Leestafel.

I. N. A, DE GAAY FORTMAN, pred. bij de Geref. Kerk te Amsterdam, JEZUS EIGENDOM IN LEVEN EN STERVEN. W. Kircbner - — Amatetdam 1911

Den i9eü Februari 1871 wétd, door PROF.) J. I. DoEDES van UTRicHt, de proponent N A. DE GAAY FORTMANJ in de Ned. Herv. Gemeente van VLEUTEN bevestigd in het ambt. Dat ambt heeft de toen bevestigde nu veertig jaren bediend.

Drie jaren in de Ned Herv. Gemeente van VLEUTEN, daarna in die van ELDEN, vervolgens in die van VussiNGENen toen in die van AMSTERDAM, welke laatste ook hij, door mede te werken aan baar afwerping der synodale organisatie van 1816 en 1852, in den weg der reformatie mocht voeren.

De 19e Februari van dit jaar was alroo voor Ds. DE GAAY FORTMAN een dag van gedenken. Van terugzien op een 40-jarige ambtsbediening. En mét hem hebben velen, zeer velen, dien dag herdacht.

Ook te AMSTERDAM, waar zelfs geen vijf-en^ twintig jaren vermochten te doen vergeten wat men ook dezen ambtsdrager voor zijn houding in de dagen der DOLEANTIE verplicht is. Waar men waardeering heeft voor den arbeid van den prediker, den zielenzorger zoo vóór, als in en na de dagen van den kerkelijken strijd.

Op Zondag 19 Februari 1.1. heeft dan Ds. DE GAAY FORTMAN zijn 40-jarige ambtsbediening in het midden der gemeente herdacht, Hij deed het in een preek uit Romeinen XIV:7—9, uit welk Schriftwoord hij als hoofdgedachte-greep: EZUS EIGENDOM IN LEVEN EN STERVEN.

Dergelijke preeken dragen altijd een intiem karakter.

Naar het oordeel van mijn vriend DE GAAY droeg de zijne, zooals hij v66r de preek schrijft, een voor publikatie fè intiem karakter. Een, naar het mij voorkomt, min juist oordeel en waarvoor ik de zielkundige verklaring vindt in de , , uatuurlijke schroomvalligheid" van dezen prediker, waarvan hij, als een zijner gebreken, in zijn preek belijdenis doet op pagina 7 Dan, toen het verzoek van velen om toch uit te geven tot hem kwam, heeft hij deze zijn schroomvalligheid overwonnen en »jn gedenkrede in het licht gezonden.

Ik ben blij, dat het zoo geloopen is.

Natuurlijke schroomvalligheid is een kwaad ding.

Vooral in onze dagen van onnatuurlijke en daarom onverkwikkelijke vrijmoedigheid.

Van, in bruut-te-lijf-gaan en in ongezouten maar dan toch sterlé-gepeperd zeggen, niets en niemand sparende durf; vooral niet sparende de teerheid van fijnbesnaard gemoedsleven of de, zich de weelde van anders-zijn dan de anderen veroorlovende individualiteit.

In Kwaad ding is die natuurlijke schroomvalligheid voor wie er mee behept is, want tegen dien durf kan hij niet op.

Hij wordt er stil onder en zegt dan maar niets meer, ook al heeft hij wat te zeggen. Hij verUest er al zijn energie om te handelen onder, en gaat niet alleen van zeggen, maar ook van doen den brui geven.

Hij eindigt zelfs met, als onze ARNOLD d EULINX, die Wijze uit de 17e eeuw, ook al g zoo'n schroomvallige, tot zich zelf te zeggen: bi nihil vales, ibi nihil velis; wat zooveel zeggen wil als: „waar je toch niets vermag, moet je ook maar niets willen".

Maar 'n kwaad ding is die schroomvalligheid ook voor anderen, want door haar besterft op de lippen veel wat nog zoo onnuttig niet £0U zijn d om te hooren en veel wat nog zoo onnuttig b iet zou zijn indien het tot daad werd doet G zij stikken in de geboorte. b

Daarom verheugt mij in de meeste gevallen de zelfoverwinning van 'o schroomvallige. En k zulk een geval doet zich voor mij nu ook op met deze preek.

Zeker, ook deze gedenk-preek is een intiem stuk, maar dat is nu eenmaal een eigenschap van het genre. Dan, hier is de intimiteit toch niet van dien aard, dat zij het vastleggen van het gesprokene in het gedrukte woord onraadzaam zou maken. v h d e d v

Het intieme zit .'m in die enkele bladzijden waar de prediker van zijn eigen levensloop en van zijn ambtelijk werk, met name in AMSTER­ DAM, vertelt. Maar, als man van smaak en tact doet hij dat zeer spaarzameiijk. En, wat daarbij deze preek o6k voor andere gereformeerden dan de leden der Amsterdamsche kerk belangrijk maakt, is wat de prediker, zoo onder het vertellen van zijn eigen leven en werk door, verhaalt van de toestanden, die hij eertijds inde HERVORMDE KERK doorleefde.

Hij, Ds. DE GAAY FORTMAN, die, niet van klinkende leuzen en gepeperde uitdrukkingen houdt, doet dat zoo heel-eenvoudig weg en zonder eenige opzichtigheid. Ik denk hier o.m. aan dezen zin met zijn rake slot op p. 5. „Daar toch reeds jaren achtereen door velen geklaagd en geweend was over het feit, dat in de Hervormde Kerk hun Koning en Heere door het Modemisme stnfiTeloos werd verguisd en Zijn Woord veracht, meest worden verwacht, dat te eeniger tijd een ernstig verzet hiertegen zich zou openbaren, hetwelk niet, als zoo menige tot DU toe gewaagde poging, zou gebroken worden door de vrees voor tijdelijke schade."

Zoo iets vermag te sterken ons kerkelijk bewustzijn; ook dat der jongeren onder ons.

Maar niet alleen aU hulpmiddel tot beoefening van de deugd der „kerkelijkheid", maar ook in ander opzicht kan ik ds lezing van deze preek, wier geringe omvang in omgekeerde verhouding staat tot haar voornamen inhoud, aanbevelen.

Ds. DE GAAY FORTMAN is 'n inan van groote, ook theologische erudiiie en daarbij een „innige" prediker.

Zoowel het een als het ander komt in deze preek uit.

Het eerste, zonder eenig vertoon van geleerdheid, in de duidelijke en heldere verklaring van het Schriftwoord; het andere in de, van diepe kennis van het „geestelijke leven" getuigende en daarbij alle valsche mystiek vermijdende toepassing, die er van het dus verklaarde Schriftwoord in gemaakt wordt.

2. GOUDEN JUBILEUM VAN HET VIJFTIGJARIG BESTAAN VAN DE GEREF. GEM. BUKGERSDORP. r86o—1910. Uitgegeven door 't Feestkomhé. „Stoom-Drukkerij", Burgersdorp, Kaap-Provinsie.

Het was ten vorigen jire een halve eeuw geleden, dat, mee naar aanleiding van den strijd over de „Evangelische Gezangen" in het district BURGERSDORP in de Kaap-Kolonie, een aantal leden der NED. GEREF. KERKEN, uit deze kerkgemeenschap zijn getreden en zich onder Ds. D. POSTMA tot een Gereformeerde Gemeente vereenigden. „Een Gemeente", zooals het in de op p. 24 van dit werk afgedrukte „Acte van Afscheiding" staat te lezen „in leer, dienst en tucht, overeenkomende met de van ouds bekende Gereformeerde Kerk van Nederland, sooals die sich heeft geopenbaard te Dordrecht in de jaren 1618 en i6r9".

Later is deze gemeente de moedergemeente van een aantal andere geworden.

Dit feit nu is feestelijk herdacht, en de secretans der Feetteommissie, de heer J. D. LINSING, . zond ook aan DE HXRAUT van dit gouden jubileum het gedenkboek.

Als bijdrage tot de kennis van het gereformeerde leven in Zuid-Afrika kan dit boek dienst doen.

Ook de „Dopperskerk" toch zooals zij smadelijk genoemd wordt, heeft voor dat leven beteekenis. Ds. D. POSTMA MZN. B. A., opent het boek met DE GESCHIEDENIS DER GEREF.-GEMEKNXE BimcERSDORP, een duidelijk geschreven en met afdruk van ofhcieele stukken wèl gedocumenteerd historisch overzicht. Volgt Ds. M. POSTMA M. A. met zijn, naar aanleiding van Openb. 3 : 7—13) naar het mij voorkomt, zeer geslaagde GEDENKREDE. Daarna een in 'tAfriluans geschreven verhandeling van Ds. P, C. SNIJMAN B. A. over GEREFORMEERD ONDERWIJS. Het bleek mij daaruit bij vernieuwing, dat ook voor zulke niet alledaagsche onderwerpen de Afrikaansche taal een zeer geschikt voertuig is. Maar ook bleek mij deze verhandeling lezenswaardig voor de kennis van „die posisie van't gereformeerde onderwijs in die Kaap Kolonie". Zoo, waar de spreker het heeft over het dualisme tusschen belijdenis en vakpraktijk bij vele onderwijzers, als gevolg van hun op'.eiding. „Want die handboeke van ons aankomende onderwijzers is allesbehalve gereformeerd". — „Wanneer hul gevraag word of hul al zoo iets gelees het als

„Christelijk Nationaal Onderwijs" van WoUjer, of die „Paedagogische Beginselen" van Bavinck, dan moet hul wegsteek, dat hul dit nog nie gedaan het en ook niet weet wat voor invloed die heerschappij van die beginsels, op die in* richting van 'n school moet hê." Verder, IETS OVER GEREFORMEERDE PREDIKING van Ds. T. HA-MERSMA wat ook wel ten onzent mag worden gelezen. Eindelijk, als pakkend slot, een goed geschreven, bezield en bezielend artikel van DR. S. D. DU TOIT: HET CALVINISME EN ONS VOLK.

Niet alleen voor de kennisvan het kerkelijke, maar van heel het calvinistische leven in Z.­ Afrika, kan dit Gedeiikboek, zooals ik reeds mocht opmerken, dienst doen. Dat leven leeft ook daar weer op.

Dat leven leeft ook daar weer op. „De vraag naar de Geref. Waarheid is ('er), schrijft DU TOIT „weer herleefd". Calvijn's naam, nog kort geleden niet meer genoemd, is nu weer bij oad en jong bekend geworden. Ter herinnering aan zijn eeuwfeest is de Jonge Calvinist verschenen. Jongenmannen, die den ridderslag aan de Universiteit van Dr. Kuyper ontvingen, komen jaarlijks de dunne rijen der Z. Afr. Calvinisten versterken".

„De vraag naar de Geref. Waarheid is ('er), schrijft DU TOIT „weer herleefd". Calvijn's naam, nog kort geleden niet meer genoemd, is nu weer bij oad en jong bekend geworden. Ter herinnering aan zijn eeuwfeest is de Jonge Calvinist verschenen. Jongenmannen, die den ridderslag aan de Universiteit van Dr. Kuyper ontvingen, komen jaarlijks de dunne rijen der Z. Afr. Calvinisten versterken". Het boek is te verkrijgen bij J. D. LENSINS, post Bus 5, Burgersdorp, K. K.

Het boek is te verkrijgen bij J. D. LENSINS, post Bus 5, Burgersdorp, K. K.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen