Callenbach een bundel, waar aan meewerkten behalve de redacteur, Jan H. Eekhout, J. Fortgens, W. G. van de Hulst, Mary Pos, Hi. M. van Randwijk, Rie van Rossum en P. A. de Rover.

Het boek is in de eerste plaats bedoeld voor kinderen en wel ia tweeërlei opzicht. Allereerst kan men het de kinderen zelf ter hand ^even, om de verhalen te lezen en ten tweede kunnen onderwijzers of ouders het gebruiken om de kinderen er uit te vertellen. Ongetwijfeld is de redacteur er in geslaagd een achttal verhalen te bundelen, die zich uitnemend hiervoor leenen. De schrijvers hebben over het algemeen hun doel goed voor oogen gehouden, door verhalen te geven die door klaren eenvoud van stijl en inhoud voor kinderen bevattelijk zijn.

Slechts één er van, dat van Rie van Rossum, heeft iets van het onwezenlijke, dat vele Kerstverhalen kenmerkt, maar zij weet het wel te redden door er een droom van' te maken, die den neerslag bevat van wat in het nuchtere leven van den dag aan Joost is overkomen. De moraal die er niet te dik opligt, geeft toch bevrediging.

Enkele andere ontkomen niet geheel aan liet bovengenoemde gevaar, dat er gebeurtenissen in beschreven worden, die toevalHg op den Kerstdag plaats vonden of maar zijdelings met het Kerstverhaal iets te maken hebben. Dit laatste is het geval bij de vertelling van Fortgens, over het mismaakte Indische kind. Heel goed gezien is het, om ook Indië te betrekken in den bundel, immers ook daar worden velen door de Zending gebracht tot de kribbe van Bethlehem, maar een zuiver Kerstverhaal is deze mooie en pakkend geschreven vertelling eigenlijk niet.

Diep doorvoeld is het eerste stuk, van Anne de Vries zelf, over het Drentsche jongetje, een kleine Bartje, die de echte Kerstvreugde leert smaken door zijn liefde voor zijn armen buurjongen. Ook Van de Hulst en Eekhout gaven bizonder goede staaltjes van vertelkunst.

Het is dan ook niet bedoeld als kritiek, wanneer beweerd wordt dat niet alle verhalen op hetzelfde hooge peil staan, maar eer om, de verscheidenheid ervan te typeeren. Alle verhalen hebben zonder eenig vaag mysticisme de beteekenis van het Kerstfeest voor geheel het leven beschreven. De toon ervan is zuiver christelijk. En daarom zullen niet alleen de kinderen, maar ook volwassenen kunnen genieten van dezen eenvoudigen, maai' gaven bundel, 't Is een boek, waardoor men èn zichzelf èn de kyideren kan verrijken en blijmaken.

Voor hen die het willen gebruiken om de verhalen na te vertellen, heeft de redacteur er een paar losse pagina's practische wenken aan toegevoegd. Vertellen aan kinderen is heel moeilijk, en velen zullen profijt kunnen trekken uit de opmerkingen die hier gegeven worden door iemand die getoond heeft de kinderziel volkomen te begrijpen.

Het boek dat reeds in vierden druk verscheen — bij voorbaat? — zal zijn weg wel verder vinden en het verdient dit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 13 december 1935

De Reformatie | 8 Pagina's

LITERATUUR EN KUNST

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 13 december 1935

De Reformatie | 8 Pagina's