OPVOEDING EN ONDERWIJS

Te veel.

Als de dingen gaan spanneai, is er altijd veel evaar voor begripsverwarring en legendenvoring. Daaraan denk ik, wanneer ik in bladen n brieven lees en in gesprekken hoor over het e veel van onderwijzers, dat op dit oogenblik p dé mai-kt staat. Men gaat uit van de gedachte, 'f± at deze jongelui nu ook recht hebben op een - ^ laats in de school. De Overheid zou dan als taak . ebben, voor zulke jonge mensclien een eenigsins dragelijken toestand te scheppen. Ook voor de olgorde, waarin de jongelui de school moeten innenkomen, wamieer straks de wachtgelders llen geplaatst zijn, roept men om regeeringsmaategelen.

Ik beweer, dat hier wel wat begripsverwarring bij aan het woord is. Nooit is aan iemand beloofd, toen hem een akte van bekwaamheid werd uitgereikt, dat hij nu ook zekerheid van een benoeming en van een positie had. Hoe kon de regoering dal ook doen. Men kan nu achteraf wel beweren, dat de regeering de opleiding had moeten stopzetten, maar dal is napleiten. Veel meer schuld aan het te veel hebben de ouders, die hun kinderen lieten opleiden. Men kan het ook voor een deel wijten aan de staatsexamen, die altijd een onberekenbaar aantal akte-bezitters leverden, maar in elk geval moet vaststaan, dat akte-bezit geen positie waarborgt.

En waar zou nu de Overheid haar recht op moeten gronden, om aan te wijzen, wie van de werkzoekenden hel eerst de school moeten worden binnengelaten? 't Is wenschelijk, dat de oudere lichtingen voorgaan, maar daar moet toch de Overheid zich niet in mengen. Dat moeten nu de hestm-en en de groote schoolorganisaties regeleii. Daarvoor hebben we Schoolraad, Christelijk Naüonaal Schoolonderwijs, ChristeUjk Volksonderwijs, Gereformeerd Schoolverband. Deze organisaties hebben groolen invloed op de bij haar aangesloten besturen. Deze samen moeten nu een regeling ontwerpen, waardoor de toevloeiïng van de wachtende arbeidskrachten op billijke wijze plaals heeft. Stramme wettelijke voorschriften zijn Mer mei den aard van het \Tije onderwijs in strijd- Maar orde moet er wel worden geschapen, op' dat , wie het langst wachtten niet op zij worden gedrongen door de laatst gekomenen. 'lis altijd jammer, dat er menschen zijn, die niet kuiuien afwachten, wat het eigen initiatief hier tot stand kan brengen, maai- die onmiddellijk om regeling van boven af ^Tagen.

En in de tweede plaats wou ik wijzen op legendenvorming, die ook hier weer plaats heelt. Op lliet Sohoolcongres kwam het ook al even aan den dag. Er wordt dan maar klakkeloos beweerd, dat de kweekscholen maar hebben opgeleid en heel wal jonge levens hierdoor in de misère zijn gebracht.

Op enkele dingen wil ik in dit verband eens even wijzen. In 1935 werden de laatste parallel-

klassen afgeleverd, die met rcgeeringstoestemming aan de kweekscholen waren gevormd. In 1931 achtte de Minister het nog noodig, permissie voor het vormen van dubbele klassen te geven. Zoo weinig was toen nog te voorzien, dat we spoedig voor een overcompleet zouden staan.

Ook mag niet worden vergeten, dat de onberekenbare factor van de staatsexamens meetelt. Van de kweekscholen weet men precies, hoeveel jongelui daar in opleiding zijn, van de kandidaten, die staatsexamen gaan doen, kan men het aantal moeilijk schatten.

En dan mag men niet vergelen, dat de maatschappelijke toestanden ook een woordje meespreken. Uil particuliere gesprekken bleek mij vaak, dat de veilige positie van den onderwijzer het lokmiddel is, waarom men zoonlief de kweekschool laat bezoeken. Werd de studie-weg voor een jongmensch afgeraden, dan luidde heel vaak de verzuchting: „Maar wat moet je er tegenwoordig anders mee? ' Die opleiding was dan niet zoo duur en als het lukte om er tussohen te komen, had men toch een aai-dige positie, heel wat aanlokkelijker dan de wankelbare postjes, die in het vrije maatschappelijke leven met moeite konden worden veroverd. Ik vind dit natuurlijk allemaal best en ik maak er de ouders geen verwijt van, maar ik breng het ter sprake, wanneer men aan de Kweekscholen zou willen verwijten, dat er maar op onverantwoordelijke wijze is opgeleid tot een aantal, dat de behoefte verre overschrijdl. Naar de normale behoefte hebben we aan een twintigtal kweekscholen voor het Christelijk onderwijs niet te veel. En is het niet merkwaardig, dat nu enkele kweekscholen een tekort aan leerhngen hebben, maar dat bij andere het aantal aangiften het aantal beschikbare plaatsen verre overtreft? Een school heeft geen leerlingen, als de ouders ze er niet aan toevertrouwen.

Daarom moet de legende worden afgewezen, als zouden de kweekscholen hiea- fout zijn gegaan. Wiel blijkt weer de noodzakelijkheid van reguleering. Het is wel na te gaan, hoeveel onderwijzers men zoo ongeveer jaarlijks noodig heeft, ook van de verschillende categorieën. Men moest nu eindelijk gaan doen, waai"om al zoo lang is gevraagd: Laten de groote organisaties de zaken zoo regelen, dat tekort wordt voorkomen, want dat is ook noodlottig, maar dat ook een al te groot sm'plus geen noodtoeslanden schept.

' G. MEIMA.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen