Buitenland.

Onitschlaud. in Pruisen. Eene A pril-beweging

De vrede, dien von Bismarck met den Paus gesloten heeft, bracht vele gemoederen in beweging. Het bekende voorstel-von Hammerstein, waarbij voor de Evangelischen meerder geld en meerdere vrijheid van den staat gevraagd wordt, is daardoor uitgelokt. Doch daarbij is het niet gebleven. In het begin van dit jaar is een «Evangelische bond" opgericht.

Deze bond zoekt alle elementen in zich te vereenigen, die door de concession, die Duitschland's. eerste staatsman aan Rome deed, ongerust zijn geworden of met vrees zijn bevangen, dat de Roomschem in Pruisen overmoedig zullen worden, nu zij er in roemen kunnen, dat zij feitelijk in hun strijd tegen de staatsmacht hebben getriumfeerd, terwijl de regeering zich zoo ongeneigd betoont, om aan de evangelische kerk dezelfde vrijheid te geven, als zij aan de Roomsche schonk. Het is niet te verwonderen, dat men daarom een

«Evangelischen bond tot handhaving van de Duitsch-Protestantsche belangen" heeft opge richt.

Toch - vreezen wij, dat weder niet de goede weg is ingeslagen, om tot eenig resultaat te komen. Het schijnt wel dat in Duitschland het individualisme den boventoon heeft. Dit was althans het geval bij het oprichten voor eenige jaren van den «Gereformeerden bond". In plaats van eerst de beginselen vast te stellen, op welke deze bond zou worden gebouwd, ging men, mannen tot de Gereformeerde kerk behoorende, verzamelen, en begon toen, te Marburg vergaderd zijnde, te discussieeren op welken grondslag de Gereformeerde bond zou staan. Het scheelde maar weinig of men had daar tot formulier van eenigheid de «Augsburgsche confessie" gekozen, een belijdenisschrift van Lutherschen oorsprong, waarmede elk goed Gereformeerde verlegen is, want neemt hij de invariata, dan moet hij het artikel over het Avondmaal verwerpen, terwijl de variata onrechtzinnig is in het stuk der verkiezing. Eindelijk gingen de Gereformeerde broeders te Marburg na vele besprekingen er toe over, om den Heidelbergschen Catechismus te aanvaarden als grondslag van den bond, doch helaas, gelijk in de laatste dagen bijv. bleek, omdat in dezen Catechismus de leer van de »unbedingte Gnadenwahl", niet met name wordt genoemd, zoodat inen meent, dat ook de tegenstanders van de verkiezingsleer en voorstanders van den vrijen wil, zich in dit belijdenisschrift kunnen vinden!

Zooals men in kleineren Gereformeerden kring handelde ten opzichte van den Gereformeerden bond, zoo handelde men in den grooten Evangelischen kring bij het stichten van den Evangelischen bond. Er wordt geroepen, dat ieder Duitscher lid moet worden van dien bond, »wien het vaderland, naast God, het hoogste is". Met voorliefde wordt in de geschriften van den bond gesproken over »de grondstellingen der reformatie", «Evangelisch gevoel van gemeenschap", »Protestantsch bewustzijn" enz., altemaal rekbare woorden en vage termen, waaraan ieder kan vastknoopen wat hij wil. Al spreekt men van het «zuiver Evangelie", en «het Woord Gods", en al heeft men als officieele belijdenis van^ den bond aangenomen, dat men Christus belijdt als «den eeniggeboren Zoon Gods en den eenigen Middelaar", ieder begrijpt, dat door deze woorden, slechts een onzeker geluid wordt vernomen.

Wij vreezen dat nien bezig is in Duitschland eene beweging in het leven te roepen, gelijk ten onzent de Aprilbeweging geweest is.

Rome verwekt bij geesten, die het naast aan haar verwant zijn, jaloerschheid. In de Evangelische kerk is men Rome gaan benijden van wege de macht en den glans, die de Roomsche bisschoppen en aartsbisschoppen ten toon spreiden, en nu wil men meer staatsgeld en meer vrijheid, om aan de superintendenten en de generaal-superintendenten der Evangelische kerk meer macht te kunnen geven en opdat zij door grootere bezoldiging ook een grooteren uitwendigen staat zouden kunnen ophouden. Dat hiermede Rome niet bestreden, maar veeleer in de hand gewerkt wordt, ziet men helaas niet in. Tegen Rome is niet ééne versterkte Evangelische organisatie of hiërarchie bestand. In landen waar de Reformatie wortel schoot, kan wel, schoon met groote geestelijke schade, eene hiërarchie in getemperden vorm, worden ingevoerd, doch nooit gelukt het haar zich eenigszins aan Rome gelijk te maken. En wanneer dit gelukte, zou daarmede, het beginsel der reformatie geheel ter zijde gezet zijn.

Mocht men het in Duitschland eindelijk eens gaan inzien, dat noch een anti-Joodsche, noch een Evangelische bond, noch een Gereformeerde bond iets vermogen, om den wassenden stroom hetzij van Godloochening hetzij van Roomschen invloed te keeren, indien men niet tot grondslag neemt vaste, belijnde beginselen, die voor geen tweeërlei uitlegging vatbaar zijn. Blijft men aldaar op den ingeslagen weg voortgaan, de uitslag zal zijn, gelijk men het in ons vaderland gezien heeft. Ten onzent is de Aprilbeweging, die zooveel stof deed opdwarrelen, tot geen nut geweest, of het moest zijn, om ons te hebben geleerd, dat op die wijze geen strijd tegen Rome, te voeren is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen