Zending.

Achteraitgan.

ONHOUDBARE STELLINGEN.

VI.

Zien we eindelijk hoe de man, die zich thans tot kampioen van het Boeddhisme opwerpt, het maakt met zijn vergelijkingen tusschen Boeddha en Christus.

»De geslachtslijsten zoowel van Christus als van Boeddha betreffen beide de moeders, niet de vaders, " zegt hij.

Daargelaten nu dat men dit ook van Mahomed kan zeggen, merke men op, dat de geheele bewering alleen grond heeft, als de moeder van Boeddha een maagd was. Dit nu s preekt de kanonieke geschiedenis der Boeddhisten tegen. Het Heilig en historisch boek van Ceylon, vertaald door Upham, zegt dat Boeddha uit een huwelijk werd geboren. De onlangs gestorven koning van Siam zegt in een levensschets van Boeddha, dat deze «langs natuurlijken weg werd geboren". Sathudra geeft in zijn cathechismus de namen der ouders van Boeddha, (koning Suddhodana 00 koningin Maya). En de Ceylonschï legenden verklaren 't zelfde.

Baron Hickey vindt overeenkomst tusschen de ontvangenis uit den Heiligen Geest enden droom dien Maya voor de geboorte had. Doch des schrijvers voorstelling van het Bijbelsch verhaal is eene, die nooit door eenige Christelijke kerk werd beleden en de geheele vergelijking vervalt dus.

liet komen der Wijzen uit het Oosten met wierook enz. tot het kindeke van Bethlehem, wordt vergeleken met het haastig opgaan der Braninen, om heil te wenschen met Boeddha's geboorte. Doch vooreerst is van dit laatste niets zeker, en ten tweede was zulk een begroeting iets zeer gewoons, volstrekt geen feit van eenige beteekenis.

»Evenals Herodes bevreesd was voor het kindeke, zoo beval koning Bimbarassa zijn dienaren het land te doorzoeken, om uit te vinden of er een of ander kind van beteekenis was geboren." Ongelukkig vergeet men dat Herodes op moord bedacht was, en Bimbarassa, volgens de legende, alleen een onderzoek wenschte naar den grooten leeraar en zijn leer.

De Simeon van den Bijbel komt, »zegt baron Hickey", overeen met den Brahmin Asita, een bejaard man die de twee en dertig merkteekenen en de tachtig teekerSen van Boeddha kwam zien." Nu is dit echter een zeer plompe bewering, of liever begrijpt niemand hoe men naar de merkteekenen van een Boeddha kan komen zoeken bij een Hindoesch kind, dertig jaren vóór er ooit van Boeddhisme is gehoord. »De voorstelling van Jezus in den tempel is overeenkomstig met een dergelijke, welke voorkomt in de geschiedenis van Boeddha." Dit nu is een der enkele beweringen, waarbij het volgens prof. Seydel, als vroeger gezegd, vaststaat dat er »blijkbaar ontleening heeft plaats gehad". Doch even blijkbaar is dat, zooals we reeds meer betoogden, 't hier een geval geldt, dat niets zegt. Alahomed en Boeddha hebben beide geslapen, gewaakt, gereisd enz. enz.

Doch daaruit vallen geen vergelijkingen te maken. En nu weet men, hoe het voorstellen van kinderen onder het Jodendom gebruikelijk was en ook bij de Hindoes werd gevonden. Hetzelfde geldt ook van plechtigheden, die Israël had, maar die ook de omringende volken kenden. Doch bij het volk Gods lag er een bijzondere en hoogere beteekenis in, die alzoo van God besteld was.

»0p zijn twaalfde jaar vond men Jezus in den tempel, sprekende met de schriftgeleerden. Zoo ook vond de vader van Boeddha zijn zoon in het bosch, omringd door de wijzen", enz.

Deze overeenkomst zou misschien vrij wat meer zeggen dan de vorige als — het laatste juist was. Maar de Singaleesche overleveringen verhalen geheel iets anders. Zij zeggen dat Boeddha in zijn jeugd vroolijk en hoogst zinnelijk leefde. Zelfs bevatte zijn Zenana (vrouwenverblijf) veertig duizend dansmeisjes. In alle geval blijkt dat hij aan wel andere dingen dacht dan aan wijsheid en heiligheid.

Boeddha, " heet het verder, »baadde zich in den stroom Naranjana en Jezus werd gedoopt."

Om de waardij van deze parallel te beoordeelen dient men te weten, dat Boeddha dit bad nam toen hij besloten had het ascetisme der Brahminen vaarwel te zeggen, en slijk en modder niet langer als genademiddelen beschouwde. Wie ooit een Hindoeschen fakir (dweper) gezien heeft, besmeerd met natte asch, zal volkomen begrijpen wat dit bad van Boeddha beteekende, en ook — hoeveel deze parallel waard is. Er is hoegenaamd geen overeenstemming.

»Dc veertig dagen vasten worden bij beide

leeraars gevonden." Men merkt hierbij als van zelf aanstonds op dat, gesteld al de een had van den ander ontleend, beide het dan wel zoo natuurlijk konden gedaan hebben uit de boeken van Mozes, die lang te voren veertig dagen vastte op den Sinaï.

Maar daarbij komt, en dat zegt genoeg, dat Boeddha nooit veertig dagen heeft gevast, gelijk de werken over hem getuigen. De »Mahavagga" leert dat Boeddha na zijn »verlichting". acht en twintig dagen doorbracht in »vroolijke overpeinzing." Zijn leer van den »middelweg, " die hij den besten acht, verwerpt bovendien het vasten, als een uiterste dat te mijden is. Even voor het tijdperk zijner verlichting was Boeddha weer begonnen geregeld te eten en zoo lezen we, »hij ontving zijn verlichting, terwijl zijn maag vol was, " voor 't eerst na zes jaren." Dus niet het vasten, maar het eten is in 't Boeddhisme verkieselijk.

Wat nu de vergelijkingen betieft die men maakt tusschen de verzoekingen van Christus en die van Boeddha, deze zijn zoo algemeen en verschillend, dat er niets van overblijft. Onder de verschijning van Christus zijn, gelijk ieder weet, eenige bepaalde feiten op een bepaald tijdstip te verstaan, voorgevallen, aan het begin van het openlijk optreden des Heilands. Boeddha echter wordt herhaaldelijk verzocht en met allerlei zaken, doch volstrekt niet juist bij de aanvaarding zijner bediening. Ook hier geldt dus wat we boven opmerkten.

(Slot volgt.)

HOO& ENBIEK.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen